Erretzaile damutuen konpainia

Atalak: bAst, Juan Luis Aizpuru Beristain

 

 

2. Burdin aroa

Iruñeko Alde Zaharreko beste alderdi batzuetan ez bezala, birgaitze kontzeptua arrotza da oraindik Jarauta karrikaren erdi aldean. Fatxadak Edu Saragueta gaztea zeneko horretan daude, pintura eskukaldi bat erantsi gabe azkeneko hiru-lau hamarkadetan. Herdoila darie espaloitik ikusten diren burdinazko balkoiei. 36. zenbakikoa are muturrekoagoa da: animaliek tiraturiko azken orgen joan-etorria ikusia izan liteke egur pipiatuko atea. Atezain automatikoak, bart arratsekoa ez bada ere, modernotasun kitsu bat ematen dio ate inguruari.

-Eduardo-erantzun dio, sare tikitik, emakume ahots gazteari.

Atalondoa hertsitasun durduzagarri batez agertu zaio bisitariari. Eskailerak hain dira ilunak, mugikorraren linterna piztu baitu. Beldurrezko film batean baino karraska ozenagoa egiten dute haien zur gainean zanpatzean. Lehen solairuraino 26 maila zenbatu ditu. Lehen solairutik bigarrenera, 21. Bigarrenetik hirugarrenera, 24. Eta hirugarrenetik laugarrenera, 25. Kapritxo arkitektoniko bat, eraikinaren adinak barkatzen duena. Atea irekia da gorenean, eskailera buruaren argi-emaile. Edu baino 20 zentimetro gehiago da, luze, ate ondoko figura.

-Zorionak, Unai.

Semea bizkarreko batez agurtzen du maizenik; besarkada hautatu du gaur, ospakizunari solemnitatea gehitze aldera. Gaztea zurruntzen sumatu du. Ohitura falta. Mina ematen du ia haren gorputz zaintsua estutzeak. Liburu bat ekarri dio.

-Ez duzu etsitzen-haren irri laburra.

-Nork daki aurreko 26 urteetan egin ez duana hasiko ez ote haizen egiten 27.ean. Stevenson duk, gainera.

Irakurzaletasuna ez dago Unairen zaletasunen zerrendan. Inoiz ez da egon. Opariak, bestalde, ez du merezimendu handirik. Etxeko apaletik atera du, paper batean biltzeko lanik hartu gabe ere.

-Sukaldean tokatu zaik gaur?

Mutilak mandarra jantzia du soinean.

-Neuk egiten dut beti, aita.

-Noiz ikasi huen?

-Aspaldi.

Etxeko korridorea uste baino argitsuagoa da, ezagun du pintura xuri berria. Sukaldeak, berriz, bere haurretako etxe zaharretakoa oroitarazi dio kazetari ohiari. Suak butanoz dabiltza oraindik. Ikuzgailua aspaldi desagertutako marka batekoa da.

Semearen neska-laguna baizik ez da zutitu kazetari ohia salara sartzean. Gogotik hartu ditu haren bi musuak.

-Nahia! Unai baino gehiago ikusten zaitut aspaldi honetan.

[…]

3. Maripotemkin deitzen duten andrea

Papera eskura eman dio Maria Cruz Salaberrik, izengoitiz Gurutze, NTVko albistegi-buruak. Excel orri bat da, “Ahora mismo. Islam” izenburupekoa, zeinaren lehen zutabean lanegunak agertzen baitira heldu den astelehenetik hasirik eta bigarrenean elkarrizketatu beharrekoen izenak. Hurrengoetan, halakoei dagozkien jakingarriak: lanbidea, helbidea, telefonoa, posta. Lehen zutabea baizik ez dago osotara beterik, hamar egun, elkarren segidan, asteburuak salbu, gaurkoa barne. Gainerakoetarik, lautan hutsik daude beste lauki guztiak. Eduren hatz zuzena hutsune nabarmen horietara lerratu da. Ez du galdera ahora ekarri beharrik.

