Irakurgaiak: Euskararen egoerari irizten, Juan Inazio Hartsuaga

2010-04-20 // Irakurgaiak // Iruzkinik ez

Juan Inazio Hartsuagak idatzitako liburu txiki bezain mamitsua da hau.
Liburu haren lau kapitulu, gainera, interneten daude edonork irakurtzeko
moduan: sinposioa, ospakizuna Lesakan, hiztegi proposamena eta errumaniarrak.

Libre idatzi
du Juan Inaziok eta, nire ustez, euskalgintzan askok edo uste duguna
berak plazaratu du, zorrotz eta ausart. Merezi du benetan irakurketa
labur bat egitea.

Badu nire ustez benetan nabarmendu beharreko
kapitulu bat: euskarari lotzeko balio sorta zaharberritzen. Oso artikulu
mamitsua eta interesgarria. Saiatuko naiz liburu horretatik eta
kapitulu horretatik Juan Inazio Hartsuagaren iritzi batzuk hona
ekartzen, garrantzitsuenak edo iruditu zaizkidanak.

Fishman Auñamendietan

2010-04-15 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez

Auñamendi entziklopedia berria orain dela egun batzuk aurkeztu zuten. Eta soziolinguistikari buruz atal indartsua dauka, Klusterrak eginda. Artikulu horien guztien artean Fishmanek famatu zituen zortzi eskailerak daude, eta hori da nik nabarmendu nahi izan dudana, hona ekarrita. Lantzean behin gogoratzea larregizkoa ez delako.

Fishmanen zortzi mailak, larrienetik hasita.

8. maila. Hizkuntza berreraikitzea azken mohikanoen artean. Geratzen
diren hiztunak zaharrak dira eta ez dute harremanik beste hiztunekin,
ez dago hiztun komunitaterik edo sarerik. Horrelako egoera batean egin
litekeena da adituek hizkuntza berreraiki eta ikasi nahi duten heldu
batzuei irakatsi. Behin egoera honetara iritsiz gero oso zaila da
egoerari buelta ematea. Maila hau gertatu zen Nafarroako edo Arabako
zenbait herritan azken euskalduna isolatuta gelditu zenean.
7. maila. Zaharrek bakarrik hitz egiten dute. Badago hiztun sare
bat, baina hiztun gehienei seme-alabak izateko garaia pasa zaie eta
ondorengoek ez dakite hizkuntza horretan hitz egiten. Gazteei hizkuntza
irakasteko eta eurekin X-erazko harreman sareak sortzeko erabil litezke
X-dun zaharrak. Helburua da seme-alabak izan ditzakeen belaunaldia
X-eraz jakin eta egingo duena eta hurrengoei hizkuntza horretan egingo
diona. Adibidez, Zeelanda Berrian haur eskola maorietan aitona-amonak
erabili dituzte haurrek hizkuntza ikasi eta erabili dezaten (Benton eta
Benton, 2001). Eskalaren maila hau Iparraldeko herri askotan gertatzen
ari da gaur egun.
6. maila. Belaunaldi arteko ahozkotasun informala, kontzentrazio
demografikoa eta sustapen instituzionala lortzea. Egoera honetan
belaunaldi guztietako jendeak daki X-eraz, baina gero eta sarriago
egiten dute beste hizkuntzan euren artean, baita ingurunerik
intimoenetan ere. Fishmanen ustez ezinbestekoa da hizkuntzari bizirik
eustea etxe barruan eta lagun artean. Egoera honi aurre egiteko bi puntu
ikusten ditu: gazteek X-eraz egitea lortu behar da eta demografikoki
kontzentratua eta belaunaldien arteko etenik gabeko guneak sustatu behar
dira. Gure kasuan gazteek arazorik gabe leku guztietan euskaraz egingo
duten guneak dira horiek, batez ere euskaraz biziko diren guneak.
Ezinbestekoa da hizkuntzarentzat arnasguneak izatea. Horrelako gunerik
sortu ezin denerako, beste proposamen batzuk egiten ditu: ahal diren
bide guztiak erabiltzea X-dunek elkarrekin harremana izan dezaten
internet bidez, telefonoz, elkarrekin egiteko ekintzak antolatuta…
komunitate sentimendua indartzeko eta horrekin batera familia barruko
ekintzak eratzea X-eraz ez dakiten kideak hizkuntzara ahalik eta gehien
hurbiltzeko. Seigarren maila hau funtsezkoa da, hori gainditu ezean ez
dagoelako zereginik. Maila honetako egoera gaur egun Euskal Herriko toki
askotan gertatzen da.
5. maila. X-dunak euren hizkuntzan alfabetatzea. Horri heltzeko,
kontuan hartu behar da seigarren maila gaindituta egon behar dela.
Alfabetatzeak beste hizkuntzarekiko menpekotasunetik askatzen lagunduko
die hizkuntza gutxituko hiztunei eta elkarrengandik hurbilago egoten.
Azken hamarkadetan lan handia egin da alor honetan Euskal Herrian.
Hemen
bukatzen da eskalako multzo bat eta beste bat hasten da. Hemendik
aurrera ezinbestekoa da agintarien parte hartzea, baina honainoko lau
mailetan batez ere hiztun komunitateak egin behar du lan eta izan behar
du protagonista ezinbestean.
4. maila. Lehen mailako derrigorrezko hezkuntza X-eraz. Bi motatakoa
izan liteke maila hau: 4a) X-dunen kontrolpean eta X-dun irakasleekin
dauden eskolak edo 4b) Y-dunen kontrolpean dauden eskolak X-era sartu
dutenak. Fishmanentzat argi dago 4a motako eskolek aukera gehiago dutela
hizkuntza indarberritzen laguntzeko. Maila honetan ere lan handia egin
da Euskal Herrian.
3. maila. Hizkuntza lanean erabiltzea. Lagungarri da hau hiztunei
oinarri ekonomikoa ematen dielako. Bi motako enpresak bereizten dira:
X-dunen esku daudenak eta Y-dunen esku daudenak nahiz eta X-dun
langileak eduki. Dena den, arriskutsua ere izan daitekeela dio
Fishmanek; izan ere, ekonomikoki arrakastatsua suertatzen bada
komunitatearen lurraldea, baliteke Y-dun etorkinak iristea lan bila eta
X-eraren egoera artean ere zailagoa bihurtzea. Berriro ere
praktikotasunerako deia egiten du Fishmanek eta egingarritasunari arreta
berezia jartzeko eskatzen du: hizkuntzaren arnasguneetan edo hortik
hurbil daudenetatik ekiteko eta gogoan izateko familia eta lagunarte
hurbila dela garrantzitsuena hizkuntzaren indarberritzean. Maila honetan
azken urteetan egin da lan batez ere Gipuzkoa eta Bizkaian, baina
oraindik ere enpresa gehienetara ez da iritsi.
2. maila. Hizkuntza administrazio publikoan eta tokiko
komunikabideetan erabiltzea. X-dunentzako lanpostuak sortzen dira eta
horrek X-dun izatearen bideragarritasun ekonomikoa handitzen du. Eremu
honetan ere egingarrienetik ekiteko gomendatzen du, hain zuzen ere
hizkuntzaren arnasguneetan daudenetatik. Honek arrisku bat duela esaten
du, hain zuzen ere gorago egiteko Y-erazko lanpostuetara igaro behar
izatea.
1. maila. Hizkuntza goi mailako hezkuntzan, lan munduan,
komunikabideetan eta administrazio publikoan. Hau da maila gorena
hizkuntza indarberritzean, baina arriskua ez da desagertzen; izan ere,
hizkuntza ordezkapena gertatzeko arriskua ez da sekula desagertzen eta
komunitateak erne egon beharko du.

