‘Lantokia euskalduntzeko ez da aski hiru urteko plana’

Atalak: Euskara

Joxpi Irastortza

Joxpi Irastortza lazkaotarra elkarrizketatu dugu Soziolinguistika Klusterreko Pablo Suberbiolak eta neuk. Aste honetako ARGIAn argitaratuko da elkarrizketa. Irastortza Emun-en (Lana Euskalduntzeko Kooperatiba) ari da lanean, nahiz eta aurten Mondragon Unibertsitatean Huheziko Fakultatean eskolak ematen ari. Enpresetan euskara planak diseinatzen hasi zen duela urte batzuk, diseinatzea zer zen ere ez zekiten garaian. Urtetako esperientziaren ondoren doktorego tesia (Lan munduko euskara planetako langile euskaldunen jarrera, portaera eta motibazioak: pentsamendua garatzetik helburuak lortzera) idatzi du.

Hona elkarrizketaren aurrerapena:

Tesiaren beste ondorioetako bat: enpresak helburuak finkatu ditu, eta emaitzak ez dira berdinak kanpotik jarraipena eginda ala ez eginda.

Bi bide konparatu ditugu ikerketan: pertsuasioaren zeharkako bidea eta zuzenekoa edo erdikoa. Egia da kanpo eraginarekin kanpo eraginik gabe baino emaitza hobeak lortzen direla. Hau da, intentzioa edo konpromiso pertsonala azaltzea bada zerbait, baina nahikoa al da? Denborarekin konturatu ginen ez dela nahikoa. Jarreraren eltzea pizteko sua behar da eta su hori intentzioa edo konpromisoa da. Sua eman diezaioket eltzeari, baina kasurik egiten ez badiot erre egingo da, edo auskalo zer gertatuko zaion. Tesian defendatu dudan bidea bestea da, konpromisoa ondo dago, baina bultza dezagun euskarari buruzko hausnarketa langileen artean. Lehenengo bidearekin emaitza onak lortu ditugu, baina ibilbide motza dauka. Langilea kontzientziaduna bada aurrera egingo du, noski, baina langileen gehiengoa ez da kontzientziaduna, gizartean bezalaxe. Bernardo Atxagak ondo asko bereiztu zituen hiru tipologiak, patetikoak, sinpatikoak eta antipatikoak –euskaraz bizi nahi duten militanteak, aldeko jarrera erakusten badute ere euskaraz bizitzeko ahaleginik egiten ez dutenak, eta euskararen kontrako jarrera dutenak–. Askotan patetikoen babesa bilatzen dugu, baina nola tira besteengandik? Bada, gutxien gutxienez, hurreratuz, euskararen inguruan natural eta goxo hitz eginez. Paradoxikoa dirudi: euskarari buruz hitz egin, gero euskaraz hitz egin ahal izateko.

Soziolinguistika Klusterrak Irastortzak tesia egin zueneko albistea eta tesiaren ondorioak laburtuta ditu hemen.