Balea zuriaren abenturak

Atalak: bAst

Bi baleakume zuri, Oroiminezko igandeak, Lekore eta Gehitumagazine: Huriburura bidaia                                                         

• Esan, alderdiren batek gelditu al du desalojoren bat? Etxebizitza oinarrizko eskubidetzat hartu al du eta ez soilik espekulazio objektu gisa? Ba al da baten bat multinazionalen pribilegioak mugatu dituena? Autogestiorako espazioak bultzatu dituena? Lan esplotazioa gelditu duena? Gazteekin hitz egin duena? Diskriminazio sozialak eta kulturalak eten dituena? Pertsona indibiduo gisa tratatu duena, estrategia politikoen interesen arabera haien jabe egiteko asmorik gabe? Guzti hau egiten a(ha)l da instituzioetatik?

Ainhoa Mariezkurrena (bo(to)rrokalariak- argia blogak)

• Amalurra borobila da. Oro biltzeko eta babesteko gaitasuna dauka. Ez daigun humatitateak euskara, gure mundu ikuskera propioa, gal. Euskaldunona da ardura. Iraganean ere egin dugu. Ekidin dezagun munduko kultura hilen zerrenda beltzean sartzea. Ez dezagun ahalbidetu humanitatearen aniztasun bizia gure lepotik murriztea. Gure lurrek, eta munduak, euskaraz entzun dezaten. Euskara bizi dezagun.

Iñaki Idigoras (espezie inbasoreak- argia blogak)

• Normaltasun generitzon iraganera buelta egitea ezinezkoa dela, horixe osasun krisiak ireki duen hutsartetik etorkizunari behatzerakoan gehiengoak partekatu duen irakurketa. Datorrenak dakarkigunaren bueltan, kontrara, iritzi batasunik ez da: sistema kapitalistaren barrenak bere gordinean bistaratu ditugun honetan, zentraltasuna bizitzari emango dion jendarte baterantz bideratuko gaituen paradigma aldaketa emango dela uste duenik bada; are muturrekoagoa eta autoritarioagoa den kapitalismo baterantz bidean goazela deritzonik baden bezalaxe.

Amaia Lekunberri ( etxebizitza lubaki- argia blogak)

 

INTROAREN OSTEAN HASTERA GOAZ

 

 

Basauritarrok Huriburura goazelarik, eguna ahalik eta ondoen baliatu behar dugu mandatu guztiak egiteko, erosketatxoak egiteko, trenera edo autobusera itzul aitzin.

Gaurkoan etxera etorri dira honako hauek:

Charles Baudelaire (Gaitzaren loreak) Balea zuria edit.

Safo (Poesia guztia) Balea zuria edit.

Lekore aldizkaria (5. zenbakia)

Ainara Maia (Oroiminezko igandeak) Dakit argitaldaria.

Gehitu magazine (107. Zka)

 

Maitasuna kolore askotakoa dela erakusten dute, beste gauza askoren artean, Saforen poemek, eta haren presentzia nabarmena da olerki guztietan. Saforen poesia ulertzeko, beraz, behar-beharrezkoa da maitasuna bere zentzurik zabalenean ulertzeko prest egotea, Safok berak maitasuna irudikatzen duela onartzeraino. Dena den, komeni da ez ahaztea bertso lerro haietatik gaur egunera ia-ia hiru mila urte igaro direla, eta gogoan izan behar da haren hitzak ezin ditugula inola ere gure begiekin neurtu.

Emakume batek konposaturiko poemak emakume izate hutsagatik beste ikuspegi batetik neurtzeari uzten diogunean, orduantxe iritsiko gara poesiaren edertasunaz benetan gozatzera. Olerkien edukia eta erritmoa egilearen generoari erreparatu gabe eta horrek berarekin dakartzan konnotazioak erabat baztertuz arnastea, horixe da poesiaren zinezko kutsya.

MAITE LÓPEZ LAS HERAS

 

ATIS

Auskalo noiz maitemindu nintzen zutaz, Atis.

Orduan, neska txiki eta baldar bat zinela iruditu zitzaidan.

 

BARNE EDERTASUNA

 

Ederra beti eder begiratzen duenarentzat;

Ona dena, ordea, bat-batean eder bihurtzen da.

 

NESKA EZIN HOBEA

Inoiz ez da egongo, hala uste dut nik behintzat,

Eguzkiarena rgipean

Zure jakituriaren pareko miraberik.

 

ETSIPENA

-Zu, gaueko ametsa,

gau beltzean loaldiarekin noraezean zabiltzana,

jainkotasun eztia: zinez beharrezkoa da

oinazearen oroitzapenen indarra

urrun mantentzea.

