Euskal kulturaren kontsumoa… Nor dago ardurari heltzeko prest?

Atalak: Sailkatu gabea

“Euskarazko produktu eta zerbitzu erabilgarri askoren ezagutza mugatua da… balizko erabiltzaile gehienok ez ditugu dauden aukerak ezagutzen…Euskarazko produktuen eskaintza sakabanatuta dago, erdarazko eskaintza erraldoiaren zirrikituetan ia-ia galdurik.  Oraindik ez dago halakoak ezagutarazten eta bilatzen lagunduko digun gune erreferentzialik… Euskarazko produktu eta zerbitzu guztiak sistematikoki jasoko dituen aurkibide edo direktorio baten premia dugu, non erraz izango genukeen eskaintza zein aukeren berri. Hordagoa jotzeko ordua iritsi da...”  Iñaki Martinez de Lunak Argian bertan idatzitako lerroak dira. Eta bat nator, baina uste dut haratago joan beharra dagoela. Eta Hordagoak aspaldi behar zuela.
Ez da sinistekoa oraindik ere, 2019an, tresnarik oinarrizkoenak eratu/hedatu barik izatea. Euskarazko eskaintza bilduta ikusteko Durangora jo behar izatea ia derrigor. Euskal kultura kontsumitzea aukera militantea izatea eta ez aukera librea…

Arazoa ez baita sakabanaketa soilik. Euskarazko kultur eskaintza oso urria da erdarazkoaren aldean, baita Euskal Herrian bertan sortutako erdarazko eskaintzarekin alderatuta ere sarri. Euskarazko produktuen eskaintzarik oparoena duen denda-katean ere, adin batetik aurrerako euskarazko eskaintza hutsaren hurrengoa da erdarazkoarekin alderatuz gero.

Txirrindularitzaz dozenatik gora liburu… erdaraz guztiak.

Hain “gureak” diren eta mundu mailako erreferente euskaldunak dauzkagun mendizaletasunari, sukaldaritzari, edo txirrindularitzari lotutako eskaintzari erreparatu besterik ez dago, egoeraren larriaz ohartzeko.  Esparru horietan ere, agerikoa da euskarazko eskaintzaren ahulezia ikaragarria. Hainbestekoa, non punta-puntako zenbait sortzaile euskaldunek ere erdararen aldeko apustua egiten duten, euskara bazter utzita, etekin seguruaren bila… finean euskaldunok ere erdaldun baikara.

Adibide latzak jar daitezke. Euskal Herriko bide, mendi, erreka eta bestelako bazter guztien berri erdara hutsez ematen duen ekoiztetxearena bezala, edo errezeta liburuak erdara hutsez atera eta atera ari diren sukaldari ospetsu euskaldunenak bezala, edo erdarazko hedabide-kateak euskarazkoak baino askoz hobeto zaintzen dituen Jaurlaritzarenak bezala… edota erdara hutsez ekoizten duten sortzaile ezin abertzaleago horienak bezala.

Baratza, loragintza… ia guztiak erdaraz.

Eskaintzaren meheari, sustapen oso mugatua eta erakustoki are urriagoak gehitzen bazaizkio, eta erdarazko eskaintza animalekoa gaineratzen,  ikaragarri zaila gertatzen da euskal kulturaren kontsumoa hazaraztea. Hau ez da direktorio soil batekin konpontzen (zein ona eta beharrezkoa den ere).

Egoera larri hau iraularazteko hizkuntza politika neurri sendoak abiaraztea ezinbestekoa da: sortzaile euskaldunak babestu lehenik, euskarazko eskaintza askoz gehiago ezagutarazi, saretu eta hedatu, beste hizkuntzetan sortutako kalitatezko produktuen itzulpen bidezko eskaintza ugaritu…

Ardura alderdi abertzaleena da lehenik eta behin (ez diogu beharleku hau Mendiari, Alonsori edo Abascali eskainiko ezta?), baina baita gure “konfort-eremutxotik” irten ezinda gauden euskaltzale profesionalena adibidez, eta beste euskaltzale guztiena ondotik, nori bere neurrian.

Hordago joko diogu handiari behingoz? Ala jarraituko dugu txikira enbidoka eta jokoak galtzen?