“Katalanaren kontrako erasoa eta periferiaren kontrola”

Atalak: Hizkuntzak

Vicent Partal, Vilawebeko zuzendaria.

Atzo onartu zen Espainiar Estatuko Aragoiko parlamentuan hizkuntzen lege berria. PPk eta PARek babestutako legearen arabera, Aragoiko administrazioak ez ditu praktikan batere babestuko katalana eta aragoiera. Vicent Partal Vilawebeko zuzendariak iritzi artikulua idatzi du atzoko gertaeraz. Alabaina, urrunago joan da. Haren ustez, katalanaren kontrako barrikadak ari dira ipintzen, batean eta bestean kutsa ez daitezen. Ordea, Partalen aburuz, ez da kasualitatea Aragoikoa orain gertatzea, Balear Uharteetan ere mugimendua egotea eta jomugan dagoen beste lurraldea Valentzia izatea. Hona iritzi artikuluaren pasarte batzuk euskarara ekarrita:

“Baina egin beharreko galdera hauxe da: zergatik orain? Katalanaren mapa bat hartzen badugu, aintzat hartu beharreko egoera sumatuko dugu. Alguer, Iparraldeko Katalunia eta Andorrak egoera propioak eta bereziak dituzte. Principat hor dago, jazarria hori ere, baina hizkuntza arazoak konpontzeko baldintzak ditu, independentziari esker. Gainerako lurraldeak (Principat salbu), Espainiar Estatuak azpian hartuak, historian lehen aldiz eraso koordinatu eta bateratua bizi du. Haren asmoa apurtzea eta zatitzea da.

Ez dut uste kasualitatea denik, uste dut lotura argia duela Kataluniako independentzia prozesuarekin.

Egia da Valentzian lehenagotik datorrela katalana eta valentziera hizkuntza bera direla ukatzearena. Balear Uharteetan fenomenoa zeharo berria da. Aragoin, ez zen horrelakorik ikusi.

Estatuak Principateko kultura eta hizkuntza murriztu nahi ditu, badakielako Katalunia independentearen ondoren, hizkuntzaren batasuna dela elkarrengana bilduko dituen atearen giltza. Horregatik, koordinatuta eta teknika bera erabiliz, Principatetik kanpora hitz egiten den hizkuntzaren katalantasuna ukatu nahi du, ahalik eta oldarkorren: izena ukatuta, gramatika bateratua ukatuta eta kultur merkatua apurtuta.

Agian, Espainiar Estatuak etsi du Kataluniarekin eta gainerako katalan hiztunen lurraldeei begira dabil, haiek ez galtzeko. Baina, beti bezala, erratu dira. Limurtu beharrean, inposatu egiten dute, baita barregarri ibili behar badute ere”.