Oso gutxi aldatu dira gauzak, kamarada estimatuok…

Atalak: Hizkuntza eskubideak

Neurrigabea da eta izan da  espainiazaleen harrokeria eta handinahia, oso aspaldidanik. Euren hizkuntza eta kultura, euren mugak, euren legeak inposatzen dizkigute, espainiar armada berme, gutxienez 500 urtetik hona. Ezker-eskuin, harro daude ezarri duten ordenaz. Apenas dagoen espainiarrik (Moreno Cabrera eta besteren bat salbu), Espainiak indarrez ezarritako politikak auzitan jarriko dituenik.
Euskaldun eta euskaltzale gehienak espainiazaleen antipodetan gaude, jarrerei dagokienez. Mendetako zapalkuntzak arrasto sakona utzi digu: lotsaz, beldurrez eta konplexuz jokatzen dugu sarri-askotan, ezin gure menpekotasunetik askatu, eta mugitzeko keinua egiten duenari mesfidantzaz begiratuz, ugazabak haserraraziko ote dituen beldur. Tratu txarrak luzaz jasandakoak, bere borreroari ihes ezin egin bizirauten duen bezalatsu.
Egunotan izan dugu batzuen eta besteen jarrera horien beste adibide adierazgarri bat. Izan ere, Miren Gorrotxategi Podemostarrak egundokoak bota zituen Euskadi Irratiko Faktorian, Arnas Dezagun egitasmoaz galdetuta, D ereduan haur euskaldunak ez sakabanatzeko proposamena klasistatzat, negargarritzat eta insolidariotzat (des)kalifikatuz.
Arnas Dezagunetik jaso du erantzuna (hona ekarri dut), baina bestelako euskalgintzako eragileen aldetik ez du erantzunik jaso, orain arte behintzat.
Oso esanguratsua iruditu zait isiltasun hori ere.
Horratx ADtarren erantzuna:

Miren Gorrotxategi andreari argibide batzuk eta urte berri on

Podemos alderdiko buruzagi zaren horrek, adierazpen zakarrak egin zenituen abenduaren 27an Arnas Dezagun (AD) ekimenari buruz, Euskadi irratiko Faktoria saioan. Pentsatu nahi dugu ez duzula ADren proposamena arretaz irakurri, eta aurreiritzietatik jardun zenuela, baina ez fede txarrez, ezjakintasunez baizik. Beste inork baino gehiago, politikariek ondo neurtu behar zenituzkete zeuon hitzak, eta batez ere jakinaren gainean hitz egin, hedabideetan oihartzuna izaten baituzue, batetik, eta zuen jarraitzaileen iritzian zuzenean eragiten duzuelako, bestetik.
ADren proposamena “negargarri eta klasistatzat” jo zenuen. Harrapazan! Inondik ere ez. Izan ere, ADrena proposamen landua eta neurritsua da, arretaz hausnartutakoa eta irakaskuntzan nahiz soziolinguistikan adituak diren zenbait euskaltzalerekin kontrastatua. Bestalde, “klasistatzat” jotzean agerian geratu da ez duzula proposamena irakurri, edo ez duzula ulertu. ADren proposamenak berariaz aipatzen eta aintzat hartzen ditu haur guztiak, goiburutik bertatik “euskara ume guztientzat” aldarrikatzen delarik.

Manifestua irakurtzeko bost minutu hartzen badituzu, horrelako pasarteak aurkituko dituzu:“…ama hizkuntza gaztelania (frantsesa Iparraldean) ez duten umeak lehenetsi daitezke, euskara komunikazioan ardatz izatea, eta haur etorkin atzerritar horien inklusioa errazteko…Haur erdaldunei (erdara zein den ere) berariazko laguntza eskaini behar zaie ikastetxeotan, euren euskara maila indartu eta euskalduntze prozesua azkartzeko…”
Non ikusten duzu zuk “klasismoa”?

Faktoriako elkarrizketan aitortu zenuenez “… nire azalean ikusi dut nola gertatzen den, ume bat, euskaldun osoa dena, eta gazteleraz gaizki egiten duena, nola joaten den gaztelera bereganatzen, eta nola euskara gelditzen den pixka bat… beno, nola pisua galtzen duen”. Hala da, bai. Hainbesteko pisua galtzen du euskarak, ze, haur euskaldun askok bazterrera ere uzten dute-eta, ikastetxean bertan pairatutako egoeren ondorioz. Ondorio tamalgarri horri konponbide (bat) proposatzera dator Arnas Dezagun. Zureak dira ondoko hitzok ere: “…baina aldi berean, ikusi dut nola nire umeek lagundu dieten beste batzuei euskara ikasten…”

Horrela gertatu bada, zorionak! Kosta egiten zaigu sinistea, baina. AD ekimenean bildutako guraso guztion eskarmentua oso bestelakoa da: gure haurrek euskaraz jarduteko oztopo handiekin egin dute topo beste haur euskaldunengandik sakabanatu dituztelarik, eta gainera ezin izan diete haur erdaldunei euskara ikasten lagundu, gaztelera gertatu baita euren arteko harremanetarako hizkuntza bakar, eta euskara, ezkutatu beharreko “gelako hizkuntza” kasurik onenean.

Hurrengo pasarte honek ere, aditzera ematen du berriro ez duzula manifestua irakurri ere egin: “islak sortzea, gure umeek dituzten pribilegioei eusteko, ez dauka batere zentzunik, ez da batere solidarioa eta negargarria da proposamen bezala”.

Batetik, ADen proposamenak EZ du “islak” sortzea proposatzen. Haur euskaldunak EZ sakabanatzea proposatzen du soilik, euron artean eta beste haurrekin (D ereduaz ari gara) euskaraz jarduteko aukera izan dezaten sikiera. Bestetik, jakin behar zenuke euskaldunak ez garela pribilegiatuak Euskal Herrian, bigarren edo hirugarren mailako herritarrak baizik. Gure haurrek D ereduko ikastetxe askotan jasan behar izaten dutena da bazterketa horren beste adibide, hau bai, negargarri bat.

Arnas Dezagunek eskola-eredu inklusiboa eta guztiz solidarioa proposatzen du,  euskara ardatz (eta ez gaztelera edo frantsesa, orain gertatu bezala), inklusioa eta elkartasuna etxetik hasten baitira, eta ez etxekoak (ez beste inor) baztertuz eta zokoratuz.
Edonola ere, argibide hauei nahikoa iritzi ez eta azalpen zehatzagoak beharko bazenitu, prest gauzkazu zurekin biltzeko. Lehenago ere helarazi dizugu gonbitea.

Aro berriarekin ADren manifestua irakurtzeko lan xumea hartuko duzulako esperantzaz, urte berri on!

Erkuden Barandiaran Goñi
Arnas Dezagun ekimenaren izenean