Dakarren atunetan & Ternuan bakailaotan

Atalak: bAst

 

 

[Donibane Lohitzune eta Ziburuko bi hirien bihotzak taupaka ari dira arrantza-portuko ontzien kulunkaren erritmoan. Mendeak joan mendeak etorri, gertaera nabarmenak izan zituen, balearen arrantzatik kortsarioen feudora, lehen portua izan arte Frantzian,  sardinetan eta gero atunetan.
1956-1970 aldian, Dakarreko atun-arrantzara joandako euskal arrantzaleen epopeia ausarta da portuaren historia markatzen duten gertaera horietako bat] (Jacques Ospital).

Juan Mari Benito Eizaguirre Ternuako Banku Handietako kapitain gazteenetako bat izan zen XX. mendearen erdialdean. 23 urte besterik ez zituen, euskal eta galiziar itsasgizon zailduz osaturiko eskifaien buru zela, Ipar Atlantikoko uretan singladurak lotzen hasi zenean, munduko itsasorik arriskutsuenetako eta gogorrenetako batean.

Bere nabigazio egunkariak testigantza baliotsua dira bikote bakailaozaleen epopeia ezagutzeko Pasaiako portuaren urrezko garaian. Beti egoera eskasetan, eta askotan muturrekoetan, berogailurik gabeko itsasontzi zaharrekin, radarrik gabekoekin, tresna elektronikorik gabe, bizitza duina bermatzeko gutxieneko trebetasunik gabe, bikoteek hilabete batzuetako mareei aurre egiten zieten Ternua eta Groenlandiako ur izoztuak zeharkatuz, armadoreek eskatutako harrapaketak osatzeko betebeharrarekin.

 

                       

 

 

Itxasoko ibillera

da negargarriya,

or íkusitzen degu

istillu gorriya;

sikiera atera naí

jateko ogiya

mantendu biar geok

eta familiya.

 

Mielka ta putanua

eta kolayua

Oiek ematen dute

ernegaziyua;

Klase bastua eta

merke preziyua,

beitak pagatutzeko

zer alebiyua.

 

(jose manterolaren bilduma)

Arrantzaleen bizitza –Antonio Zavala-

 

Orioko udalak moila eraberritzeko lanekin hasi nahi duela eta Mirenen familiak moila gainean duen sotoa langileen lanerako lanabesak gordetzeko erabili nahi du.

Familiarentzat aitzakia ezin hobea izango da aurrekoek gordetako gauzetan ordena ipintzeko eta balio ez duen guztia zakarretara ateratzeko. Sotoa txukuntzen hasi direnean, traste zaharren artean egurrezko aintzinako kutxa eder bat topatu du Mirenek. Kontu handiz zabaldu ondoren paperez beteta dagoela ikusi du. Dirudienez amatxi Jonek bere irakasle garaian egin eta jasotakoak dira. Bere familiaren historia ezagutzeko aukera izango duela otu zaio Mireni.

Itsasoko zereginak ondo bereiztuta egon dira: gizonezkoak joan izan dira arrantzan, eta andrazkoek lehorrean egin izan dute lan. Emakumezkoen egitekoak ez dira hain ikusgarriak izan, eta bigarren mailakotzat jo diren horiek azalduko diraliburu honetan. Bide batez emakume hauei ondo merezita duten aitortza egin gura diegu.