Ahozkotasuna
Ahozkotasunak itzelezko eragin sortzailea du. Ez dira neure berbak, Ngugi wa Thiong´o idazle txit handiarenak baizik. Eta bat nator. Aditu, bestela, bertsolaritzak, antzerkiak edo irratigintzak duten indarra (euskarazko kulturan behinik behin). Ikus-entzunezkoen arloa da hor hankamotz daukaguna (ikus-entzunezkoen laborategi berriak egiten ditugun bitartean). Baina badira gurean bestelako ahozko adierazpide batzuk ere: hitzaldiak, literatur klubak, solasaldiak, …Eta ahozkotasun modu...
Read MoreErabil kolektiboa
Berrikuntzak ertzetatik ei datoz, hori esaten dute han eta hemengo mugimendu eraldatzaileek behinik behin. Eta hala izango da. Edo, behintzat, kasu honetan hala da: ertzetik dator berrikuntza erdigunera. Erabil kolektiboa da berrikuntza. Eta zer da? Xilabatik datorren elkarte autonomo eta irekia da, herri mugimendukoa (ez da aholkularitza enpresa, ez eta zerbitzu agentzia). Irabazi-asmorik gabea da Erabil, baina euskararen biziberritzearen arloan ekarpen konkretu eta landua egin nahi duena....
Read MoreSistematizazioa
Blog honetan normalean soziolinguistikaz aritzen naiz. Gaur, baina, parentesi bat irekiko dut eta sistematizazioari buruz berba egingo dut. Sistematizazioa Hego Ameriketan sortu zen, 60ko hamarkadaren abaroan. Ordutik, garapen teoriko eta praktiko itzela izan du eta gaur bada erreferentea beste mundu batzuk amestu eta gauzatu nahi ditugunontzako. Baina, askotan gertatzen den bezala, oso gutxitan begiratzen diogu hegoari eta ez dugu izaten euren eztabaida, praktika eta begiraden...
Read MoreOstadar bat estrategia
Euskaraldia amaitu egin da eta gure garaia aurreratzeko aukerak irudikatu ditugu. Hiztunak subjektu politiko bihurtzeko saiakera izan da, ahalduntzea edo burujabetza helburu. Baina, tira, ez dugu ahaztu behar ahalduntze/burujabetza prozesuak berez konplexuak, dinamikoak eta etengabeak direla. Hortaz, tokatzen zaigu indarra egiten segitzea. Hala ere, ez dugu ahaztu behar ekintza honek autodeterminazio sozialaren bidean aurrera egiten lagundu digula (John Holloway-k erabiltzen duen zentzuan,...
Read MoreEmagin bat euskalgintzarako?
“Ezagutzaren matazak” liburua irakurri berri dut eta zeharo interesgarria egin zait. Baina beste gauza batek egin du bide neure burura: Emagin bat beharko genuke euskalgintzetan? Ez dakit, Soziolinguistika Klusterra hor dago eta akaso berak bete dezake funtzio hori (edo ez, akaso beste erakunde bat beharko genuke lan horiek egiteko). Baina, tira, ikus dezagun zer egiten duen Emaginek (liburu horretatik ateratako aipuak dira hauek): Pentsamendu feminista sustatzeko lana egiten dute:...
Read MoreTeknikari
Orain dela ez asko (eskerrak Allartean-i), honako hau zioen Eduardo Apodakak: “euskara teknikarien gaineko azterketa soziologikorik ez dago. Ez dakigu nor diren, nondik datozen, zer ikasi duten, zer balio duten, zer ideologietakoak diren, zer trebetasun duten, zer adin, non ikasi zuten egiten dutena egiten …” Eta hala da. Eta, gainera, ez dago sarerik (ezpada Udaltop jardunaldia, baina hori oso zentratuta dago udaletako teknikariengan), ez dago koordinaziorik (toki mailako batzuk dira,...
Read MoreHumusa
90eko hamarkadaren hasieran eztandatxo bat gertatu zen euskal herrietan. Hainbat lekutan, han eta hemen, euskara elkarteak sortu ziren. Apurketa batzuk ekarri zituzten delako elkarte hauek: batetik, jardun ez alderdikoiari ekin zioten, hainbat ideologiatako euskaltzaleak batuz; bestetik, funtzioen berreskuratzeari ekin zioten, euskarazko praktikak zentroan jarriz (batez ere, ahozko erabilera, baina ez bakarrik), eta, gainera, txikitik abiatu ziren, ahal dugunetik. Ia 30 urte joan dira ordutik...
Read MoreAstinaldiaren zain
Badator, bai badator, ia urtebete beharrean egon ostean, badator. Konturatu gara (asko, antza) gure oraingo egoera ez dela erromantikoa, ez dela egoera idealizatua eta hori aldatzera goaz, jende asko, ugaria eta anitza. Behingoz, gainera, esloganetatik salto egin, eta ariketa egingo dugu. Eslogan gehienei falta zaie praktika eta hori ordeztera gatoz, praktika gehituko diogu esloganari, ea zer dakarren. Nire ustez, imajinazioa askatzen ari gara, imajinazioa toki berrietara eramaten ari gara...
Read More10 “produktu” on
Aurreko batean, erronka, “lagun” batek: gaur eta hemen ari diren euskarazko 10 produktu on ezetz esan! Eta nik baietz, buruari eragin eta zerrenda egin nuen. Berak euskarazko kulturaren ez-modernotasuna aipatzen zidan, aski argudio kosmopaletoa, jakina. Gerora, patxada gehiagorekin aritu eta honako zerrenda hau prestatu dut, baten bati ahoa ixteko balioko duelakoan: Ttap aldizkaria: hori izan zen burura etorri zitzaidan lehena. Produktu hori ez dago erdaraz, eskuko telefonoetara (edo...
Read MoreAurreko batean …
Aurreko batean: 40 bat urteko bi bilbotar. Bataren guraso biak Arredondo aldekoak (Kantabria), bestearen gurasoak Ramales ingurukoak diak (Kantabria). Biak ala biak Bilbon jaioak, biak ala biak Bilbon euskaraz eskolatuak. Aspalditxo ezagutzen dute elkar, baina orain gutxi ohartu dira bataren zein bestearen jatorria gertu-gertukoa zutela (Arredondotik Ramalesera 13 bat kilometro daude), ez zekiten ezer horren gainean. Eta aspalditxotik ari dira eurak ere euren artean euskaraz egiten (beti...
Read More
Iruzkin berriak