René de Obaldia idazlearen sekretua

Atalak: bAst

 

Panamako unibertsitateko blogetik atera dugu honako berri hau idazleaz, bizi zelarik berari buruz idatzi zutena hain zuzen:

Duela bost urte, Pariseko Literatura Hispanoamerikarraren Topaketaren lehenengo ekitaldirako ohorezko lehendakaririk onenaren bila, René de Obaldia izena sortu zen. Bi aldiz pentsatu gabe, mezu bat bidali zitzaion Frantses Akademiari, ez zegoen harekin komunikatzeko beste modurik.

Jose Clémente de Obaldía diplomatiko panamarraren eta Madeleine Peuvrel frantziarraren semea da; Panamako bigarren presidente José Domingo de Obaldíaren ondorengoa. Parisen hazi zen, Condorcet lizeoan ikasi zuen, 1940an gerrara joan baino lehen. Preso hartu zuten eta 1944an Frantziara itzuli zen gaixorik.

Ehun urteko irudia

De Obaldiak urriaren 22an ospatu zituen bere bizitzako 103 urteak. Hong Kongen jaio zen 1918ko urriaren 22an. Poeta, idazlea, antzerkigile frantsesa eta 22. eserlekua betetzen duen Akademia Frantseseko kidea da.

Sariak [asko]

Hispanoamerikako Literaturaren Topaketa

De Obaldiak Hispanoamerikako Literaturaren Lehen Topaketako ohorezko lehendakari izatea onartu zuen. Berarentzat jada garrantzitsua zen ekitaldia, nahiz eta ez duen gaztelaniaz hitz egiten.

Bere garaiko gizon guztiak bezala, ez da ordenagailuaren laguna, ezta mugikorrena ere, eta horregatik eskuz idatzitako mezu bat bidali zuen izendapen sinbolikoa onartuz, berak ezagutzen ez zuen pertsona batek eskainia, baina panamarra zela esatean nahikoa motibazio izan zuena.

1960an hasi zen antzerkigintzan, Jean Vilarri eta André Barsacqi esker, Frantziako eszenatokietan eta nazioarteko foroetan gehien antzeztutako egileetako bat da. Bere lanak 28 hizkuntzatara itzuli dira.

Frantziako akademiako kidea

Frantziako Akademiak 1999ko ekainaren 24an hautatu zuen, 22. eserlekuan. 2012tik Akademiako dekanoa da.

2008an, Pierrette Micheloud Poesia Saria eman zioten bere obra osoagatik.

Panamako sariak

Bere omenez antolatu zen afarian, 2017an, bi sari garrantzitsu jaso zituen distantzia eta errekorra gorabehera: Panamako Alkatetzarena eta Panamako Hizkuntzaren Akademiarena.

Bere adinagatik azkar nekatzen den arren, bisitak hartzea eta bere bizitzaz eta lanez hitz egiten denbora luzea ematea gustatzen zaio. Atsegin handia da dramaturgo handi honekin hitz egitea, baina plazer bat baino gehiago pribilegio bat da hain pertsonaia garrantzitsua barru-barrutik ezagutzea.

Blog universidad de panamá

René de Obaldiak berak igorri digu harainditik “sekretu” hau:

 

 

Sekretua

 

Basoaren ondoko bidean

altxor bat dut aurkitu:

Intxaur azal bat

Urrezko matxinsalto bat

Hildako ostadar bat.

 

Inori ez diot ezer esan

eskuan ditut hartu

barnean tinko atxiki

atxiki itotzeraino!

Astelehenetik larunbatera.

 

Igandean dut ireki

baina ez zen gehiago deusik

Aurkitu dut zakur bat

Bere etxola berdean etzana

Ai, neure atsekabea!

 

Esan dit zaunkarik gabe:

Gau honetan amets egingo duzu

Gauean, hain zegoen beltz ilun

Pentsatu dut dena kontu bat zela

Eta dena galdua nuela

 

Baina bat batean ikusi dut

Itsasontzi bat zeruan

Matxinsalto batek zeraman herrestan

Ostadarraren olatuen gain!

 

René de Obaldia

 

Obaldia? Finezia, kultura, jakituria, erlatibitatearen zentzu zorrotza, poesia, maxima eta aforismoak, elkarrizketarako zaletasuna, maitatu, bizi izan eta ulertu duenaren xarma argiezina. (Philipphe Labro)