Inor ez bedi hil ezagutu gabe Errezil

Atalak: bAst

 

 

 

 

 

Paris, Paris!

Halaxe egin zen Urruñako bertso-jaialdi ederra. Eta gero, eguna etorri zenean, Parisera joan ziren han aukeratu zituzten lau bertsolari onenak, Endaian trena hartuta. Paris ikusteko asti gutxi izan omen zuten bertsolariek; baina Eiffel dorrera igo eta handik bazterrei begira egon omen ziren luzaro, erabat txundituta. Horrela entzun eta irakurri izan dugu behin baino gehiagotan. Bazkalosteko saioa etorri zen, eta Basarrik irabazi zuen lehenengo saria, saio bikaina eginda. Eta beste hiruak –Uztapide, Xalbador eta Mattin– berdin-berdin utzi nahi izan zituen epaimahaiak. 1958ko maiatzean Parisen egin zen jaialdi hartako bertsorik gehienak Egan aldizkarian, 5-6 alean (1985), argitara eman zituen Juan San Martín jaunak, Euskaltzaindiko liburutegian zegoen grabazio batez baliatuta. Aurkezpenean honelaxe irakur daiteke: “Paris’en izan zan bertsolari-saiaketaren azalpena 1985”. Lehenago inoiz argitaratu ez ziren txapelketaren agiri hauek Jokin Zaitegi zenaren paperetan aurkitu zituen eibartarrak, Euskaltzaindiaren Bilboko Azkue liburutegian, lehenxeago esan bezala. Ez ziren bertso denak jasoko; baina bai gehienak, seguruenik.  Egan aldizkariaren orrialdeetan ohar hauxe idatzi zuen argitaratzaileak: “Lehenengo grabazio banda uts xamar degu; asko galdu da. Artu zan dana emen dijoa … “. Eta gero, banda horietan jasotako bertso denak argitara eman zituen, esan bezala. Jaialdia Nork noiz kantatu beharko zuen zozketa egin ostean, lehenengo Uztapidek bi bertso kantatu zituen; eta gero Basarrik, beste bi. Jarraian, Mattin eta Xalbadorrek ere berdin egin zuten, gidariaren aginduz. Nolanahi dela ere, Basarriren bertso-bilduma egiten ari geranez, hark kantatukoak, edo harekin zerikusirik duten bertsoak bakarrik jasoko ditugu gaur hemen, bere lehen agurra gogoratuz hasita:

Basarri:

Paris’ko euskaldun jende jatorra

ara ementxe batua;

anai-arreba pranko badegu

gaur onuntz inguratua.

Ameriketan zenbat dabillen

etxetik urrutiratua!

Egun onetan aiekin degu

gorputza eta gogua,

Jaunari esker egin baitegu

emen biltzeko modua.

Berriz ere autatu zagun

onelakoxe lekua.

Irrintzi eta zantzo egiteko

iritxi baita ordua,

bertsolariak ager gaur goitik

bertsoa eta kantua,

eman eta zabaldu dezagun

mundu guzian frutua.

 

Arrantzaliak boga ta boga

beti itsaso aundian,

artzai-mutilla txistu ta kanta

or ikusten da mendian.

Nekazariak beren lurretan

ari baitira lanian.

Igande egunez gu euskaldunok

ementxe aldamenian;

bein bear eta gure erria

dago umore onian.

Eguzkia’re dizdiratsu gaur

goizetik zeru gaiñian.

Auxe da poza kabitu eziña

edertasun au ikustian!

Zar eta gazte, aundi ta txiki,

guztiok alkartian,

maitetasunez bildu bai gera

gaur festa eder batian.

Anai-arrebak, ezta bildurrik

ola gabiltzan artian.

 

 

 

Bisitari batzuk inguruaz gozatzen, bizitzain behin bederen…