Euskara teknikarien feminizazioa
Elhuyarrek (Eusko Jaurlaritzaren enkarguz) euskara teknikarien feminizazioari buruzko ikerketa egin du. Bertan, administrazio publikoan zenbat emakume eta zenbat gizon ari diren euskara zerbitzuetan lanean aztertzen da, baita horien adina, posizio hierarkikoa eta abar. Ondorioak begi bistakoak ziren: hau da, gure lanbide hau (eragile publiko zein pribatuetan, nahiz eta azken hori ez aztertu) feminizatuta dagoela ondorioztatzen da, bi heren emakumezkoak diren heinean. Jakina, beste hainbat datu...
Read MoreDeskodetzea
Badugu aukera Stuart Hall pentsalariaren testu batzuk euskaraz irakurtzeko. Argitaratutako liburu horretan, besteak beste, deskodetzea eta kodetzearen inguruko kapitulu interesgarria dator. Telebistari buruz ari da Stuart testu horretan, baina nago beste testuinguru batzuetara hedatzeko aukera ematen duela bere teorizazioak. Eta zer dio ba? Ba, labur zurrean eta orokorrean arituta honakoa hau dio: gauza bat da kodea eta beste gauza deskodetzea. Hau da, zuk kode bat helarazi zenezake jendartera...
Read MoreMaiatzak 17
Maiatzak 17. Letra galiziarren eguna. Euskaraldia bete-betean. Nire herriko jaiak. Hausnarketa arin batzuk. Letra galiziarren eguna, urtero legez, maiatzaren 17a da eta, azken urteotan, ohikoa denez, galizieraren aldeko manifestazio handia izango da Santiagoko karriketan (seguruenik, Europa mailako hizkuntza gutxitu baten aldeko manifestaziorik jendetsuenak dira Galiziakoak, Korrika eta abarrak manifestazio moduan hartzen ez badira). Lingua vital xa! Baina, aurton, nire ustez, letra galiziarren...
Read MoreLasarte-Oriako gazteak
Euskal soziolinguistikaren ikerketa askoren jomuga izan dira (eta dira) gazteak. Hainbat motatako ikerketak egin dira azken urteotan, etnografikoak, antropologikoak, soziologikoak, parte hartzaileak, … Denetarik ikertu da, kezka bat dagoelako edo etorkizuna aurreikusteko gogo bat dagoelako. Baina ikerketa horien guztien artean, nabarmendu behar da Lasarte-Oriakoa. 30 urteko ikerketa seriea egin dute, 1991tik 2021era. Beti puntako ikerlariekin, azkena Miren Artetxe Sarasola...
Read MoreEuskararen historialariak
Behin baino gehiagotan esan dut: horrenbesteko urgentziarik ez bagenu, euskararen historia soziala ikertzen emango nuke bizialdia (jaten eman behar lidake, jakina). Eta pentsamendu hori berriro etorri zait burura Peio Monteano handiaren azken liburua irakurri ostean: “Del euskera al castellano. El comienzo del cambio de lengua en el Reino de Navarra”. Liburu horretan, datuz eta ebidentziaz horniturik, Nafarroako erresumaren hizkuntza egoera aztertzen du, modu zehatz eta jori batean (eta,...
Read MoreAlgoritmoa(k)
Algoritmoei buruz berba egin gura dut. Eta, horretarako, Mastodonen ikusitako bi gauzetatik tira egin gurako nuke. Lehenik, Txerren erabiltzaileak honako hau aipatu zuen: “Eta hizkuntzak algoritmizatzen badira? Hizkuntza nagusiak planoago, mediokreago, koinatuago, trollago bilakatzen ikusiko ditugu?”. Eta apur bat lehenago, Joxe Rojas-ek artikulu gogoangarria idatzi zuen bere teknopata blogean: Zertarako behar dute hedabideak kulturgileek, TikTok eta Instagram baldin badute? (eta nik honen...
Read More10 ohar (arin) maorierari buruz
Hilabete pasa eman dugu euskaldun bik Aotearoako (izen koloniala Zelanda Berria) iparraldeko uhartean. Hau ez da ikerketa bat, ez dugu bertako aktibista linguistikoekin egon, ez dago horretan oinarrituta. Turismoa egiten ibili gara eta ohar hauek behaketa horretan oinarritzen dira. Kontuan hartu behar da, gainera, orain dela 8 urte egon ginela Aotearoan (baina Hegoaldeko uhartean non askoz maori gutxiago bizi den) eta horrekin ere konparatzen dugu, nahitaez. Baga: maoriera kalean entzutea sano...
Read MoreBarbarizazioa
Maria Reimondezen A casa do amo liburua iruzkindu nuenean honako hau esaten nuen: Liburuan bertan, Maria Reimondezek kritikatzen du Galiziako egoerari erreferentzia egiteko kolonial berba erabiltzea. Niri ere berba horrek askotan egiten dit kirrinka, batez ere, beste herri batzuen egoera geurea baino “latzagoa” delako. Baina berak darabilen argudio bat zeharo interesgarriak iruditzen zait: berba hori sortu zen komunitate eta herri batzuek pertsona zurien partetik jasan zuten zapalketa...
Read MoreProtestaka
Borroka galduetatik gatozela zioen Urtzi Urrutikoetxeak poesia liburu batean aspalditxo. Lagun poesiazale batek askotan esaten zidan esaldi hori eta nik erantzuten nion irabazietako borroketara goaz. Eta jo, batzuetan borrokak irabazten ditugu. Eta ez ditugu gogoratzen, eta ez ditugu oroitzen. Eskerrak tarteka baten batek horiek gogoratzeko lana egiten duen. Izan ere, prentsan irakurri dut Arte Ederretako ikasleek egindako euskararen aldeko borroka berreskuratzeko eta gaurkotzeko erakusketa...
Read More30 musker
Kanonikoa da soziolinguistikan corpus eta estatus plangintzen bereizketa. Blog honetan bigarrena landu dut batez ere (adiera zabalean ulertuta estatus plangintza, noski). Eta, bere sasoian, pelma samar ibili nintzen estatusa corpusaren gainetik ipintzen. Gaur egun, ostera, iruditzen zait bi plangintzek uste duguna baino elkar eragin handiagoa dutela, likidoa dela hein batean bien arteko bereizketa zurruna (badirudi 31 eskutik blogeko artikulua idazten ari naizela, baina ez; badaezpada, hala...
Read More
Iruzkin berriak