Hizkuntza indarberritzea lortzeko, helburu errealistak jarri behar
dituzte hizkuntza politikako eragileek, duten boterearen, bitartekoen
eta baldintzen arabera, hizkuntza ordezkapenaren muina zein den ahaztu
gabe, hain zuzen ere belaunaldien arteko transmisioa. Ahaleginak modu
egokian sekuentziatu behar dira alferlanik ez egiteko.

Prozesuari buelta emateko oinarria hiztunen eta hizkuntzaren
defendatzaileen autoantolamendua izan behar da; ezin da prozesua utzi
hizkuntzaren biziberritzean interesik ez dutenen esku, Fishmanen ustez,
oso garrantzitsua iruditzen baitzaio hizkuntza komunitatearen zeregina.
Plangintzaren eragin eremuei dagokionez, garrantzi handia ematen dio
familiari, norberaren hurbileko komunitateari (Gemeinschaft
deritzon horri) eta identitateari; hain zuzen ere botereari eta kanpoko
gizarteari (Gesellschaft deritzon horri) baino garrantzi
handiagoa. Hizkuntza berarekin batera doan kultura osoarekin ulertu
behar da. Etengabe gertatzen da kultur aldaketa gizarte batean, baina
gizarteak aldaketa hori gidatzeko ahalmena behar du, autoerregulatzeko,
horrela X-erazko arnasguneak eta harreman sarea eraiki ahal izateko.
Hizkuntza galtzen duen gizarteak, besteak beste, autoerregulatzeko
gaitasuna ere galtzen du.

Hizkuntza politika asko nazio mailan bakarrik eztabaidatzen dira eta
hori ez da maiz mailarik egokiena Fishmanen ustez; izan ere, makro
mailako politikak baino mikro mailakoak beharko ditu oso egoera larrian
dagoen hizkuntzak eta familietatik hasi beharko da, edo ahozkotik
idatzizkotik baino lehentasun handiagoarekin, edo lehen mailako
eskoletatik goi mailakoetatik baino. Lehentasunak argi edukitzeari oso
garrantzitsua deritzo Fishmanek hizkuntza indarberritzeari ekiteko
orduan.

Fishmanek behin eta berriz dio ezerk ez duela ordezkatzen hizkuntza
eguneroko bizitza informalean presente egotea, ezinbestekoa baita hori
hizkuntzak bizirik iraun dezan. Dena den, arlo hori oso zaila da lantzen
eta aurrerapenak ez dira errazak lortzen zenbait arrazoi direla medio:
alde batetik, plangintzarako aukera handirik ez du ematen eremu
informalak eta, beste aldetik, hizkuntza indarberritzearen aldekoek
Y-dunak nagusi diren gizarte eremuetatik aldentzea eskatzen du eta
horien ordez X-eraz funtzionatuko duten sareak sortzea.

Gainera, RLSk askoz ere eragin handiagoa eta zabalagoa izan dezake
gizateriaren arazo nagusiak konpontzen laguntzeko potentziala baitu.
Izan ere, hizkuntzak ordezkatzeko prozesuak asko azkartu dira bizimodu
modernoaren alderdi negatiboen ondorioz (aldaketa sozialeko eta botere
teknikoko desberdintasun handiengatik) eta horren beste ondorio batzuk
anomia eta alienazioa dira. Beraz, RLSrekin hizkuntzaren gaiari heltzeaz
gain, modernotasunaren dislokazio soziokulturala gainditzeko bidea
irekitzen da

Apirila: hiru kandela

2010-04-12 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez

Orain dela hiru urte

Orain dela hiru urte,
udan UEUk
antolatu behar zuen ikastaroarekin hasi nuen apirila. Gerora hizpidea
ere ekarri zuenez, gerorako utziko dut. Horren ostean, liburutegi digital batera jo nuen, euskaraz
soziolinguistikaz dagoen liburutegirik osatuena (eta doan deskargatzeko
moduan). Portfolioaren artikuluei eman nien hasiera gero eta hilabete
berean lau artikulu igo hezkuntza elebidunari buruz (oraindik ez du
galdu aktualitatea gaiak, orain hirueledunaz ari badira ere).

