Botoia prest, nork sakatuko du lehenago?

Atalak: Katalunia

Uste dut Euskal Herriko gune askotan ez dela ondo interpretatu Kataluniako Legebiltzarrean urriaren 1ean gertatutakoa. Atzo bertan harriduraz irakurri nuen Gipuzkoako Batzar Nagusiek “Kataluniako Errepublikaren aldarrikapena aitortu eta errespetatzen” dutela, EH Bilduren eta EAJren sostenguarekin. Nahiko nuke hori posible izatea, baina ez da, besteak beste, Kataluniako Parlamentuak ez duelako Kataluniako Errepublika aldarrikatu. Bikaina Batzar Nagusien asmoa, txalogarria, baina nahasgarria ere bai, gertatu ez dena ezin baita sostengatu.

Kataluniako Legebiltzarrean ez da independentzia aldarrikapenik izan, aurreikusten zen gisan. Dagoeneko denok dakigu hainbat mailatako presioak izan zirela eta Puigdemontek atzera egin zuela bere asmoetan. Beraz, Puigdemont presidenteak eskatu zuen aldarrikapena atzeratzea, Junts Pel Sík onartu egin zuen eta CUPek desadostasuna erakutsi zuen. Ondoren ez zen inongo bozketarik izan Kataluniako Legebiltzarrean eta, beraz, ez du inongo independentzia aldarrikapenik onartu.

Osoko bilkura amaitu eta gero Junts Pel Sí-k eta CUPek Independentzia Adierazpena onartu eta sinatu zuten Legebiltzarreko beste areto batean. Hori da aldarrikatuko dena, ustez hiruzpalau astean, negoziaziorako utzi den tarteak emaitza egokirik ez badu. Edo lehenago, PPk 155. artikulua indarrean jartzen badu. Baina aldarrikapen hori Kataluniako Legebiltzarrak egin beharko du, orain adostutako Independentzia Adierazpena ontzat emanez.

Nolabait esateko, botoia prest utzi zuten eta orain sakatzea falta zaie. Ez da gutxi, eta independentismoaren oso sektore zabaletan etsipena ekarri badu ere, beste urrats bat da aurrera begira, agian benetako aldarrikapenaren azken-aurrekoa. Izan liteke hala eta izan liteke denbora horretan mugimendu independentista katramilatzea eta ez aurrera egitea; denetarik gerta liteke, baina etsipenean eroritakoak ere apurka konfiantza berreskuratzen ari dira.

Konfiantza, ez erabateko segurtasunik. Horrek bakarrik existitzen du unionismoan, eta gero eta gutxiago hor ere; independentismoak, ezker-eskuin, badaki nori egiten dion aurre, zer indar duen Espainiako Estatuak eta zer ondorio izan ditzakeen egiazki independentzia aldarrikatzeak. Eta hala ere, konfiantza handiagoa dute herritarrek erakutsi duten indarrean, Espainiak eragiten dien beldurrean baino. Hor da klabea, haien batasunean, batasuna instituzioetan eta, bereziki, kalean, urriaren 1ean erakutsi zuten moduan. Zein polizia eta armadak gainditzen dute milioi bat biztanle kalean ez bada horietako ehunka edo milaka hilda?

Ez dakit Puigdemontek txarto edo ondo egin duen, ez dakit ere egiazki zein asmoz egin duen, denborak esango du. Baina badakit egin duena guztiz ulergarria dela, jasotako mehatxuak itzelak direlako, beldurra ere hor delako, Kataluniako gizarte osoan barreiatua… eta negoziazio aukerak azken muturreraino eraman behar direlako. Baina badakit, halaber, arriskuak ere hor direla eta urriaren 1aren datatik zenbat eta gehiago urrundu, orduan kalean metatutako indarra ere txikitzeko arriskua dagoela.

Bost eguneko epea eman dio Mariano Rajoyk Puigdemonti. Madrilen ere botoia sakatzeko prest dute dena. Astelehenean Estatuak Kataluniako Legebiltzarra desegin dezake, hauteskunde autonomikoak deitzeko. Eta berdin Generalitatea. Herritarren indarraz gain, zein tresnarekin geratzen da orduan independentismoa? Ez ote da utzi ekimena Madrilen esku?

Jakina, hori guztia aurreikusita izango dute, baina… Asmatuko al dute!