Topikoa izan arren: orduko hondarrak gaurko lohiak
Hondarrak Ruben Sanchez Bakaikoa Txalaparta, 2019 Iruzkin honen lerro-burua ez da originala, naski. Topiko erraza izan daiteke, baina ongi baino hobeto lotzen ditu Hondarrak nobelak deskribatzen dituen bi garaiak: 1936ko Espainiako Gerrarena, Uxue duela epizentroa; eta Gasteiz erdigunea izaki, 1958az geroztik mende erdia iraun duen “euskal gatazka” delakoarena. 1989-IV-30 Uxue-Gasteiz. Pilar eta Xabier (Tupa etakidea) dira pertsonaia...
Read MoreArazo nazionalak eta arazo sozialak ezin bereizi daitezke
Thomas Pierre antropologo lapurtarrarekin solastatu gara, eta hona azpimarratu ditudan zenbait lerro: – “Euskal hiritartasuna eraiki nahi duen herritar batek ezin du estatu arrotzarekin bat egin”. Hori axioma da, eta hala izanagatik lerroburua bihurtu dugu. – “Zailagoa da euskaldunontzat historian jasandako kolonialismoaren erreparazioa jasotzea, etorkinentzat berea baino”. Askori exageratua irudituko zaio, baina irakurri Ximun Fuchsen artikulua: Hona “perla” bat: “Matematika...
Read MoreBortxatzaileekiko Justiziaren “tabula rasa”
Maria Ortega Zubiateren “Garrasi eta protesta artean hartu dute Roman Polanski zuzendaria Parisko Cesar sarietan” posta irakurtzen ari nintzela, Dani Agirreren “Sugearen mila hozkadak” artikuluarekin akordatu naiz. “NBAko mito gorenekin mahaian esertzea lortuta ere, Kobe Bryantek ez zuen agortu nerabe zenetik erregai erabili zuen neurri bako anbizioa. Gailurrean zela, andre baten isiltasuna erosi zuen bortxaketa kasu batean”, zioen Agirrek “1975ean bortxatu zuela salatu zuen...
Read MoreHegemonia “lortu” Ahal Dugu
40 urteko diktaduraren osteko 40 urteko demokrazia-aldia joan da. Batetik bestera igarotzeko Trantsizioa delakoa burutu zen. Unionistentzat loriatsua, separatistentzat zorigaiztokoa. Bizkitartean, EAJrentzat, unión eta separa artean, txit baliagarria. Demokrazia-aldian bipartidismoak berea egin du Espainian, baita Frantzian ere, eta orobat Europa osoan. Honezkero ez dago ezkerrik ez eskuinik. Neoliberalismoa eta populismoa gailendu dira. XXI. mendeko demokraziaren –ereduaren– bitartez...
Read MoreEAJ, “espainiar demokrazia”-ren indar homologatzaile nagusia
Espainiako Erresumako Gorteetarako hauteskundeak izateko zorian gaudela –ez ospatzeko zorian–, “espainiar herritarron” osasun politikoa Zainketa Intentsiboetako Unitateetan dagoelarik (UVI), honatx bizi dugun panoramaren nire analisia. Spain, spam –zabor poltsa– begitantzen zait. Tira, herritar guztiak zabor poltsan sartzea ez da bidezkoa, alabaina, ezin dut buxatu erromatarren konkista garaitik datorren Hispaniatik eratorritako izenak ezpainetara igoarazitako goragalea. Espainiar...
Read MoreJoxe Miguel Etxeandia: preso egon denaren betirako zigorra
“Buscan a un excolaborador de ETA de 59 años desaparecido en el Gorbea desde el domingo”, zioen El Correo/El Diario Vasco egunkariak atzo. Mendiaren magaleko Arraban azkenekoz ikusi zuten Jose Miguel Etxeandia Meabe larrabetzuarraz ari zen. Ohikoa behar zen berri tamalgarria, notizia zaborra bihurtu zuten “demokrazia” honetako “paladinek”, erran nahi baita, luma –teklatua gaur egun– arma laidogarria bihurtzen duten “sikarioek”. Besteak beste, hauxe zioen Jon Garay...
Read More“Gure munduan kokatutakoa eta eskuak zikintzen dituen literatura nahiago dut”
Maitasun keinu bat besterik ez Hasier Arraiz Erein, 2019 Hasier Arraiz saiogile gasteiztarrak “nazio kontakizun berria” proposatzen du Maitasun keinu bat besterik ez liburuan: “Etenaldi batean gaudela onartu behar dugu, hortik ateratzeko abiapuntu bakarra da”, esan digu. Ertz eta ildo askotariko saioa da. Elkarrizketa bi partetan atondu dugu. Hona liburuaren gaineko solasaldia: Maitasun keinu bat besterik ez liburuan, nazio...
Read MoreNagusien bake garaia
Munduko G7koen goi bileraren osteko oihartzunak artean isildu gabe, A-8ko Oiartzungo bide ordainlekuan trabatuta nengoen enegarren aldiz; abuztuaren 29an. Hura bitxikeria: goi-bilerak iraun zuen bitartean –abuztuaren 23, 24 eta 25ean–, urteko oporren itzulera operazio jendetsuenean, Hegoaldeko eta Iparraldeko ordainlekuetan ez zen ibilgailu ilararik egon. Aste bat lehenago eta aste baten ostean, ilarak hamabost kilometrokoak izan ziren. Bitxia eta paradoxikoa. “Nola egin dezakete goi...
Read MoreEz adiorik Mariano. Gugan zaude!
Goizean goiz jaiki ohi zen –5:30ak aldean– Gipuzkoa Plazako Rosi-ren kioskora joan, eguneko egunkariak hartu, Garibai kaleko Herri Irratira joan eta El kiosko de la Rosi saioa ontzen zuen. 1978tik 2004 bitartean arrasto sakonak eta oparoak zabaldu zituen kazetaritzaren eremuan. El kiosko de la Rosi, 1971n hasitako Radio reloj saioaren segida izan zen. Anartean, Egin-eko lehen zuzendaria izan zen, baita El Mundo-ko iritzi saileko arduraduna ere hainbat urtez. ETBn ere saio bat zuzendu...
Read MoreHezteaz eta hazteaz: hezteak haztea trabatzen duenean
La manada auziaren sententzia ezagutu ostean ari naiz pentsaketa. Inork gutxik espero zuen epaia eman du Espainiako Auzitegi Gorenak: “Sexu erasoa” izan da, “bortxaketa jarraitua”. Ongi. Bidezko erabakia, zuzena. Bortxatzaileak espetxera. Jendarteak justizia gura du, gizarte justu baten egarriz bizi da jendea. Behialako Elizaren –jainko potrosoaren– justizia nola, Estatuarena behar du egun. Epaiak “asetzen” bagaitu, pozarren. Nago baina, zuhaitzek ez d(ig)utela basoa ikusten...
Read More
Iruzkin berriak