“Euskaldun berriari erraz esaten diogu euskaraz jarduteko, errazegi”

Atalak: Euskara

Joxe Manuel Odriozola. Argazkia: Luistxo F.

Joxe Manuel Odriozolak artikulu interesgarria idatzi du gaurko Berrian. Haren ustez, euskalduntze prozesuetan hiztunaren eta hizkuntzaren arteko dialektika sozial, kultural eta psikologikoak daukan barne-lotura sendoa ez da ikusi nahi, eta lotura horiek berebiziko garrantzia dute hizkuntza bat edo beste aukeratzerakoan. Hona artikuluko hainbat pasarte:

“Hizkuntzaren erabileran eragiten duten ohiko alderdiak gutxietsi gabe, uste dut hiztunak gutxitan hautatuko duela bere nortasuna, erosotasuna, askatasuna eta buruestimua kolokan jartzen duen mintzairarik”

“Euskaldun berriari erraz esaten diogu euskaraz jarduteko, errazegi, hitz egitea, gugandik kanpo dagoen halako tresna instrumental bat erabiliz, ideia komunikatze hutsa balitz bezala. Euskaldun berria, gizaki oro bezala, pertsona da, mundu sozial eta kultural batean sozializatua, eta sozializazio horretan eraiki du bere unibertso pertsonala. Jadanik eraikia eta biribildua daukan mundu kognitiboa eta emozionala kolokan sentitzen du, oraindik ere erdizka besterik ez dakien euskaran. Onik onenean, ahaleginduko da bigarren edo enegarren hizkuntza duen euskaraz ere ‘bizitzen’, baina ez da erdarazko etxean bezala gustura sentituko, autoestimuan desgaste handi samarra eragin diezaiokeen euskaran baizik”.

“Uste dut euskalduntzeko bidearen zailtasunei buruz ez dugula behar adina kontzientziarik. Ez dugula hiztunaren eta hizkuntzaren arteko dialektika sozial, kultural eta psikologikoak daukan barne-lotura sendorik ikusi nahi. Eta, horrenbestez, hizkuntzaren kontzeptu instrumental batek euskalduntzearen bideko sastraka eta sasi guztiak erre dizkigula, bidea garbi uzte aldera edo”.

“Euskara erabiltzea ez da askok uste duen bezain erraza, eta bidean dauden ezintasunak ezin dira ohiko arrazoien bidez soilik azaldu. Alegia: euskaldun hiztunen proportzioa txikia dela, ama-hizkuntza gutxik dutela, kontzientzia eta leialtasun linguistiko kaskarreko hiztunak direla eta abar”.