Auzokonpostakeriak

Atalak: auzokonposta, iritzia

Auzokonposta izan da konpostajea gizarte mailan gehien bultzatu duen ekintzetako bat. Konpostajea, mendi punta batean dagoen etxe bakan batetako ekintza alboratu bat izatetik, herri eta hiri mailako aktibitate bat bihurtu du.

Pixkana, gero eta herri eta hiri gehiago izan dira experientzia hau martxan ipini nahi izan dutenak eta gero eta gehiago, experientzia hau benetan zer den ikasi duten pertsonak… eta teknikariak.

Auzokonposta gune bat ipintzea ez da bi arratsaldeetako lana, beharrezkoa ikusten da, pauso batzuk jarraitzea gunea sortu eta bideragarria izan dadin. Beraz, hona hemen musutruk (nahi duenak kaso egin) auzokonposta gune bat ipintzeko gida txiki eta xume bat, neure kriterio soilez eginda.

Lehenik, galdera hauei erantzun behar zaie.

Konpostajea, bide bakarra ala bide osagarria?

Ez da berdina herri batean konpostajeaz kudeatzea materia organikoaren 100%a (bide bakarra) edo konpostajea, organikoaren zati bat kudeatzeko moduetako bat izatea (bide osagarria). Lehen adibidean, DEBEKATUA dago errefusaren edukiontzira materia organikoa botatzea, bigarrenean ez edo beste alternatibak daude organikoa jasotzeko, beraz, etxeetako organiko GUZTIA ez da konpostagailura joango.

Honekin esan nahi dudana da, bide bakarra den  udalerrietan, auzokonpostguneak topera daudela, bide osagarria denetan ez hainbeste. Zeren, gure udalerrian organikoa biltzeko beste moduak egon daitezke, ala ez… oso legal eta kontzientziatuak izango gara, baina edukiontzi berdea irekia ikusten denean… zail da bertara materia organikorik ez botatzea! Horregatik, bide osagarria den herri eta hirietan, auzokonpostguneak, nahiko txikiak eta familia mordoa biltzen dituztenak dira, ez dute normalean arazo handiegirik izaten, baina ezta erabilera ere.

Bide bakarreko herrietako auzokonpostguneak ordea, topera egoten dira, 700 litroko konpostagailuak hilabete batean betetzen dira eta hor nonbaitetik esan ziguten “700 litroko konpostagailu bat, 8-10 familientzako eta 6-8 hilabete irauten du” lege sakratua… ez da betetzen! 5 euskal familitik gora, 700 litroko konpostagailuari egur ederra emeaten zaio hilabete batean. Horrelakoxeak gara!!!

Mantentzea, erabiltzaileek ala udalak?

Auzokonpostgune bat irekitzen denean, dena da irrifarre eta eko-berde-biosentibera. Gero, astean hirutan, 700 litroko mounstrotzarra aireztatu behar bada… irrifarre gutxi! Eta urtean behin, konposta bahetu behar bada, egun horretan, erabiltzaileen laurdena agertzen da auzokonpost gunetik, guztiei amona gaixotu zaie azken orduan!

Auzokonposta guneak mantentzea ez da broma. Batez ere, bide bakarreko udalerria bada. Ongien funtzionatzen duten auzokonposta guneak, udalak kudeatuta edo KONPOSTBROCKER deritzan jendeak kudeatutakoak dira. Jende hauek, konpostajean benetan sinisten duten jendea da, eta bikain kudeatzen dute beraien auzokonpost gunea. Ni, konpostaje teknikaria ofizioz, KONPOSTBROCKER hauen aurrean belaunikatzen naiz. Batzuekin kontaktu zuzena badut eta… harrigarriak zarete, aupa zuek!!!

Auzokonposta gunean, KONPOSTBROCKERrik ez bada, udalak kudeatzea hoberena.

Behin galdera hauen erantzunda, gunea diseinatu behar da.

Gunea, oinarrizko diseinua

Errektangularra izan behar du, bi konpostagailu errenkada, ezker eskuin. Errenkada bakoitzeko konpostagailu bat eta bestearen artean, material egituratzailea gordetzeko kutxa edo konposagailu txiki bat egongo da. Zoru iragazkorra baina etxeko zapatekin ibiltzekoa izan behar du eta iturri bat badago askoz hobe. Mantentzerako gailuak bertan egon behar dute, aireztagailuaz gain, ikuiluko atxurra edo sarde bat ere oso ondo etortzen da eta baita ere eskularru batzuk.

Konpostagailu guztiak enumerazioz ongi identifikatuta egongo dira, 5-8 familiako bi konpostagailu, bat errenkada bakoitzean eta elkarren parean. Konpostagailuetan giltzarraporik edo kandadurik ipini behar bada, hoberena kode bidezkoa izatea, honela erabiltzaileei ez zaie giltza ahaztuko.

Auzokonposta gune baten diseinua

Irudian, eskertuko nuke diseinatzaile baten laguntza, auzokonpostgune batek bete beharko lukeen diseinua. Ezkerretik sarrera, hexagonoak konpostagailuak dira, karratuak materia egituratzailea gordetzeko kutxak, amaieran, iturri alde batean eta mantenurako materiala, hauek, kutxa batean egotea hoberena.

Auzokonposta gune honi, konpostagailuak gehitu ahal dira, amaierako hesi zatia kenduz eta luzatuz.

Gogoratu, auzokonposta bideragarria da, baina autonkonpostajeak baino koordinazio apur bat gehixeago eskatzen du udal eta erabiltzeileen aldetik. Oso ongi funtzionatzen duten auzokonpostguneak badaude gurean eta hauek erakusten digute egunero, ongi ari garela eta bideragarria dela. Hondakin organikoak… konpostagailura!