–Adolfok ez zuen planning-a guztiz osatua orkatila haustea erabaki zuenean. Uste nuen esana nizula.

Gurutzek ez du ematen kontu garrantzitsuak ahanzten zaizkien jendeetarik. Pentsatzekoa da, bestalde, erreportajeen ardura zuen kazetaria dela Adolfo zoritxarrekoa.

-Zazpi elkarrizketa baizik ez zituen lotu –xehekatu du emakumeak.

Gaur ere jaka gurutzatu du soinean, baina ez lehengo eguneko bera. Argixeagoa da, eta taxutuagoa, oraingo hau.

-Beraz, gainerakoak…?

-Zerorrek aurkitu beharko dituzu. Ez da sobera eskatzea, 900 euro ordainduta.

Mendekaria, andrea. Eduk beste behako bat egin dio jasotako paperari.

-Esan berri didazu zazpi elkarrizketa zeudela lotuta. Hemen seiri buruzko xehetasunak baizik ez dira ageri.

-Tuterako imamak uko egin dio azken momentuan gure mikrofonoen aitzinan paratzeari. Horren parekoren bat ere atzeman beharko duzu eta, besteak bezala, planning-aren arabera gauzatu.

Zorioneko hitza aditzen duen bigarren aldia da. Oraingoan ere buruan zer dabilkion asmatu du emaztekiak. Azkarra, andrea.

[…]

 

4. Ze amodio eta amodio-ondo

Iratxe San Martin. Horrela dio kamerari erakutsi dion NANak. Beste bizitza batean. Iratxe ez baita gehiago Iratxe. Iratxe da Samira. Eta orain, Samira, ordenagailuaren pantailan, esplikatzen ari da nola esan zituen islamaren bost euskarriak imam baten aitzinean, Aljergo Bab El Oued auzoko meskita batean. “Lehenbizikoa –dio Samirak-, shahada: ez da Alaz beste Jainkorik, eta Mahoma da haren profeta. Bigarrena, salat, eguneroko bost otoitzak. Hirugarrena, sawn, baraua Ramadan garaian. Laugarrena…”.

Ainarak irudia geldiarazi du.

-Kalaka guztia sartu behar duzu?

Grabatzeko tenorean esku-makila da Ainara; edizioan, buru. Ekipoko gazteenak Wondershare-a darabil bikotearen enpresatxoak Arrotxapea auzoan duen bulego urrian.

-Ez da hagitzez luzeagoa, nik uste.

Ainararen saguak abiarazi du berriz ere irudia. “Laugarrena zakat, legezko limosna. Eta bosgarrena, hajj, erromesaldia Mekara”.

-Arrazoi. Hamaika segundo.

-Mekaraino, beraz.

[…]

 

 

 

Hirurogei urteko talaiara iristen ari da Edu Saragueta kazetari irundarra, ez lanik, ez dirurik, ez osasun onik, ez bikote-lagunik gabe. Horiek guztiak lortzeko eta bere bizitza aldrebestua zuzentzeko ahaleginak egingo ditu gizonak, eta bilaketa horretan hamaika xelebrekeria biziko ditu, baita hainbat lagun bitxi ezagutuko ere, Edurendako buru-hauste eta lekukoon jostetarako. Osagai ugariz antolatu eta zenbait kolorez zipriztinduriko eleberria eraiki du Epaltzak: deskalabru batetik bestera dabilen pertsonaia baten inguruko komedia garratz zein erotikoa, jendarte nahasi baten erretratu zorrotz bezain ñabarra, eta, batez ere, hainbat heriotza ekarriko dituen gertakari-kate baten ikerketa, nobela beltz petoa. Irakurleondako festa, azken batean.

 

-Aizak, nik ez nian deusetan parte hartu!

-Gezurra eta zikina. Telebistako irudietan ezagutu hindudan, imamaren eta haren emaztearen sarraskien ondoan.