UEUren
produktuekin jarraitu nuen: oraingo honetan Inguma izeneko
datu-basea. Autoestimaren hauspoa apur bat puztu ostean, hilabetea
amaitu nuen hizkuntzaren ekologia
izeneko artikuluarekin. Handik bi urtera beste artikulu batekin osatu
nuen aurreko hori.

Orain dela bi urte

Orain
dela bi urte, indartsu hasi nintzen hilabetea, kanpora begira,
nazioarteari begira: Ipar Amerikako indigenak, maoriak, Katalunia,
Galizia eta Gales. Munduari bira bost artikulutan. Nazioartekotze
prozesu betean.

Txeieneen lurraldean hasi, istorio ezagun
batekin. Arrakasta eduki zuen eta euskarara ere ekarri zuten eurek
esandakoa. Jarraitu nuen Zeelanda Berriko maoriekin eta euren hizkuntza
habiekin. Handik buelta, hurrago geratu nintzen: Katalunian. Eta han
etorkinei begira argitaratu zuten harrera gida ekarri nuen blogera. Eta
handik Galiziara, guretik pasa barik. Sechu Senderen beste testu bat blogeratu nuen
orduko hartan. Eta handik itsasoa zeharkatuta, Galesera, azken buelta.
Hangoek euren hizkuntzaren historia soziala batzeko egin duten ahalegina
(gurera ere badator, ezta?) aipatzen nuen orduko hartan.

Eta
berriz buelta geurera, geure txikira. Euskara elkarteak aipatu nituen
lehenik eta behin. Oraingo honetan ere gaia purian dagoela ematen du. Izan
ere, zer da euskara elkarte bat? Galdera potoloa inondik inora. Udako
ikastaroena klasikoa da blogean, informazioa beti eguneratuta izateko
nire ahalegintxoa da-eta. Euskara zikina gura dudala esan nuen jarraian,
eta bi urtetan ez du ematen asko lohitu dugunik gure hizkuntzatxoa, ze
pena.

Artikulu polemikoa dator jarraian. Oker ez banago, nire
blogean polemika gehien piztu duen artikulutxoa-edo. Etorkizuna eta
iragana, iragana eta etorkizuna. Ez daukat besterik gehitzeko, bere
garaian esan nituen esan beharrekoak. Kontseiluak
antolatutako jardunaldi baten berri eman nuen jarraian. Eta hilabetea
amaitu nuen Euskara 21 aipatuz. Lehendabizi ekarri
nuen blogera, baina gero behin baino gehiagotan etorri zen, batzuetan
nahita eta beste batzuetan nahi barik.

Orain
urtebete

Gerora zeresan ugari eman zuen kontuarekin ireki
nuen hilabetea orain dela urtebete. Mayor Orejak egin ei zituen
adierazpenak aipatuz. Jarraitu nuen Euskal Kulturgintzaren
Transmisioaren graduondokoarekin. Hainbat eduki nabarmendu nituen, eta
gaur egun ere nabarmendu beharrekoak dira. Baina horietako batzuk ez
daude eskuratzeko moduan, ze pena. Gero Klusterrak
udarako prestatu zituen bi ikastaroen berri eman nuen.

Euskal
hiztunon eta erdal hiztunon artean dagoen amildegiaz ohartzeko
artikulutxoa egin nuen jarraian: bizkarrari bizkar. Horrela irudikatzen
ditut nik sarritan bi komunitateak. Gero Klusterrak azken bi urteotan
argitara eman dituen Normalizazio Kasu Aurreratuen berri eman nuen
blogean.

Kritikak ere lantzean behin egin behar
dira. Eta soziolinguistika inkesta plazaratu zuten horretan galdera bat
bota nuen. Banekien erantzunik ez nuela izango baina tira: zergatik hiru
urte pasa behar dira inkestako emaitzak publiko egiteko? Eta hilabetea
amaitu nuen Espainiako hizkuntzen institutuaren sorrera aipatuz. Orduan,
asko ez nekien eta ordutik ez dut haren berririk izan. Ez dakit zertan
den, zertarako den eta abar. Zientziaren misterioak.

