Lehen unetik ikuslegoa harrapatzen du Xavier Legard-en Le successeur (Oinordekoa) pelikula frantsesak. Moda munduan, Frantzia mailan bederen, goi-mailako konpainia bateko lidergora heldu berria da Ellias Barnès protagonista. Ordeztu duena izen handiko moda-gizona zen, eta haren “oinordeko bikain” gisa izendatzen du filmeko prentsak. Filmaren mami gehiena, ordea, Quebec-en dago, Barnès-en aitaren bizilekuan.
Izan ere, moda konpainia ez ezik, aldi berean beste oinordekotza bat helduko zaio Barnès-i, Quebec-en bizi zitzaion aita hil egin berri delako. Ez zuten harremanik azken bi hamarkadetan, senar-emazte ohiek ere ez zuten harremana mantentzen, ez dakigu zergatik, baina ez zuten etxeko aitari buruz ezer jakin nahi izan urte luze horietan. Baina hil egin da, eta Barnès-ek bertara joan beharko du, hileta, ondasunak eta beste hainbat kontu kudeatzera. Erdi presaka helduko da Montrealera, baina patxada eskatuko dio han topatuko duen egoerak; susto galanta jasoko du.
Thriller moduko itxura hartuko du orduan pelikulak, beldur giroa zabalduko da, baina baditu komediako ateraldi batzuk ere istorioaren hainbat zatitan. Soinu-banda aldetik, bira handiak ematen dituen pelikula da, izan ere, soltean entzun eta pentsatzen jarrita ez dirudite film beretik ateratako kantuak, eta detaile horiek eta beste hainbatek, esaterako, autoaren barnean egiten diren maniobra zinematografikoek, egiten dute Legarde-ren lana jendearen gustukoa izatea. Badaki zer den Donostian egotea: 2017an Europako film onenaren Publikoaren Saria jaso zuen Jusq’a la garde filmarengatik.
Txalo zaparrada handia jaso du The Successeur pelikulak Kursaaleko auditorio nagusian eta ez da gutxiagorako izan; asteazken arratsaldea gozarazi dio bati baino gehiagori. Orain arte Sail Ofizialean ikusitakoen artean, goi-mailan kokatzeko moduko filma da. Oro har maila oso altua utzi du Zinemaldiaren seigarren egunak. Jarraian datorrena ez da atzean geratzen.
Galiziako irla batean kokatzen da O Corno (Adarra) pelikula, 1971n, oraindik ere Portugalerako pasabideak Poliziak ongi kontrolatuak zituenean. Ikuslea garaian kokatzeko detaile dezente ematen ditu Jaione Camborda zinegile donostiarrak –Galizian du bizilekua–; amua bikain jaurtitzen du hasieran eta erraz heltzen zaio pelikulari. Oso-osorik galegoz da pelikula, eta azpimarratzekoa dena, film osoa hartuta, zentralitate duten –minimoa bada ere– protagonista guztiak emakumezkoak direla, eta haien arteko elkartasuna dela nagusi. Ikuspegi feminista oso esanguratsua du gainontzeko filmekin alderatuta, oso ongi landuta dago.
Filmari ekiteko modu berezia du, gainera: ez da inor nabarmentzen, ez dago pertsonaia zentralik lehen ordu erdi inguruan. María, Luisa eta beste pertsonaiaren baten ekintzak ikusten dira, baina zentralitaterik ez dago inon. Gero, bai, Luisaren eta Maríaren bizitzak elkartu egingo dira.
Maríak erditzen laguntzen die emakumeei. Teknika bitxia darabil, misterio hutsa dena, baina emaitza onak ematen ditu eta badu mundu osoak daki, baina zurrumurruka zabaltzen den ospea da. Horietako erditze batek, ustekabean, huts egiten du. Gertaera lazgarria da, eta Maríak, isilean, ospa egin beharko du herritik. Portugalerako bidea hartuko du.
Esan dut detaile ederrak dituela filmak hasieran, baina gehiegi tematzen da gero hainbat eszenatan, behin Maríak ospa egiten duenean. Zentralitate gehiegi ematen dio, eta pausatuegia iruditu zait pelikula hainbat unetan. Iruditu zait behar zuela filmak atzera herrira egin.
Jakin egin behar izaten da halako filmei amaiera ematen, eta ondo baino hobeto egiten du hori Cambordak. Uste dut, azken bost minutu inguru horiek, filma salbatzeaz harago, benetan txalogarriak direla. Filma biribiltzea, zentzurik literalenean esanda. Azken eszena horiek ematen diete zentzua O Corno-ri.
Dena den, esan beharra dago María antzezten Janet Novásek egin duen lana sekulakoa dela. Dantzaria eta sortzailea da, eta lehenbiziko pelikula du honakoa.
