155. artikulua indarrean da

Atalak: Katalunia, Nazioartea, Politika

Pasatu dugu hainbat hilabete miatzen ea Madrilek nola jarriko zuen indarrean 155. artikulua eta errepresioaren dantza hasi denerako, ohartu gara indarrean dela. Ohiko legeekin guardia zibilak miatu ditzake inprentak eta hedabideak, Generalitatearen webgunea itxi dezake, polizia mota guztiak bere agindupean jarri, eta Generalitatearen kontuak bere kontrolpean hartu, 712 alkate deklaratzera deitu –eta kartzelaz mehatxu egin–, Madrilen eta Gasteizen erreferendumaren aldeko ekitaldiak debekatu, Kataluniako agintari gorenak mehatxatu, fiskalak agintzen jarri… Ez, ez ziren behar lau hilabete 155.ena indarrean jartzeko, Erreferendumaren Legea onartu zenetik apurka indarrean jartzen ari da Rajoyren gobernua.

Erreferenduma egingo da

Espainiako Gobernua eta epaileak gai dira Kataluniako ekitaldiak debekatzeko Madrilen eta Gasteizen, baina ez dira gai kanpainaren hasiera geldiarazteko Tarragonan. Ada Colauk Bartzelonako udala konprometitu du erreferendumean, baina PSCk ez du gobernu akordioa apurtu, nahiz eta PSOE erreferenduma indarrez geldiarazteko prest dagoen.

Bai, Espainian gai dira milaka pertsonen ekitaldiak geldiarazteko, hemen badakigu zerbait hortaz, baina oraingoan ez dute nahi, horrek ekarriko dien kostu politikoaren beldur. Legea nahieran, logikoa den gisan, baina hobe irizpide berdina erabiliko balute erreferenduma egiten uzteko. Katalan independentistek beti erran dute erreferenduma egin egingo zela, eta kanpotik ikusita ez zen samurra sinesteko. Baina gero eta argiago erakusten dute erabaki hori irmoa dela eta Espainiako agintariek indar ahalmen handia jarri beharko dutela kalean hala gertatu ez dadin. Espainiako agintari batzuk ere zalantzan hasi dira, dagoeneko ez da “ez da egingo” tinko hori, José Manuel Maza Espainiako fiskal nagusiaren berbetan ikus litekeen gisan: “Konfiantza dut ez dela egingo”.

Elkartasuna

Kataluniara begira kalean jende askori entzun dakioke: “Ze inbidia!”. Arreta biziz jarraitzen da hangoa, ia etxeko atarian gertatuko balitz moduan. Estatuaren danbatekoen aurrean, katalanek sarri erakutsi dute elkartasuna Euskal Herriarekin. GEDek Bilbon egingo duen manifestazioa izango da elkartasunaren termometroetako bat. Katalanek merezi dute, zeresanik ez, baina haien alde geurearen alde ere ari gara. Herri bakoitzak bere egoera du, baina Kataluniakoak eragingo du hemen ere. Orain, ostera, kalkulu politikoetan baino elkartasunean murgiltzeko unea da. Bitxia da, hala ere, areto publiko batean ezin da erreferendumaren aldeko ekitaldirik egin eta kalean bai? Areto barruan legez kanpokoa da eta kanpoan ez?

Jeltzaleen posizio gaitza

Hala da bai, egungo salbuespen egoera ekarri duena PP da –PSOE eta Ciudadanosen sostenguarekin–,  Kataluniako autonomia desegiten hasi dena, legearen inperioa kosta ala kosta mantenduko duena,  Forcadell eta Puigdemont espetxean jar ditzakeena… PP da, EAJren une honetako aliatu politiko garrantzitsua. PPk 2017ko Espainiako aurrekontuak atera ditu EAJk onartu dituelako, orain gogoratzen ez dudan diru kopuruaren truke. Eta 2018koak ere onartu bidean doaz EAJren sostenguarekin.

Bai, agian Rajoy ez doa urrutiago EAJren sostengua galduko duen beldur, baina hala ere galdera berez dator: PPren zein errepresio maila jasateko prest dago Urkullu lehendakaria? Zein neurritan da posible Diadan independentisten alboan egotea edo Bilboko GEDen manifestaziora ordezkaritza bidaltzea eta PPrentzat oso delikatua den une politikoan honi sostengua ematea? Edo batak eta besteak ez ote dute zerikusirik?

Desobedientzia zibila

Orain arte erabat eredugarria izaten ari da katalan independentisten erantzuna: desobedientzia zibila bide baketsuetatik, agintariak lehen lerroan. Ez da sarri ikusten den irudia, eta asko esan nahi du prozesu horren alde, eta horregatik dute Kataluniako herriaren zati oso handi bat atzean; beste zati esanguratsu batek ez du errepresioa ulertzen eta beste zati txiki bat inperioarekin bat eginda ageri da. Beren gehiengoak eta orain arteko borroka molde horrek ate ugari zabaldu dizkie nazioartean, bereziki Europan: egunkari oso garrantzitsuek ez dute Madril ulertzen, eta EBk ez du iskanbilarik nahi. Ez, ez du Madril animatu Bartzelona poliziaz hartzera; aitzitik, aditzera eman du errespetatuko duela erreferendumean ateratzen dena.

Zaila zen sinestea, gaitza da, baina Katalunian badoaz.