Soziolinguistikaz berripapera: 28. zenbakia

2010-03-27 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez

28. zenbakia / 2010eko martxoa Word dokumentua/Pdf dokumentua
	SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA
	EUSKARA KOMUNIKATU? NOR-NORI-NORK IKASTAROA EHUREN UDA IKASTAROETAN Aurtengoan ere Soziolinguistika Klusterrak ikastaroa antolatu du EHUko udako eskaintzaren barnean. Helburu nagusi gisa euskararen inguruko komunikazio-proiektuen eragina neurtzeko eta hobetzeko tresnak eskaintzea izango du. Pilar Kaltzada (Innobasque) eta Belen Uranga (Soziolinguistika Klusterra) izango dira zuzendariak eta bi egunetan zehar hainbat adituren ekarpenak jasotzeko aukera izango da. Ikastaroan Donostiako Miramar Jauregian burutuko da ekainaren 22 eta 23an. Informazio gehiago: http://www.soziolinguistika.org/ehuikastaroa III EUSKAL SOZIOLINGUISTIKA JARDUNALDIKO KRONIKA, DIAPORAMA, AURKEZPENAK ETA BIDEOAK WEB GUNEAN Soziolinguistika Klusterraren web gunean dituzue eskuragarri III. Euskal Soziolinguistika jardunaldiaren materialak (aurkezpenak eta bideoak). Lehendik jada zeuden argitara emanda kronika eta diaporama. Zuen interesekoa izango direlakoan. Otsailaren 26an burutu zen Donostiako Miramon Zientziaren Kutxaespazioan III. Euskal Soziolinguistika Jardunaldia. Unibertsitateetatik (EHU, NUP, Huhezi…), euskara zerbitzuetatik eta enpresetatik etorritako 130 bat lagunek aztergai izan dituzte 2009. urteak euskal soziolinguistikan eman dituen ikerketak, horien ondorioak eta horiek etorkizunerako iradokitzen dituzten egoerak eta lan-ildoak. Aurreikusi bezala, formatu ezberdinak erabili dira III. Euskal Soziolinguistika Jardunaldi honetan: mahai-inguru batekin hasi, hitzaldiekin jarraitu, ondoren tailerrak, eta bukatzeko elkarrizketa ikerlari bati. Hemen duzue jardunaldiaren egitaraua eta hizlariei buruzko informazioa Informazio gehiago: http://www.soziolinguistika.org/jardunaldia GAZTEEN HIZKUNTZA-ERABILERAN ERAGITEN DUTEN FAKTOREEN AZTERKETA Soziolinguistika Klusterrak Urtxintxa eskola eta Topagunea euskara elkarteen federazioarekin osatutako Proiektu taldeak 2008 eta 2009 urteetan zehar garatutako azterketaren emaitzak aurkeztu dituzte. Gazteen hizkuntza-erabileraren gaia landu duten eta gazteekin harreman zuzenean lan egin duten adituak eta profil ezberdineko gazteak izan dira erabileraren inguruan hausnarketa partekatua burutu dutenak. Aplikazio praktikoari begira lan egiten saiatu da taldea eta proiektuaren emaitzak gazteengan interesa duen edozein hartzailerentzat baliagarriak izateko helburua jarri dio bere buruari. Fenomeno konplexua modu sinplean irudikatzeko tresna eskuratu da hausnarketa honetatik abiatuta. Aurrera begira, egindakoa oinarri hartu eta ahalik eta formatu erabilgarrienean erabiltzaileei helarazteko asmoa dago. Informazio gehiago: http://www.soziolinguistika.org/gazteak BAT ALDIZKARIAREN 74. ZENBAKIA KALEAN BAT Aldizkariaren 74. zenbakia II. HAUSNARTU – Euskal Soziolinguistika Sariak izeneko alea kaleratu du Soziolinguistika Klusterrak. Zenbakiak 2009ko HAUSNARTU lehiaketan saridun izan diren hiru lanak argitaratu dira besteak beste. Aldizkariak eskaintzen dituen lanak honakoak dira: Hitzaurre gisa. Iñaki Martinez de Luna DOSSIERRA Argiak eta itzalak euskararen lurraldean euskararen etxean, gazi-gozo. Dabid Anaut Teoria ekonomikoaren ekarpenak soziolinguistika alorrean. Jose M. Zendoia Hizkuntza-plangintzekiko erresistentziak organizazioetan. Urtzi Barrenetxea GUREAN 2007ko Gipuzkoarren hizkuntza pertzepzioen inkesta kuantitatiboaren interpretazioa. Edorta Bergua, Estepan Plazaola, David Izaga, Garbiñe Loiarte, Nekane Jauregi, Joxpi Irastortza. SOZIOLINGUISTIKA HIZTEGIA: KLUSTERRA EGILEEN ARTEAN Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak Soziolinguistika Hiztegia (Euskal Soziolinguistikaren eremuan erabiltzeko) argitaratu du, oraingoz, bertsio elektronikoan. Hiztegiaren Batzorde Teknikoaren partaide izan dira honako adituak: Lionel Joly (Soziolinguistika Klusterra), Jon Aizpurua (HPS), Iker Etxebeste (UZEI) eta Izaskun Osinalde (HPS) (koordinazio-lanetan). Terminologia Batzordean izan dira, bestalde Patxi Baztarrika, Hizkuntza Politikarako sailburuordea, Jon Koldobika Urrutia, IVAPeko zuzendari nagusia, Erramun Osa, EABko idazkaria, Araceli Díaz de Lezana, HPSko ordezkaria, Mertxe Olaizola, IVAPeko ordezkaria, Andoni Sagarna, Euskaltzaindiaren ordezkaria, Iker Etxebeste, UZEIko ordezkaria, Xabier Alberdi, EHUko Euskara Institutuko ordezkaria, Ibon Olaziregi, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren Euskara Zerbitzuaren Ordezkaria, Alberto Atxabal, aditua, Joseba Erkizia, aditua, Miel Loinaz, aditua, Asier Larrinaga, aditua eta Alfontso Mujika, aditua. Informazio gehiago: http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/6503/eu_2415/adjuntos/AC96_Soziolinguistika_20091127.pdf
