“Arazoren bat daukagunean hasiko gara genero berdintasuna lantzen”

2013-03-07  //  Gizartea  //  Iruzkinik ez

Huskeria dirudi kolorearenak, baina ez da.

Haur eskolako irakaslea: “Bai ados, genero rolez hitz egin behar da, baina haurrak oso txikiak dira eta garai horretan ez dago desberdintasunik, berdin jokatzen dute eta berdin hazten ditugu”. (gehiago…)

Ez kezkatu Wert, guk egiten dugu gaztelaniaren alde

2013-03-01  //  Euskara  //  2 iruzkin

Eskolako ereduak eredu, helduaren hizkuntza ohiturak urrea balio du.

Ministroa arduratuta dago, Hego Euskal Herriko gaztetxoek gaztelania ikasiko ez duten beldurrez, edo euskara gehiegi ikasiko duten ikaraz. Hemen ardura euskarak eragiten du, ez gaztelaniak. Arrue ikerketaren emaitzak badakizkigu, ez du berri harrigarririk eskaini. Hezkuntza komunitateak bazekiena egiaztatu du: haur-gazteek guk nahi baino gehiago egiten dute gaztelaniaz ikasgela barruan eta jolaslekuan; non eta eskolan, euskararen gotorlekuan (Mikel Zalbidek esana). D eredua ez da errezeta marabilosoa. Ikasle askok etxean ezin dute euskaraz egin, familiako inor hizkuntza berean erantzuteko gai ez delako, eta kalean beste hainbeste gertatzen zaie. Soziolinguistikoki zonalde erdaldun direnetaz ari gara. (gehiago…)

Itxaro Borda, Marikita Tambourin eta Amaia Lasa mahai-inguruan, Baionan

2013-02-22  //  Literatura  //  Iruzkinik ez

Mahai-ingururako prestatutako afixa.

Sareinak taldeak antolatu du ekitaldia Maiatz-en laguntzarekin. Baionan izango da bihar (otsailak 23) arratsaldeko 15:00etan Baionako Euskal museoan. Josune Muñozen gidaritzapean arituko dira Itxaro Borda, Marikita Tambourin eta Amaia Lasa. Ekitaldiaren izenburuak berak zertaz arituko diren arrastoa emango digu: “Maiatz, euskal emakume sortzaileen leihoa”.

Itziar Idiazabal: “Demagogikoa da ama-hizkuntzan eskolatzeko eskubideaz hitz egitea zein hizkuntzari buruz dihardugun argitu gabe”

2013-02-21  //  Euskara, Hizkuntzak  //  Iruzkinik ez

Itziar Idiazabal. Argazkia: Zaldi Ero.

Itziar Idiazabal Munduko Hizkuntza Ondarearen UNESCO Katedraren koordinatzailea da eta gaur Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Eguna izaki, gogoeta interesgarria idatzi du. Jatorrizko hizkuntzak hezkuntzan izan duen lekuari errepasoa eman dio eta aspaldiko kontuei ez ezik, berri berriei, Wert erreformari kasu, heldu dio. Pasarte bat baino ez duzu segidan, eta osoa behean. (gehiago…)

Frantsesaren alde egingo duzue? Bada, ez dugu zergarik ordainduko

2013-02-19  //  Hizkuntzak  //  Iruzkinik ez

Anglofonoen afixa: “Ingelesa hizkuntza da ez krimena”.

Quebeceko (Kanada) 200 bat anglofono kalera atera ziren joan den igandean. Ez daude gustura Alderdi Quebecarrak daraman hizkuntza politikarekin. Put Back the Flag eta The Unity Group, ingelesaren eskubideen aldeko taldeak bildu ziren protestan eta gobernuari eskatu zioten frantsesaren aldeko hizkuntza politika lasaitzeko. Alderdi Quebecarraren asmoa frantsesa lan munduan, irakaskuntzan eta norbanakoaren mailan bultzatzea da.

Mehatxu gogorra egin zuten igandean bildu ziren ingeles hiztunek: frantsesaren hizkuntza politika aldatzen ez baduzue zergak ez ditugu ordainduko. Ingelesez hitz jokoa eginez: “If (the English in Quebec) don´t have a say, then perhaps we shouldn´t have to pay!”.

Gure hizkuntza eskubideak errespetatzen ez dituztelako zergak ordaintzeari utziko bagenio, a ze zuloa zakuan!

Zergatik jarraitzen du emakume ugarik eliztar izaten?

2013-02-08  //  Gizartea  //  Iruzkinik ez

Dolores Juliano antropologoa.

