Galileako Itsasoaren hondoko harri monumentua

Atalak: Sailkatugabeak

sonarraren irudia

2003an israeldar arkeologo talde bat Galileako Itsasoaren hondoa ikertzen zebilen sonar batekin, itsaso honetako bazterretako harri-bolen jatorria zehazteko asmoarekin, honako honekin topo egin zutenean:

Milaka harri pilatuz eraikitako kono itxurako eraikin megalitiko bat, 70 metroko diametroduna eta 12 metroko altuerakoa. Harri guztien pisua 60.000 tonakoa izan behar zuela kalkulatu zen. Neurri hauekin, Stonehenge baino bi bider handiagoa eta Eiffel Dorrea baino sei bider astunagoa da eraikin hau.

Harriak itsasoaren hondoan ez zirela pilatu nahiko argi daukate adituek, baizik eta eraikina altxatu ondoren itsasoaren maila igo zela eta urak estali zuela. Baina honetatik aparte zalantzak besterik ez ditu pizten aurkikuntzak: Nork eraiki zuen? Noiz? Zertarako?

Aurkikuntzaren garaian, eraikinak 4.000 urte inguru izan behar zituela aldarrikatu zuten arkeologoek, eta aldameneko Bet Yerah edo Khirbet Kerak hiriarekin lotu zuten, inguru hartako Brontze Aroko hiririk handiena, aurkikuntzatik milia batera noizbait egon omen zena. Baina eraikinaren data zehazteko, eraikinaren inguruan pilatutako area neurtu zuten. Eraikinaren oinarria, orain, itsasoaren hondoaren azpitik 20 eta 33 metro artean dago; 1-4 mm are urtero pilatu daitekeela kalkulatuz, eraikinaren data orain dela 2.000 urtetik 12.000 urtera koka daiteke, adituen hitzetan. Gainera Galileako Itsasoaren eskualdean aktibitate tektoniko ugari dago eta ondorioz lakuaren hondoa eta eraikina mendetan zehar aldatu eta mugitu ahal izan dira. Hortaz, argi dago adituek ez daukatela (momentuz) inolako zantzurik nork, zein zibilizazioak eraiki zuen eta noiz.

Hori bai, harriak eraikina dagoen lekutik milia bateko distantziatik ekarri omen zituzten eta eraikuntza egitasmo jakin batekin pilatu. Guzti honek zera adierazten du, egin zuenak egin zuela gizarte eta ekonomia egituratu bat zeuzkala.