ZIZARE-LURRA

Atalak: iritzia, konpostagailuak, Konpostatze berezia, Vermicompost, xomorroak, Zizarea

Konpostaje guztiak ez dira berdinak, biohondakinak modu ezberdinetan kudea daitezke, honek konposta mota ezberdinak ematen dituelarik. Zizare-lurra edo vermicomposta, zizareen bidezko konpostajea da, zizareen hazkuntza faboratzen duena batipat. Noski, zizareekin batera beste animalitxoak ere hazi eta biziko dira, baina gure helburua, zizareek gure materia organikoaren ehuneko handi bat kontsumi dezatela da.

Zizare-lurrean, nolabaiteko faktoria bat prestatzen da, non, bertako langileak zizareak izango diren. Langile hauek efizienteak izatea komeni da eta horretarako zizare hibrido berezi bat erabiltzen da, Kaliforniako zizare-gorria (Eisenia fetida), nonbait gure lur-zizarea (Lumbricus terrestris) ez da egokia.

Kaliforniako zizare gorriaren abantailetako bat da, handiagoa dela eta gehiago jaten duela da, gainera oso ugalkorra da eta faktore guzti hauek konpostatze abiadura azkartzen dute. Zizare-gorria hazteko, etxeko balkoian kokatu genezaken ontzi berezi bat ipini dezakegu edo lurrarekin zuzenean kontaktuan ipini ontzi irekietan, hala ere, bizi den ontziaren ezaugarriak ez badira egonokor mantentzen nahiko errez hiltzen da.

Lur-zizareak konpostagailu arrunt batean ere egoten dira

Balkoi eta terrazetan ipintzeko egokia den arren eta beraz, gutako edozeinek egin dezakeen arren zizare-lurra, arazotxo bat dauka. Zizare-gorriaren dietan ez dira gomendagarriak haragi-arrain eta azidotasun handiko begetalak (limoi, laranja…). Honek esan nahi du, gure biohondakinen portzentai nahiko handi bat ezin dugula kudeatu edo ez dela komenigarria kudeatzea.

Bestalde, zizareen mantenua maskota baten antzekoa da, hezetasunaren kontrola, janaria oso xehetua botatzea… Konpostagailua gutxienez astean behin aireztatzea komeni da, eta hau nahiko lana bada erabiltzaileentzako. Zizare-lurrari bi egunean behin kontrol bat pasa behar zaio eta beharrezko kudeaketa egin, herritar arrunt batentzat agian lan gehiegi. Gainera, behin zizareak akabatzen badira edo ugaltzeari uzten badiote, berriro erosi eta birpopulatu egin behar da ontzia, kostu bat gehituz.

Ez dut esan nahi zizare-lurra ez denik bideragarria, baina bere aireztapenarekin, egituratzailea gehitu beharrarekin eta dituen “arazo” gehigarriekin, konpostagailu bat kudeatzea sinpleagoa izango delakoan nago.