Zatiketaren amaieraren norabidean

Atalak: Euskara, Politika

Foru Legearen araberako hizkuntza zonifikazioa: Arrosa argiz eremu euskalduna, arrosa ilunez eremu mistoa eta urdinez eremu ez-euskalduna (Wikipedia)

Ezkerrak, PSNk eta Geroa Baik Euskararen Legea aldatzeko proposamena egin dute Nafarroako Legebiltzarrean. Legearen 26. artikulua aldatuko da eta, funtsean, Nafarroako eremu ez euskaldunean euskarazko irakaskuntzari ateak irekiko zaizkio, baldin eta ikasle kopuru zehatz batek hala eskatzen badu. Lege aldetik honek eremu ez euskalduneko egoera eremu mistoaren egoera berdinean utziko luke, hau da, gutxieneko eskaria baldin badago, euskarazko lerro bat irekitzen da. Eremu euskaldunean gobernuak berak eskaini behar du hasieratik euskarazko eskaintza. Bildu eta Aralar-Nabai-ren ustez legeak ez du zonifikazioa hausten eta horregatik ez dute proposamena sinatu, baina lege aldaketa aurrera ateratzea ahalbidetuko dute.

Ikuspegi sinbolikotik urrats oso handia da Euskararen Legeari aldaketa hori egitea  eta potentzialitate handikoa, funtsean euskal hezkuntzari ateak zabaltzen dizkiolako Nafarroa osoan. Praktikoki nola eragingo duen ikusi egin behar oraindik, legearen garapena Gobernuaren esku geratuko baita.

Pentsa liteke datozen urteetan UPNren gobernu batek garatu behar badu, emaitza ez dela oso oparoa izango. Nafarroan aldaketa eman eta bestelako gobernu batek egingo balu, garapen handiagoa izango luke, zalantzarik gabe, atea zabaltzea giltzarri baita, baina askoz garrantzitsuagoa da gero bidea egitea.

Gobernu berri batek zonifikazioa bera hautsi beharko luke, horrela hizkuntza eskubideen mailaketa desagerraraziz. Ez ekonomian, ez eskubide sozialetan, ez osasunean, ingurumenean… inongo esparrutan ez da Nafarroa zatika banatzen eskubideei dagokienez.  Zergatik hizkuntzan?  Bestelakoa da legearen garapena eta hizkuntza politikak tokian tokiko errealitate soziolinguistikoaren arabera garatzea, baina lehen, bigarren eta hirugarren mailako herritarrak sortzea?

Iruñerritik beherako lurraldeetan, oro har, urria da euskararen presentzia eta hainbat gunetan euskararen aurkakoa ere bai, inkesta soziolinguistikoek behin eta berriz agertu duten legez. Urtetik urtera, baina, kontrako jarrera gero eta murritzagoa da (%69tik %46ra 1991tik gaurdaino) eta aldekotasuna gero eta handiagoa. Bada lanik, beraz, mamuak uxatu eta euskara mehatxu baino altxor gisa erakusteko.

Nahiz eta egin beharreko aldaketa handiaren lehen zirrikitua besterik ez den, norabide egokian doa eta lege aldaketa gauzatzen denean aukera oso garrantzitsua irekiko zaie Nafarroako euskaltzale eta euskaldun askori.  Basamortuan egarri larri dabilenari ur botila eskaintzea da.