Aste honetako Argia astekarian “Emakumea Eliza Katolikoan. Komunitate txikietan dute esperantza” izenburuko artikulua idatzi dut. Eliztar emakumeekin egon gara emakumea diskriminatua duen Elizan nola sentitzen diren azal diezaguten. Kanpotik begiratuta, kosta egiten baita ulertzea hain justu sektore baztertuena ugariena izatea. Artikuluan fededun eta praktikante diren emakumeek hitz egin dute, Elizaren hierarkia matxistarekin kritiko ageri dira, eta era berean etxe barrutik borrokan segitzeko gogoa azaldu dute.

Gauzak nola diren, artikulua jada makinetan zela gogoratu nintzen Dolores Juliano antropologo bikainak aspalditxo Donostian eskainitako hitzaldiaz. Hainbeste emakume Eliza Katolikoaren jarraitzaile izateko hainbat arrazoi ematen zituen: bizitza soziala egiteko aukera bakanetakoa zen Elizarekiko lotura garai batean, alfabetatzeko bidea ere bazen moja sartzea… XX. mende erdira arte  joera hori ulergarri egiten zaio Julianori, baina gaur egungo arrazoiak ez ditu argi.

Dolores Julianok, komunikatzaile iaioa izateaz gain, bestearen azalean jartzen saiatzeko gaitasun handia dauka. Ariketa horixe egin zuen hitzaldi hartan. Hemen daukazue orduan egindako laburpentxoa.

Eskola euskararen gotorleku… ikasle txikienentzat

2013-02-01  //  Euskara  //  Iruzkinik ez

Zein hizkuntzatan hitz egiten dute ikasleek jolastokian? Argazkia: Dani Blanco.

Egun betea atzokoa. Urtetako lanaren ondoren, Soziolinguistika Klusterrak, Eusko Jaurlaritzak eta ISEI-IVEIk Arrue ikerketa bukatu dute, eta Klusterrak urteroko Euskal Soziolinguistika Jardunaldiak baliatu zituen ikerketari astindua emateko.

Euskal Autonomia Erkidegoko 9-10 eta 13-14 urteko ikasle guztiei egin dizkiete galderak, haiek elkarren artean eta irakasleekin, gela barruan eta jolastokian, zein hizkuntzatan egiten duten jakiteko. Proiektua erraldoia (hemen txostena), eta horren inguruko atzoko jarduna mamitsua, angelu askotatik begiratua. Hona zaparrada bizitik ateratako tantak, inolaz ere atzokoaren laburpen izan nahi ez duena: (gehiago…)

Espainiako Estatuak 45.000 euroko isuna jarri dio EAri ETB ikusteko hedagailua paratzeagatik

2013-01-25  //  Hedabideak  //  Iruzkinik ez

Maiorga Ramirezek Espainiako Estatuak ezarritako isuna kritikatu du. Argazkia: Argia.

Eusko Alkartasunak 2012ko urtarrilean paratu zuen hedagailua ETB1 eta ETB2 Lurreko Telebista Digitalaren bidez ikusi ahal izateko, ordura arte analogikoan baino ezin baitziren ikusi. Horren ondorioa da Espainiako Industria, Energia eta Turismo Ministerioaren isuna. 45.000 euro EAri eta 15.000 euro hedagailua jartzen lan egin zuen Ingest enpresari. (gehiago…)

Metaforak, hizkuntza gatazkak bistaratzeko (Made in Galiza)

2013-01-17  //  Hizkuntzak  //  Iruzkinik ez

Sechu Senderen liburua, Txerra Rodriguezek euskaratua.

Sechu Sende soziolinguista ezagutu nuen lehendabizi, galego teknikarien udako ikastaroen harira elkarrizketa egin niolako Argiarako. Idazlea baino, galego eragilea nuen buruan, eta hala irakurri dut 2007an argia ikusi zuen Made in Galiza. Aitor dezadan astoa kartolekin dabilen bezala irakurri dudala liburua, batik bat hizkuntza gatazkarekin zerikusia duten narrazioetan begiak iltzatuta. Egunerokoan arreta horri jartzen diodalako. (gehiago…)

Entzule gaztelania-hiztuna irrati esataria galegoz ez egiteko konbentzitu nahian

2013-01-11  //  Hizkuntzak  //  Iruzkin bat

Emunek audio interesgarria zintzilikatu du Telp tailerrei buruzko blogean. Gune honetan hainbat egoeratan euskaldunok sufritzen dugun deserosotasuna murrizteko, hizkuntza jokaera asertiboari esker gusturago egoteko eta euskara gehiagotan erabili ahal izateko baliabideak eskaintzen dituzte. Blogean ariketak proposatu ohi dituzte hizkuntza gatazkak sortzen direnean nola moldatu ikasteko. Radio Galegako Alberto Freire esatariaren inprobisazioa entzungo dugu Emunen blogean paratutako audioan, galegoz ari delako kexu den entzuleari erantzun beharko baitio. (gehiago…)