Parte ez hartzeko itxaropenak hartu nau

eta ez dut zorionik itxaroten.

Izan ere, aldarte hau ez banu,

gozamena eta…

 

 

 

 

Hitzaurrea

Kattalin Landaburu, kontakizun honen protagonista, hemezortzi urteko Ipar Euskal Herriko gazte bat da eta beste sei neska gazterekin batera lehen aldiz aterako da herritik atzerrira, Alemaniara (hain zuzen ere): urtebeterako alemanezko klaseak hartzera. Alemanian familia batean biziko da; gainerako sei euskaldunak klaseetan eta asteburuetan ikusiko ditu.

Bertan hizkuntzarekin dituen arazoek eta inkomunikazio egoerek bere barneko hizketara bultzatuko dute Kattalin; horretaz gainera, igandero, hutsik egin gabe, Alemaniara joan aitzin lehengusuak oparitutako egunerokoan idatziko du. Istorioa aitzina joanen da barne-bakarrizketen, tartekako elkarrizketen eta iganderokoaren bidez, Kattalin pixkanaka aleman hizkuntzaz jabetuko da. Kantu leun baten moduan, erdia erabat ulertu gabe eta beste erdia irudikatuz Goetheren lau urtaroak idatzi, gainera: Kattalinek alemaniarrak gehiago ezagutuko ditu, lagun berriak egin, eta horien artean lagun min bat ere bai, bere lehen amodioa.

 

1995-10-15 Sonntag. “Eguzkiaren eguna” zen. Eguzki izpiekin batera esnatu, eta leihora begiratu zuen Kattalinek. Sonntag, edo igande zoragarri baten hasiera sumatzen zen. Jaiki, eta irratiko musika entzunez batera, jantzie gin zen. Ondoren, gosaltzera joan zen, iganderoko biharamunarekin: kafesnea, Corn Flakes eta ogia erreximentarekin. Steffi aldamenean. Gosaldu ondoren, goiza profitatu asmoz, bi neskak inguruko beste herri bateko antzinako gauza bitxien merkatu batera hurbildu ziren; hiri hartan, Planetarium bat egoteaz at, arte museoa, teatroa eta beste hainbat leku ikus zitezkeen.

Hiri hartan, italiar aunitz egoki, bazkaltzera jatetxe italiar batera joan ziren biek: pizza. Autoz itzuli ziren etxera mantso, eta ilundu arte telebista ikusten jarri ziren. Tamalez afariarekin batera eguna itxi zen, eta eskolako oporraldia bukatu; iritsi zen garaia Steffiz agurtzeko. Hark ere unibertsitatera itzuli behar zuen Hamburgera, psikologia ikasten segitzeko, eta astebururen batean bera bisitatzera joateko gonbita egin zion Kattalini. Horrela,  Steffik eraman zuen Kattalin berriz ere aurreko etxera, handik hogei kilometrora zegoen herrira: GF.

Agurtzeko momentua: besarkada bat eta begiak gorriturik, negarrez.

-Agur.

–Tschüss.

 

 

1857koekainaren 25ean kaleratu zen Les fleurs du mal, lehen edizioan. Mila eta hirurehun ale kaleratu zituzten, hiru franko bakoitza. Handik bi egunetara, Le Figaro egunkariak berriro ekin zion poetaren eta bere lanaren aurka, lehendik zetorren lehiari jarraiki. Ministerioak edizioaren bahiketa agindu zuen, baita egilea eta editoreak (Poulet-Malassis eta Broise) epaitzea ere. Baudelaireri hirurehun frankoko isuna ezarri zioten, eta editoreei ehun frankokoa, bakoitzari. Gainera, sei poema ezabatzeko agindu zuten. 1861eko otsailaren hasieran, bigarren edizioa kaleratu zuten. Esan dezagun, bide batez, edizio hori erabili duela Patxi Apalategik itzulpen lana burutzeko. Ezabatuak izan ziren sei poema haien ordez, hogeita hamabost berri eman ziren argitara, eta materiala beste era batez antolatuta ekarri zuten editoreek. 1868an, poeta hil eta urtebetera, hirugarren edizioa kaleratu zuten, Théopile Gautieren hitzaurre batez horniturik.

 

LXIV

UDAZKENEKO SONETOA

Hala mintzo zaizkit, kristala lez argi, zure begiak:

“Ene amorante bitxia, non ditut nik merituak?”