	EKIMENAK ETA KANPAINAK
	DEITURAK EUSKAL GRAFIAZ JARTZEKO KANPAINA ABIAN JARRI DUTE UEMAKO HERRIEK [erabili.com] UEMAk Guk abizena, zuk? kanpaina jarri du martxan, euskal abizenak modu ofizialean eta toki guztietan euskaraz izan nahi dituztenentzat. Hartara, Arteche, Aguirre, Aurrecoechea, Echenique edo Echeverria aldatu eta Artetxe, Agirre, Aurrekoetxea, Etxenike edo Etxeberria bihurtzeko aukera izango dute interesatuek. Informazio gehiago: http://www.erabili.com/zer_berri/berriak/1265269674 http://www.argia.com/albistea/deiturak-euskal-grafiaz-jartzeko-kanpaina-abian-jarri-dute-uemako-herriek-2 GALEGOAREN DEKRETU BERRIAREN AURKA MILAKA PERTSONA MANIFESTATU DIRA SANTIAGON [ARGIA] Milaka pertsonak egin zuten bat Queremos Galego plataforma herritarrak atzorako hezkuntza publikoan deitutako grebarekin. Santiago (Galizia) erdialdean manifestatu ziren, hango Gobernua prestatzen ari den Galegoaren Dekretuaren aurka protesta egiteko. Dekretu honek galegoaren presentzia %50etik %33ra gutxituko luke eta gurasoei aukera eman aukeratzeko ea zer hizkuntzatan jasoko dituzten euren seme-alabek nahita-nahiezko ikasgaiak. Informazio gehiago: http://www.argia.com/albistea/galegoaren-dekretu-berriaren-aurka-milaka-pertsona-manifestatu-dira-santiagon KATALANEZ ETIKETATUTAKO PRODUKTUEN KONTSUMOA SUSTATZEKO ZIURTAGIRIA SORTU DUTE [erabili.com] Katalanez etiketatutako produktuak kontsumitzearen aldeko konpromisoagatik errekonozimendua izango dute aurrerantzean Katalunian administrazioek eta erakundeek. Helburu eta asmo horiek kontuan hartuta, dagoeneko etiketetan katalana erabiltzen duten enpresen eta kanpainarekin bat egin duten erakundeen arteko harreman komertzialak sustatzen ere ahalegindu dira kanpainaren arduradunak. Azkenik, orain arte euren produktuen etiketetan katalana erabiltzen ez duten enpresetara ere zuzendu dira kanpainaren bultzatzaileak, katalanez etiketatutako produktuen eskaera gero eta zabalagoaren berri emateko. Informazio gehiago: http://www.erabili.com/zer_berri/berriak/1263543557 RITH 2010, GAELIKOAREN ALDEKO KORRIKA IRLANDAN Irlanderaren astearen baitan kokatu dute Rith 2010 lasterketa. Belfastetik Galwayra korrika joango dira mezu ezkutua duen lekukoa eskuz esku pasatuz. Mary McAleese Irlandako presidenteak idatzi du mezua eta helmugan irakurriko dute, St. Patrick’s Day festa egunean. Herrialde osoan barrena ibiliko dira, gaeleraren eta bertako kulturaren aldeko mezua herriz-herri zabalduaz. Lehen aldia da halako ekimena burutzen dutela Irlandan eta Euskal Herriko korrika hartu dute eredu gisa Informazio gehiago: http://www.rith.ie http://www.argia.com/albistea/irlandako-korrikaren-bideoa-2
	ALBISTEAK
	EUSKARAREN LEGEA ALDATU, ETA EREMU MISTOA BESTE LAU HERRITARA ZABALTZEA ONARTU DU NAFARROAKO PARLAMENTUAK [Berria.info] 1986a onartu zenetik aurreneko aldiz aldatu da legea. Aranguren, Beraskoain, Galar eta Noain dira eremu mistoan sartzeko oniritzia duten herriak. UPNk soilik bozkatu du kontra. NaBaik alde bozkatu du aldaketa oso murritza iruditzen zaiola agertu arren. Informazio gehiago: http://www.berria.info/albisteak/39299 BERRIA FUNDAZIOA SORTU DUTE EKT Euskarazko Komunikazio Taldeak BERRIA hedabideen fundazioa sortu du. Fundazio horren lehen proiektua BERRIA beka da, hedabide, enpresa edota proiektu berriak sustatzeko egitasmoa. Informazio gehiago: http://berria.info/fundazioa/ BO HIZKUNTZAREN AZKEN HIZTUNA HIL DA [ARGIA.com] 85 urterekin hil zen astean Boa izeneko emakumea. Indiako Andaman Irletan bizi zen eta andamanese handia etniako kidea zen, hizkuntza mantendu zuen azkena. Etnia horrek hamar hizkuntza biltzen zituen eta horietako bat zen desagertu berri den bo hizkuntza. Hizkuntzaren izen bera du etniak, eta 60.000 urtez bizi izan dira Andaman Irletan. Informazio gehiago: http://www.argia.com/albistea/bo-hizkuntzaren-azken-hiztuna-hil-da-2 EUSKALTZAINDIAK OHOREZKO EUSKALTZAIN BERRIAK IZENDATU DITU [Euskaltzaindia.net] Urtarrilaren 29an, Euskaltzaindiak Donostian egindako osoko batzarrean, ohorezko euskaltzain berriak izendatu zituen. Orotara, 11 ohorezko berri izendatu zituen. Hauek dira ohorezko euskaltzain berriak: Pakita Arregi, Gorka Aulestia, Joxe Azurmendi, Luis Baraiazarra, Erramun Baxok, Martzel Etchehandy, Ana María Etxaide, Joshua Fishman, Jose Angel Irigarai, Joxemari Iriondo eta Xabier Lete. Informazio gehiago: http://www.euskaltzaindia.net BALIORIK GABE UTZI DUTE NAFARROAKO IRRATI LIZENTZIEN BANAKETA EPAILEEK [Berria.info] Baliorik gabe utzi dute Nafarroako Gobernuak 2006an eginiko irrati lizentzien banaketa. Hala ebatzi du Nafarroako Auzitegi Nagusiko administrazioarekiko