Euskararen ordezkapen naturalizatua

Atalak: Sailkatu gabea

Badut lagun bat, “eznazionalista” erabat, apirilaren 14 guztietan Espainiako Errepublikaren bandera esekitzen duena balkoitik bai ala bai. Egunetan izan ohi du zintzilik, natural-natural bere “errepublikazaletasuna” azpimarratzeko edo. Behin baino gehiagotan proposatu dit neuk ere berdin joka dezadan… baina ez Espainiako, eta ez Frantziako Errepublikaren banderarik ez noala esekitzera erantzuten diodanean haserretu egiten zait, ez baitakit zergatik.

Ezagutzen ditut, naturaltasun osoz, gaztelaniaz bizi diren politikari txit abertzaleak, egun seinalatuetako “euskaltzale sutsuak”, eta tarteka txapa paparrean jartzeko prest daudenak, hori bai. Baditut, erabat edo nagusiki gazteleraz bizi diren lagun eta ezagun “kontraboterezale” zintzo askoak, kontraesan mardul horretaz jabetzen ez direnak.

Are gehiago, ezagutzen ditut euskalgintzako edota irakaskuntzako profesionalak, ez bat eta ez bi, herri ekimenekoak, herri-administrazioetakoak, ikastetxe publikoetakoak eta pribatuetakoak asko, eta batzuk ikastoletakoak eta euskaltegietakoak ere bai,  lanetik irten orduko erdarari ekiten diotenak “naturaltasun” osoz. Bitxiak dira “naturaltasunaren” bideak, oso sarri menpekotasunaren autopistekin gurutzatzen diren horiek…

Badira  gaztelaniaz edota ingelesez ere kantatzen hasi diren euskal musikariak, “natural” ateratzen baitzaie. Ez dut kritikatzen, baina ez dut ezagutzen euskaraz kantatzea “natural” ateratzen zaion erdal musikaririk, bertokoa izanagatik ere.
Erdaratik euskararako jauzia ez baita hain “naturala”. Izan ere, ahalegin handia eskatzen baitu euskaraz jardutea ia goitik behera (bortxaz) erdaldundutako gizarte honetan.

Eta badira EAEn hedabide publikoak eta pribatuak, bezero guztiak batzuek (ETB1, Euskadi irratia), eta jarraitzaile gehienak besteek (ETB2, Radio Euskadi, Onda vasca, Noticias taldea, Gara…) euskaldunak dituzten arren, erdal sortzaileei, euskal sortzaileei baino askoz leku handiagoa egiten dietenak, edota zuzen-zuzen bezero euskaldunak erdaraz elikatzen dituztenak, natural?

Aldiz, ez dut ezagutzen liburu-dendarik (ezta liburutegirik ere), euskarazko ekoizpenari lehentasuna ematen dionik. Areago, euskarazko sorkuntzari leku duina ematen diotenak oso-oso gutxi dira.

Eta janaridenda (txiki) bakarra ezagutzen dut, Arbizun dago, saltzen dituen produktuen izenak euskaraz (ere) badituena, “gure” Eroskin ere gertatzen EZ den bezala. Naturala ote da?

Jokabide “naturalak” bide dira horiek guztiak, gure herrietako zintzilikarioetan urteak eta urteak daramatzaten Espainiako edo Frantziako banderak, edo guardiazibilak eta CRSak  “naturalizatu” ditugun (dizkiguten) bezala. Menpekotasuna oso egoera “natural” edo ohikoa baita, izan.

Natural-natural ari gara gure hizkuntzaren eta gure herriaren hilobiaren eraikuntzan laguntzen, Espainiak eta Frantziak inposatu dizkiguten hizkuntzekin eta bestelako tresnekin gero eta erosoago, balizko “hautu librearen”, eta azken urteotan abertzaleen artean ere, hain boladan dagoen “aniztasuna” delakoaren izenean, edo aitzakian, edo gutxiagotasun-konplexupean. Horretaz behintzat jakitun izan behar genuke, “natural” (menpeko, asimilatu, erdaldundu) ala euskaraz bizitzeko hautua, libretik ezer ez duena, egin ahal izateko sikiera.