Izan xarmant ta zaude isilik! Nik, bihotz zaurituak,

orok sutzen bainau, salbu sen basatiaren egiak,

 

nik ez dizut inolaz jaulki nahi infernuko bulta,

su ta garrez idatzitako nire elezahar beltza,

ezta zeuri-be, urrumaka lo naramazun ametsa!

Gorroto dut irritsa, mingarri zait zure ele-uzta!

 

Maita dezagun elkar gozo-gozo; Amodiok zizta

tiran-tiran dauka arkua, saieteratik zelatan.

Badakit ze arma duen inor harrapatzeko tranpan:

 

krimena, izua, eromena! –Bitxilore zurizta!

Ez al zara, neu lez, udazken-ekia aingeru plantan,

hain zuhaila zaren, hain hotza zaren ene Margarita?

 

 

LXVIII

PIPA

 

Autore baten pipa naiz;

nire kafre planta beltza

ikusiz, dudarik ez da

erre ohi nauela maiz.

 

Hura bada oinazetan

niri darit ke-lainoa,

hala borda ñimiñoa

afari zain, iluntzetan.

 

Altzoan haren arima,

ke urdinetan bildurik,

txeraz kulunkatzen dut nik;

 

baltsamotan hilduz mina,

urtuz haren neke hotza,

xarmatzen diot bihotza.

 

 

Editoriala

Literaturari buruzko aldizkari bat aurkezten dizuegu gure etxeetan konfinatuta egotera behartzen gaituen pandemiak markatutako une honetan. Gure azalean, letren munduko hogeita hamar pertsonaia ospetsuk baino gehiagok, beren obrengatik eta legatuengatik famatuak, garai desberdinetakoak, une erlaxagarri baterako atea zabaltzen dizuete, aisialdi pertsonalerako gune baterako atea, zuek guztiok ere orri horiek irakurtzera animatuz. Kultura desberdinetako etorkizun handiko gazteak ere azaltzen zaizkigu, sexu-aniztasuna, genero nortasuna eta sekzioartekotasuna beren aktibismo literarioaren bandera egin dutenak. Trifonia Melibea Obono ekuatortarra emakume bisexual eta beltza dugu, zeinak gordintasunez islatzen dituen bere obretan LBT emakume afrikarrek pairatzen dituzten egoera laidogarriak. Abdelà Taia gay marokoarraren homofobiaren aurkako idatzitako hitzaren bidez gauzatutako borroka. Intersexualitatearen agerikotasuna eta mundu ez-binarioaren erreibindikazioa Abigail Tarttelin britainiarraren eskutik. Edo baztertu berriei zuzendutako sorkuntza kultural eta politikoa, Charlie Jane Anderson emakume transgenero eta bisexualaren eskutik, zeina trans pertsonek pairatzen duten diskriminazio-salaketaren ikonoa den, baita LGTBI+ kolektiboen artean ere. Oraindik ez bazarete klasikoen eta marraztuta ageri diren egungo autoreen obretara hurbildu, une ezin hobea da hau horie giteko, Aitor Alvarezen lan zehatzari esker. […]

Ale honek atal mardul bat dakar: LGTBQ IRUDIKAPEN LITERARIOAK EUSKAL NOBELAGINTZAN. Ibon Egaña Etxeberriak idatzia.  Bertzeak bertze, aipatzen dira Juanjo Olasagarreren Poz Aldrebesa eta Irati Jimenz-en Bat, bi, Manchester.

Hori izan da basauritar honen jira huriburuan. Aio.

 

Ehun orrialde pasatxoko aldizkaria dugu Lekore-ren 5. zenbakia. Partaide asko ditu lan honek, gehienek fikzioa edo poesia idazten dute bertan. Halaber badira artikulu bat (Capote, Romand eta hirurok), erreportaje bat (Roberto eta Bolaño) eta elkarrizketa bat (Urretabizkaia eta Mintegi). Itu bandak argitaratzen du. Irudi gehienak Kattalin Barcena Guarrotxenarenak dira.

Zenbaki honetan partaide hauek daude: Alazne Arruti bengoetxea, Iñigo Astiz, Amaiur B Blasco, Paul Beiria Ariznabarreta, John Bele, Martin Bidaur, Naroa Elortegi, Oihana Epelde, Gabriel Errekabide, Telmo Irureta, Joannes Jauregi, Jon Gurrutxaga Urbieta, Mikele Landa Eiguren, Garazi Mugarza Markina, Lurdes Ondaro Mallea, Eider Perez, Txapel, Itziar Ugarte Irizar, eta Ane Zubeldia.

 

 Propina, last but not least

 

Uda on!!!!