Gidaliburuetatik haratago

Atalak: iritzia, orokorra

Konpostajeari buruz mila eta bat informazio dagoela esaten badut, gezurretan ari naiz. Ikerketa gutxi egoteaz gainera, gure Euskal Herri jatun honetarako aplikagarri diren adibideak eskuko atzekin kontatu ahal dira.

Gidaliburuak kontsultatzen hasi eta ortzadarrean xaltoka dabiltzen izurde arroxen erreinuko gidaliburekin topatzen naiz. Gida hau idatzi duenak, ez du ez Tolosaldeak konpostajearen alde egin duen apustua bikaina ikusi, ezta jatetxeetako 700 litroko konpostagailuen aireztapenik egin ere!

Gidaliburuetan egiten den akatsik handiena argazkiak dira, batez ere konpostagailua eta bere azpiko atetik konposta ateratzen agertzen deneko argazkia. Oso polita, ikusgarria eta didaktikoa, goitik bota eta azpitik ateratzen den konposta beltz beltza, bertan jateko modukoa! Errealitatean ordea gauzak ez dira honela.

Lortzen dugun konpostak tartean, arrautza oskolak, marisko hondarrak, adartxoak, hezurrak eta material freskoa eduki ohi du. Ez du esan nahi konpost txarra denik, baina itxura ez da liburukoaren berdina. Liburukoa, bahetu, lehortu eta photoshopetik igarotako konposta da. Bestalde, eta hau konpostatzaileek baieztatuko didate, soilik azpiko atetxo bat irekita ezin da konpost guztia atera, atzeko aldean geratzen den konpostera ezin baikara iritsi, beraz, atetxo ugariko konpostagailuak gomendatzen ditut hau errazago egiteko.

Bestetik prozesuaren denbora tarteak daude. Askotan irakurri dut, 6 edo 8 hilabetetan konposta lortzen dela. Aspaldian konpostatzen duten zenbait erabiltzaileek urte bat igarotzen dela esaten didate, bate ere, zerotik hasten diren konpostagailuetan. Hala ere, udan prozesua azkarrago joaten da, baina orokorrean pentsa urte bat igaroko dela konpostagailua ipini eta lehen konposta ateratzeko.

Gidaliburetan agertzen diren xomorroen argazkiek grazia handia egiten didate: zizare irrifartsua, barraskilo pottoloa eta iñurri maitagarriak. Konpostagailua ekosistema txiki bat da, bertan materia organikoarekiko lehia bortitz batean daude, nork gehiago jan eta nor gehiago ugalduko. Askotan beldarrak masiboki ugaltzen dira eta burua konpostagailu barruan sartzen badugu “kras-kras” entzun ahal dugu, batez ere soldadu eulia dagoenean. Otsaila eta martxo aldera fruta euli lainoak sortzen dira batzutan eta iñurriek habia bat egiten badigute, milaka iñurrirekin topatuko gara. Eta zer esanik ez, horrenbeste euli artean etxetxoa eraikitzene duten armiarmekin.

Photokonpostshop

Guzti honekin ez dut esan nahi konpostajea prozesu gogor eta desatsegina denik, oso entretenigarria eta didaktikoa da. Argi ibili gidaliburekin, oso polit eta xaloa ipintzen dute guztia, baina konpostajeak ikasketa prozesu bat behar du eta honen adituak, konpostajea praktikatzen duten betiko konpostatzaileak dira, ez sekula konpostagailu bat ukitu ez duen gidaliburu idazle batek. Beraz, galdetu zuen herriko esperientzia duen konpostatzaile bati, zeuok ere esperimentatu eta ondorioak apuntatu, hau bezelako gidalibururik ez dago eta!!!