MUGATIK

Atalak: Kultura

Mugen arteko borroka, bidai sakonaren metafora.

Otsailaren 17an, Amets Arzallus bertsolariak eta Joxan Goikoetxea musikariak Bilboko Arriaga antzokian “Mugatik” ikuskizuna estreinatu zuten. Ehun pertsona inguru gerturatu ziren “Literatura eta musika euskaraz” zikloaz gozatzeko asmoz.

Ikuskizun honetan bertsolariak bertsolaritzaren bat-batekotasunaren mugak alde batera utzi zituen eta idatzitako irakurketara eta bertso idatzietara ihesi egin zuen Joxan Goikoetxearen musikaz lagunduta. Irakurketa. Bertso idatziak. Musika.

Gai malenkoniatsuak. Injustizien salaketa. Metaforak. Iheslarien, nomaden, errefuxiatuen, etorkinen bizitza bidaian murgildu zen antzokia. Pertsonei buruzko hausnarketa bidai batean murgildu zuten ikuslegoa, mugarik gabeko bidai sakon batera edo mugaz jositako bidai sakon batera gonbidatu zituzten bertaratutakoak.

Mugak edonon. Mugak inon. Mugatik mugara. Alde batean edo bestean. Bi protagonistak muga fisikoez, muga imaginarioez eta muga horiek gainditzen dituzten jendearen istorioez aritu ziren. Mugaren zein aldeetan zaude zain? Mugaren zein aldeetan nago zain?

Orain, nire aburuz, norberak bere barne bidaia egin dezan, ikuskizunean planteatu zituzten hausnarketarik interesgarrienak nire komentarioekin batera plazaratuko dizkizuet:

-Nortzuk dira baztertuengandik baztertutakoak? Euskaldunengandik ijitoak? Non ote dago kasu askotan euskaldunon ustezko abegikortasuna?

-Non da herria? Non da deserria?

-Alde batetik bestera doan jendea maite dut galderak sortzen dizkigutelako. Erantzunik gabeko galderak?

-Europako herri batean beti bizi izan den agure bat bost herrialde ezberdinetan bizi izan da.  Mugak aldatu dira, mugak aldatzen dira eta mugak aldatuko dira.

-Nork jartzen du munduaren zabaltasuna auzitan? Mapek jartzen omen dute zabaltasuna auzitan.

-Txoriak eta txanponak dira libre dabiltzan bakarrak.

-Euskal Herriko hegoaldearen eta iparraldearen artean ez al dago Bidasoak ezartzen duena baino distantzia handiagoa?

-Estatu bat nahi dugu miseria honen erdian.

-Espainiaren eta Frantziaren menpe egonda euskalduna izaten jarraituko dut. Palestina berdin.

-Hitzek pasaporte barik bidaiatzen dute, ez al digu pistarik ematen?

-Aktualitatea: kontatzen dena baino ez da kontatzen. Eta kontatzen ez dena?

-Nelson Mandela hil zen egunean Bilboko kaleetan senegaldar bat hil zela irakurri al zenuen albisteetan?

-Aktualitatea tricher bat da, tricher hitzak frantsesez tranpa egitea esan nahi du.

-Ez al ditugu irensten albiste “prefabrikatuak”?

-10 milioi ume gosez hiltzen dira, inork ba al daki zer den hori?

-Sistema espekulatiboa

-Lur honi guk eman diogu hitza. Pertsonek egiten dituzte herriak.

Ihesi nator. Ihesi zoaz. Ihesi goaz. Ihesi doaz. Sentimenduetatik ihes. Oroitzapenetatik ihes. Ekintzetatik ihes. Beldurretatik ihes. Giza arriskuetatik ihesi. Arrisku naturaletatik ihesi. Latza. Arrotza. Batzuetan fisikoki eta beste batzuetan psikikoki. Batzuetan behartuta eta beste batzuetan borondatez.

Eta zu, nora zoaz?