auzietako salak. Euskalerria irratia baimenik gabe utzi zuten lehiaketa hartan, eta lehiaketa horren aurkako helegitea aurkeztu zuen Iruñeko euskarazko irratiak. Arrazoia eman dio orain auzitegiak: lizentzia banaketa hura ez zen behar bezala egin, eta, beraz, baliorik gabe gelditu da orduan erabakitakoa. Behin betikoa da epaia, gainera, eta Nafarroako Gobernuak eta Nafarroako Unibertsitate pribatuko abokatuek ez dute helegiterik jartzerik. Informazio gehiago: http://paperekoa.berria.info/harian/2010-02-12/012/008/Baliorik_gabe_utzi_dute_Nafarroako_irrati_lizentzien_banaketa_epaileek.htm UDABERRITIK AURRERA TREBIÑUK EUSKARA TEKNIKARIA IZANGO DU [Berria.info] Arabako Foru Aldundiak euskara teknikarien sarea osatu berri du, eta udaberritik aurrera Trebiñun lanean ariko da teknikari bat Informazio gehiago: http://paperekoa.berria.info/harian/2010-02-09/016/903/Udaberritik_aurrera_Trebi%C3%B1uk_euskara_teknikaria_izango_du.htm LAN ESKAINTZA PUBLIKOETAN EUSKARAREN BALIOA JAISTEKO ESKATU DU EAEKO LEGEBILTZARRAK Etorkizuneko lan eskaintza publikoetan euskararen ezagutza mailaren pisua murriztea nahi dute PSE-EEk eta PPk, eta Eusko Jaurlaritzari horretara bideratutako eskaera luzatu diote, atzo bertan EAEko Legebiltzarrean onartutako legez besteko proposamenarekin. Bi alderdion aldeko botoekin egin zuen aurrera proposamenak; EAJk, Aralarrek eta EBk kontrako botoak eman zituzten eta UPyD abstenitu egin zen. Informazio gehiago:http://www.erabili.com/zer_berri/berriak/1265963235 PAUL BILBAO IZANGO DA KONTSEILUKO IDAZKARI NAGUSI BERRIA Xabier Mendiguren Bereziartuk, Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua sortu zenetik Idazkari Nagusi izan denak, erretiroa hartuko du aurten. Bere ordez, Kontseiluko zuzendaritzak hala erabakita, Paul Bilbao izango da idazkari nagusi berria. Kontseiluko zuzendaritza-taldeak hartutako erabakia apirilaren 24an berretsi beharko dute bazkideek. Hartara, egun horretatik aurrera Paul Bilbaok hartuko du Xabier Mendigurenen ardura. Informazio gehiago:http://www.kontseilua.org/index.php?id_saila=54&id_edukia=218 JAURLARITZAK HIRU ELEKO HEZKUNTZA EREDUA 40 ZENTROTAN PROBATUKO DU [Berria.info] Beren borondatez ariko dira ikastetxeak eta ikasleak saio honetan, eta hiru urte iraungo du probak Euskara, gaztelera eta ingelesa astean bost eta sei ordu artean erabiliko dira, gutxienez. Informazio gehiago: http://paperekoa.berria.info/berria/2010-03-04/002/014/Jaurlaritzak_hiru_eleko_hezkuntza_eredua_40_zentrotan_probatuko_du._
	AGENDA
	UGARTEBURU TERMINOLOGIA JARDUNALDIAK: EUSKARAREN GARAPENA ESPARRU AKADEMIKOETAN [Sustatu.com] EHUko Euskara Institutuak Ugarteburu Terminologia Jardunaldiak antolatu ditu. “Espezialitate hizkerak eta Terminologia” aztergaiari buruzko IV. jardunaldiak izango dira, 2010eko urtarrilaren 25 eta 26an. EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultateko Paraninfoan (Leioan). Informazio gehiago: http://sustatu.com/1261043568 UDALTOP 2010: NERABEEN AISIA ETA LAGUNARTEA Udaltop jardunaldien bigarren edizioa apirilaren 21ean eta 22an izango da. Aurten landuko den gaia Nerabeen aisia eta lagunartea izango da, eta Zer eta nola egin daiteke udaletatik nerabeek aisian eta lagunartean euskara gehiago erabiltzeko? galderari erantzuna ematen ahaleginduko dira. Informazio gehiago: http://www.udaltop.com ERRONKA BERRIAK EUROPAKO ELEANIZTASUNARENTZAT BILTZARRA Dubrovnik-en (Kroazia) burutuko da apirilaren 11tik 15era, Languages in a Network of European Excellence sareak antolatuta. Informazio gehiago:http://www.amiando.com/lineeconference.html
	IRITZIAK – ELKARRIZKETAK – ARTIKULUAK
	Ritxi Lizartza: “Hitanoa, estandarra ekarri gabeko azken osagarria da Malores Etxeberria: “Zaintzaile etorkinak” Amaia Zubieta. Iñaki Redin: “Hizkuntzen gainean gehiago” Davyth Hicks: “Lisboako Ituna: gutxiengoen hizkuntza eta nazio eskubideen zabaltzea?” Miriam Urkia: “Corpusgintzaren garrantzia hizkuntzalaritzan eta euskja Iñaki Martinez de Luna : “Euskara bai, baina nola?” Josune Zabala: “Betidanik, euskal gizartea beste hizkuntzekin hartu-emanetan egon da” Jon Irazusta: “Unibertsitatean, gizartearen aldean, euskararen erabilera handiagoa da”
	ARGITALPEN GOMENDATUAK
	HABE Liburutegiak eskuratu berriak Eva Codó (2008): Immigration and bureaucratic control : language practices in public administration E. Martinell Gifre, Manuel Cruz , F. Polanco Martínez (2000): Voces del mundo. Jennifer Miller Alex Kostogriz Margaret Gearon (2009): Culturally and linguistically diverse classrooms : new dilemmas for teachers Li Wei (2009): Bilingualism and multilingualism : critical concepts in linguistics. Jesús Tusón Amparo Tusón Valls (2009): Patrimonio natural : elogio y defensa de la diversidad lingüística

