Cancuneko gailurretik Iruñerriko autobusetara

Atalak: Energia, Gizartea

Uraren ziklo hidrologikoak freskatzen du lurra. (Arg.: Aquapedia)

ALDAKETA KLIMATIKOAREN aurkako borrokak beste zaplazteko handi bat jaso du NBEko Cancuneko gailurrean, nahiz eta akordioa ia aho batez onartu den (Boliviak aurka bozkatu zuen). Kopenhageko iazko porrotaren ondoren NBE beldur zen: posible ote da aldaketa klimatikoaren nazioarte mailako negoziaketak orain arte bezala bere baitan eta herrialde guztien artean eraman ahal izatea? Nagusiki hori salbatu ei da Cancunen: batetik, herrialde guztien artean negoziatzen jarraituko da eta, bestetik, hurrengo gailurrean CO2ren isurketak murrizteko helburuei heltzeko konpromisoa hartu da.

Kopenhageko iazko gailurrean erabaki zen aldaketa klimatikoaren aurka borrokatzeko 75.000 milioi euroko funtsa sortzea, eta orain horren kudeaketa Mundu Bankuaren esku utzi da. Askoren ustez, gasolina piromanoaren esku uztea ei da, eta bere historian zehar banku honek izandako politikak kontuan hartuta ustea ez da ustela.

Ikus dezagun horren zergatia adibide batean: uraren kudeaketa. Erregai fosilen erabileraren ondorioz, atmosferan gertatutako CO2aren pilaketak sortzen du negutegi eragina Lurrean eta honek era askotako ondorioak baditu ere, larriena uraren zikloan duen eragina da: gero eta ur gezaren eskasia handiagoa dago munduan. Ura eta aldaketa klimatikoa, beraz, estuki lotuak doaz, zenbat eta ur geza gutxiago, are eta Lurraren beroketa handiagoa, besteak beste ziklo hidrologikoa baita Lurra freskatzen duena.

Oraindik ere AEBetan badira aldaketa klimatikoa zalantzan jartzen dutenak, baina jadanik nazioarteko komunitate zientifikoak ez dio zirrikiturik uzten zalantza horri, mesfidatienak ere hasi ziren berau onartzen New Scientist aldizkariak 2007an hala esan zuenean. Zer esan nahi du honek? Oro har, Lurraren eremu lehorrak lehorrago bihurtuko direla, eta tropikoetako zenbait eremu hezeagoak.

Ondorio itzelak izango ditu horrek jadanik gosez diren herrialdeetan, baina egoera larritu ahala, ur eskasiaren mugimendu migratzaileak gogor astinduko ditu herrialde aberatsenak; eta seguruenik, astintzen hasia da jada.

Munduko leku askotan lehortearen ondorioak nabarmenak dira, esate baterako Bolivian, Cancuneko akordioa atzera bota duen herrialde bakarrean. Ondo kudeatuta ere ika-mika handien eragile da ura, txarto kudeatuta gatazken sortzaile. Uraren kudeaketaren pribatizazioa, berbarako, gatazka iturri izan da munduan zehar. Horren adibide da, 2000. urtean Boliviako Cochabamban izan zen “uraren gerra”. Mundu Bankuak Boliviako Gobernua presionatu zuen Cochabambako uraren kudeaketa pribatiza zezan eta baita lortu ere. Bechtel multinazionalak hartu zuen bere kargu ura eta prezio igoerek laster piztu zuten matxinada. Ohi ez bezala, matxinoak garaile atera ziren eta uraren kudeaketa esku publikoetara itzuli zen Boliviako hirugarren hiri garrantzitsuenean. Nekazari cocaleroen partehartzea funtsezkoa izan zen erreboltan; Evo Morales izeneko nekazari bat zen hauen liderra.

IRUÑERRIKO AUTOBUSETAN “ekologikoa” irakurtzen dut: nekazaritza-erregaietatik dator haien gurpilak mugitzen dituen mama goxoa. Gosea, labore produkzioa eta arazo etikoen gaia alboratuz, kontua da nekazaritza-erregaiak ez direla negutegi eraginaren kontrakoa, alderantziz baizik: nekazaritza-erregai litro bat lortzeko behar den zereal kopuruak 1.000 litro ur behar du. Eta ur xahuketak, gatazkak eragiteaz gain, lurraren beroketa areagotzen du.

Cancunen ondoren, ohartzea bakarrik falta ei da. Gero helburuak jartzea. Eta, azkenik, betetzen hastea.

(ARGIAko 2257. zenbakian argitaratua)