Konpostajea nekazaritzaren erreskatean

Atalak: hobekuntzak, iritzia, Konpostatze berezia, orokorra

Ehunka aldiz aipatu dut konpostajeak duen balio didaktiko eta soziala, gaurkoan ordea, konpostajeak edo organikoaren autokudeaketak sortzen dituen lan aukerez arituko naiz, benetako esperientzia bat ekarriz gurera, Buadella herriarena (Katalunia).

Buadella, Gironako probintzian kokatzen da eta 200 biztanle inguru dituen herria da. Beste herri askotan bezala, edukiontzien bidezko bilketa sistemak (organikoaren bilketa gabe) %20eko bilketa-tasa zuen, oso baxua. Gainera, sortzen zen errefusa guztiaren %80a organikoa zen, batez ere bertako bi jatetxeek sortzen zutena. Zabor kantitate handi hauek, Figereseko zabortegira garraiatzen ziren egunero.

Boadella-ko konpostatzen gunearen kribatzailea

Gaur egun, bertako biztanleen organikoaren %100a, herriak autokudeatzen du konpostaje gune txiki baten bidez, honen ardura bertako nekazari batena delarik. Kalkuluen arabera, urtean 180 tonelada organiko kudeatzen da.

Gune honek ez ditu berebiziko azpiegitura garestirik, gune zabal eta lau bat da, lixibiatuak biltzeko sistema batekin eta aireztapen konstantea ahalbidetzen duen hodi sistema batekin, azken hau, badaezpadako usain txarrak ekiditeko sistema gehigarri bat bezala ipini zen, nahiz eta ez zen guztiz beharrezkoa.

Konpostaje gunean dauden makina guztiak gurpildunak eta eramangarriak dira, beste herri batean antzeko konpostaje gune bat egin nahi bada, tresneria hau ere inguruko herrientzat eskuragarri egon dadin.

Herriko organikoaren bilketa kalean dauden 120 litroko edukiontzi eta poltsa konpostagarrien bidez egiten da, astean hirutan bilduz. Organikoaren gehiengoa sortzen duten bi jatetxeek berriz, beraiek eramaten dituzte beren biohondakinak konpostatze gunera.

Honekin lortu dena da, Boadellako biriklapen tasa %20tik %68ra igotzea, zabortegira zijoazen zabor toneladak %40ra jeistea, lan arazoak zituen nekazari bati lana ematea eta herriarentzat eskuragarri dagoen  A kalitatea duen konposta lortzea, urtean 12 tonelada inguru.

Boadellako esperientzia hau ikusita eta Gipuzkoako herriek dituzten ezaugarriak kontutan hartuta, deitu nazazue zoroa, baina litekeena da gure herri txikietako organikoaren kudeaketa bide egoki, merke eta bideragarri baten eredu Boadella izatea.

Jar ezank konpostatze gune bat hire herrian!!!