Gurasoentzako aholku gehiago

2010-03-22 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez

Aurrekoan topatu nuen Abarrak euskara elkarteak
bere garaian egin zuen Ume elebidunen gurasoei buruzko gidaliburua.
Aintzindaria izan zen (ordutik asko ugaldu da, baina betiko moduan,
udalez udal eta indarrak sakabanatuta), eta aitortu beharko zaio.

Elebitasuna eta Hezkuntza -Ume Elebidunen Gurasoentzako Gidaliburua

Etxean zer ikusi, hura ikasi

2010-03-16 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez

Etxean zer ikusi, hura ikasi. Bideo oso interesgarria topatu dut gaur euskaltuben, familia transmisioari buruz. Egileak Habe, Buruntzaldeko udalak eta Soziolinguistika Klusterra.

euskaltube.com bideoak | Izenburua: Hitzak ez du antzik jaboiarekin | Erabiltzailea: txiber

Soziolinguistika hiztegia

2010-03-15 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez

Eusko Jaurlaritzak hainbat hiztegi egin ditu, Euskararen Aholku Batzordearen terminologia batzordearen bidez. Eta horietako bat soziolinguistika hiztegia. Ezin esan sorpresa hartu ez dudanik.

Hiztegia lau hizkuntzatan dator (euskarazkoa izan arren, definizioak euskaraz datoz-eta), ingelesa, frantsesa, gaztelania eta euskara. Eta eskertzekoa da egin duten sintesi eta definizio lana. Oso lan txukuna.

Gauzatxo bat, baina bat: lizentziarik ez dakar (beraz, copyright-a dauka). Hortaz, ezingo litzateke libre erabili, adibidez euskarazko wikipedian, zein beste hainbat lekutan (blog honetan adibidez).

Soziolinguistika hiztegia.

Bat 73: Euskara lan munduan …. lanean

2010-03-08 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez

Azken Bat aldizkaria euskara lan munduan txertatzeko ahaleginei buruzkoa
da. Gaia hurbila neuretzat, horri ekiten baitiot egunero 8 ordu.

Aldizkariko
edukiak udan UEUn antolatu zen ikastaro baten zenbait ponentzia dira.
Ikastaro horretan erabilitako aurkezpen guztiak sarean daude dagoeneko
(eta baita haren gaineko kronika ere).

Artikuluen artean, bat
nabarmendu gurako nuke, berritasun mailagatik: Marifer Gorostizak
idatzitakoa, Lasarteko egoerari buruz. Bertan aipatzen ditu zeintzuk
izan daitezkeen enpresa batek euskara plana martxan ez jartzeko
arrazoiak. Eta horiei buelta emateko argudioak. Oso ariketa
interesgarria iruditzen zait, eta ez bakarrik baliagarria enpresen
mundurako.

Zuk egin erdaraz, nik euskaraz egingo dizut

2010-03-04 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez

Aste honetako Argiak artikulu oso interesgarria dakar elebitasun pasiboaz: guraso bileretako adibideak, enpresetakoak, … Oso mamitsua. Merezi du lasai irakurtzea.

Susedidoak

2010-03-02 // Sutondoko kontuak // 3 iruzkin

EHUk hilero Campusa aldizkaria argitara ematen du. Eta hilero Kike Amonarrizek artikulua idatzen du bertan. 2009ko urrikoan honako artikulu hau eman zuen argitara:

Suzedidos Baskos

Euskal Herrian oso errealitate soziolinguistiko desberdinak bizi ditugu. Historian aspaldikoa den aniztasun hori, gainera, areagotu egin da azken urteotan. Pentsa dezagun une batez, zein modu diferentetan bizi diren euskaraz Balmaseda, Lekeitio, Gasteiz, Tolosa, Arantza, Baiona edo Altzürüküko
euskaldunak edo nola bizi duten euskara bertako erdaldunek.

Egoera desberdin horiek, hizkuntzen inguruko oso bizipen desberdinak eragiten dituzte herritarrengan. Oso ikuspegi desberdinak dituzte euskaldun zaharrek edo berriek; oso inguru euskaldunetan bizi direnek edo euskara apenas hitz egiten den hiri eta zonaldeetan bizi direnek. Horien erakusgarri XXI. mendeko “suzedido” hauek.

Euskara = eskola

Bilboko Etxebarrieta Parkean gaude. Igande goiza da eta hamar urteko mutikoa jolasean ari da beste mutiko batzuekin. Halako batean, batek honela galdetu dio:
· ¡Oye! ¿Tu padre es maisu?
· No. ¿Qué pues?
· ¡Hombre! ¡Es domingo y te está hablando en euskera!

Euskararen zuzentzaile automatikoa

Muskizko Kultur Etxean gaude. Guraso erdaldunei emandako hitzaldia amaitu da eta ama bat inguratu zait:
· Mira, Kike. Es que hasta ahora no me había atrevido a preguntárselo a nadie, pero…
· Tranquila… ¿Qué te preocupa?
· Es que con el castellano esto no pasa.
· ¿Pero pasar, qué?
· Mira, es que cuando empiezas a hablar en euskera, nada más empezar a hablar… ¡Todo el mundo
te corrige!… ¡Y todos diferente!

Gure herrian arrotz I

Baionan gaude. Euskal Museoaren atarian. Garazi aldean euskara ikasi duen japoniar honi Euskal Museoa bisitatzea otu zaio gaur. Sarrerako leihatilara hurbildu da eta:
· Egun on! Nahi nuke museoa ikusteko sartze bat erosi.
Eta sarrerak saltzen dituenak:
· Pardon! Mais je ne parle pas le japonais!

Kalitatean irabazi ala galdu?

Tolosara egingo dugu jauzi. Euskararen kalitateari buruzko hitzaldi guztiak adibide honekin hasten nituen:
· Guk hamalau urte genituenean, Tolosako kaleetan eta gazteon artean ez genuen sekula akatsik egiten
euskaraz hitz egiterakoan. Inoiz ez genuen okerrik egiten gure artean euskaraz ari ginenean … Beti eta denok erdaraz egiten genuelako!
Gezurra badirudi ere, urte haietan eta Tolosan, ez zegoen kalean euskaraz egiten zuen bertako gazteez osaturiko koadrilarik. Euskararen kalitateari dagokionez, beraz, zer egin dugu, irabazi ala galdu?

Gure herrian arrotz II

Tolosan jarraitzen dugu. Mende hasiera da eta Iurre auzoan gaude. Alaba txikiarekin paseatzen ari naizela, beste haur bat gurutzatu dugu. Alabak hizketan entzun dio bere amarekin, eta burua jiratuz, honelaxe esan dit zeharo harrituta:
· Aita! Ume hori “sitano” ari da!
Harrigarria egin zaio Tolosan adin txikiko ume bat erdaraz entzutea.

Guraso anormalak

Donostiara joko dugu azken suzedidoaren bila. Zazpi urteko alaba afaltzen ari da gurasoekin. Kezkaren bat dabilki buruan eta azkenean kanporatu egin du:
· Ama, zuek zergatik ez zarete normalak? Zergatik egiten duzue beti euskaraz?

SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA

EUSKARA KOMUNIKATU? NOR-NORI-NORK IKASTAROA EHUREN UDA IKASTAROETAN

III EUSKAL SOZIOLINGUISTIKA JARDUNALDIKO KRONIKA, DIAPORAMA, AURKEZPENAK ETA BIDEOAK WEB GUNEAN

GAZTEEN HIZKUNTZA-ERABILERAN ERAGITEN DUTEN FAKTOREEN AZTERKETA

BAT ALDIZKARIAREN 74. ZENBAKIA KALEAN

SOZIOLINGUISTIKA HIZTEGIA: KLUSTERRA EGILEEN ARTEAN

EKIMENAK ETA KANPAINAK

DEITURAK EUSKAL GRAFIAZ JARTZEKO KANPAINA ABIAN JARRI DUTE UEMAKO HERRIEK

GALEGOAREN DEKRETU BERRIAREN AURKA MILAKA PERTSONA MANIFESTATU DIRA SANTIAGON

KATALANEZ ETIKETATUTAKO PRODUKTUEN KONTSUMOA SUSTATZEKO ZIURTAGIRIA SORTU DUTE

RITH 2010, GAELIKOAREN ALDEKO KORRIKA IRLANDAN

ALBISTEAK

EUSKARAREN LEGEA ALDATU, ETA EREMU MISTOA BESTE LAU HERRITARA ZABALTZEA ONARTU DU NAFARROAKO PARLAMENTUAK

BERRIA FUNDAZIOA SORTU DUTE

BO HIZKUNTZAREN AZKEN HIZTUNA HIL DA

EUSKALTZAINDIAK OHOREZKO EUSKALTZAIN BERRIAK IZENDATU DITU

BALIORIK GABE UTZI DUTE NAFARROAKO IRRATI LIZENTZIEN BANAKETA EPAILEEK

UDABERRITIK AURRERA TREBIÑUK EUSKARA TEKNIKARIA IZANGO DU

LAN ESKAINTZA PUBLIKOETAN EUSKARAREN BALIOA JAISTEKO ESKATU DU EAEKO LEGEBILTZARRAK

PAUL BILBAO IZANGO DA KONTSEILUKO IDAZKARI NAGUSI BERRIA

JAURLARITZAK HIRU ELEKO HEZKUNTZA EREDUA 40 ZENTROTAN PROBATUKO DU

AGENDA

UGARTEBURU TERMINOLOGIA JARDUNALDIAK: EUSKARAREN GARAPENA ESPARRU AKADEMIKOETAN

UDALTOP 2010: NERABEEN AISIA ETA LAGUNARTEA

ERRONKA BERRIAK EUROPAKO ELEANIZTASUNARENTZAT BILTZARRA

IRITZIAK – ELKARRIZKETAK – ARTIKULUAK

ARGITALPEN GOMENDATUAK

HABE Liburutegiak eskuratu berriak

Txerra Rodriguez

Azken bidalketak

Iruzkin berriak

Artxiboak

Kategoriak

Meta

SOZIOLINGUISTIKA
KLUSTERRA

EUSKARA
KOMUNIKATU? NOR-NORI-NORK IKASTAROA EHUREN UDA IKASTAROETAN

III EUSKAL
SOZIOLINGUISTIKA JARDUNALDIKO
KRONIKA, DIAPORAMA, AURKEZPENAK ETA BIDEOAK WEB GUNEAN

GAZTEEN
HIZKUNTZA-ERABILERAN ERAGITEN
DUTEN FAKTOREEN AZTERKETA

BAT ALDIZKARIAREN 74.
ZENBAKIA
KALEAN

SOZIOLINGUISTIKA HIZTEGIA: KLUSTERRA
EGILEEN ARTEAN

EKIMENAK
ETA KANPAINAK

DEITURAK
EUSKAL GRAFIAZ JARTZEKO KANPAINA ABIAN JARRI DUTE UEMAKO HERRIEK

GALEGOAREN DEKRETU BERRIAREN AURKA
MILAKA PERTSONA
MANIFESTATU DIRA SANTIAGON

KATALANEZ ETIKETATUTAKO PRODUKTUEN
KONTSUMOA SUSTATZEKO
ZIURTAGIRIA SORTU DUTE

RITH 2010, GAELIKOAREN ALDEKO KORRIKA
IRLANDAN

EUSKARAREN
LEGEA ALDATU, ETA EREMU MISTOA BESTE LAU HERRITARA ZABALTZEA
ONARTU DU
NAFARROAKO PARLAMENTUAK

EUSKALTZAINDIAK OHOREZKO EUSKALTZAIN
BERRIAK IZENDATU
DITU

BALIORIK GABE UTZI DUTE NAFARROAKO
IRRATI LIZENTZIEN
BANAKETA EPAILEEK

UDABERRITIK AURRERA TREBIÑUK EUSKARA
TEKNIKARIA
IZANGO DU

LAN ESKAINTZA PUBLIKOETAN EUSKARAREN
BALIOA JAISTEKO
ESKATU DU EAEKO LEGEBILTZARRAK

PAUL BILBAO IZANGO DA KONTSEILUKO
IDAZKARI NAGUSI
BERRIA

JAURLARITZAK HIRU ELEKO HEZKUNTZA EREDUA
40 ZENTROTAN
PROBATUKO DU

UGARTEBURU

TERMINOLOGIA JARDUNALDIAK: EUSKARAREN GARAPENA ESPARRU
AKADEMIKOETAN

UDALTOP 2010: NERABEEN AISIA ETA
LAGUNARTEA

ERRONKA BERRIAK EUROPAKO
ELEANIZTASUNARENTZAT
BILTZARRA

IRITZIAK
– ELKARRIZKETAK – ARTIKULUAK

ARGITALPEN

GOMENDATUAK

HABE
Liburutegiak eskuratu berriak