Soziolinguistika hiztegia

2010-03-15  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Eusko Jaurlaritzak hainbat hiztegi egin ditu, Euskararen Aholku Batzordearen terminologia batzordearen bidez. Eta horietako bat soziolinguistika hiztegia. Ezin esan sorpresa hartu ez dudanik.

Hiztegia lau hizkuntzatan dator (euskarazkoa izan arren, definizioak euskaraz datoz-eta), ingelesa, frantsesa, gaztelania eta euskara. Eta eskertzekoa da egin duten sintesi eta definizio lana. Oso lan txukuna.

Gauzatxo bat, baina bat: lizentziarik ez dakar (beraz, copyright-a dauka). Hortaz, ezingo litzateke libre erabili, adibidez euskarazko wikipedian, zein beste hainbat lekutan (blog honetan adibidez).

Soziolinguistika hiztegia.

Bat 73: Euskara lan munduan …. lanean

2010-03-08  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Azken Bat aldizkaria euskara lan munduan txertatzeko ahaleginei buruzkoa
da. Gaia hurbila neuretzat, horri ekiten baitiot egunero 8 ordu.

Aldizkariko
edukiak udan UEUn antolatu zen ikastaro baten zenbait ponentzia dira.
Ikastaro horretan erabilitako aurkezpen guztiak sarean daude dagoeneko
(eta baita haren gaineko kronika ere).

Artikuluen artean, bat
nabarmendu gurako nuke, berritasun mailagatik: Marifer Gorostizak
idatzitakoa, Lasarteko egoerari buruz. Bertan aipatzen ditu zeintzuk
izan daitezkeen enpresa batek euskara plana martxan ez jartzeko
arrazoiak. Eta horiei buelta emateko argudioak. Oso ariketa
interesgarria iruditzen zait, eta ez bakarrik baliagarria enpresen
mundurako.

Zuk egin erdaraz, nik euskaraz egingo dizut

2010-03-04  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Aste honetako Argiak artikulu oso interesgarria dakar elebitasun pasiboaz: guraso bileretako adibideak, enpresetakoak, … Oso mamitsua. Merezi du lasai irakurtzea.

Susedidoak

2010-03-02  //  Sutondoko kontuak  //  3 iruzkin

EHUk hilero Campusa aldizkaria argitara ematen du. Eta hilero Kike Amonarrizek artikulua idatzen du bertan. 2009ko urrikoan honako artikulu hau eman zuen argitara:

Suzedidos Baskos

Euskal Herrian oso errealitate soziolinguistiko desberdinak bizi ditugu. Historian aspaldikoa den aniztasun hori, gainera, areagotu egin da azken urteotan. Pentsa dezagun une batez, zein modu diferentetan bizi diren euskaraz Balmaseda, Lekeitio, Gasteiz, Tolosa, Arantza, Baiona edo Altzürüküko
euskaldunak edo nola bizi duten euskara bertako erdaldunek.

Egoera desberdin horiek, hizkuntzen inguruko oso bizipen desberdinak eragiten dituzte herritarrengan. Oso ikuspegi desberdinak dituzte euskaldun zaharrek edo berriek; oso inguru euskaldunetan bizi direnek edo euskara apenas hitz egiten den hiri eta zonaldeetan bizi direnek. Horien erakusgarri XXI. mendeko “suzedido” hauek.

Euskara = eskola

Bilboko Etxebarrieta Parkean gaude. Igande goiza da eta hamar urteko mutikoa jolasean ari da beste mutiko batzuekin. Halako batean, batek honela galdetu dio:
· ¡Oye! ¿Tu padre es maisu?
· No. ¿Qué pues?
· ¡Hombre! ¡Es domingo y te está hablando en euskera!

Euskararen zuzentzaile automatikoa

Muskizko Kultur Etxean gaude. Guraso erdaldunei emandako hitzaldia amaitu da eta ama bat inguratu zait:
· Mira, Kike. Es que hasta ahora no me había atrevido a preguntárselo a nadie, pero…
· Tranquila… ¿Qué te preocupa?
· Es que con el castellano esto no pasa.
· ¿Pero pasar, qué?
· Mira, es que cuando empiezas a hablar en euskera, nada más empezar a hablar… ¡Todo el mundo
te corrige!… ¡Y todos diferente!

Gure herrian arrotz I

Baionan gaude. Euskal Museoaren atarian. Garazi aldean euskara ikasi duen japoniar honi Euskal Museoa bisitatzea otu zaio gaur. Sarrerako leihatilara hurbildu da eta:
· Egun on! Nahi nuke museoa ikusteko sartze bat erosi.
Eta sarrerak saltzen dituenak:
· Pardon! Mais je ne parle pas le japonais!

Kalitatean irabazi ala galdu?

Tolosara egingo dugu jauzi. Euskararen kalitateari buruzko hitzaldi guztiak adibide honekin hasten nituen:
· Guk hamalau urte genituenean, Tolosako kaleetan eta gazteon artean ez genuen sekula akatsik egiten
euskaraz hitz egiterakoan. Inoiz ez genuen okerrik egiten gure artean euskaraz ari ginenean … Beti eta denok erdaraz egiten genuelako!
Gezurra badirudi ere, urte haietan eta Tolosan, ez zegoen kalean euskaraz egiten zuen bertako gazteez osaturiko koadrilarik. Euskararen kalitateari dagokionez, beraz, zer egin dugu, irabazi ala galdu?

Gure herrian arrotz II

Tolosan jarraitzen dugu. Mende hasiera da eta Iurre auzoan gaude. Alaba txikiarekin paseatzen ari naizela, beste haur bat gurutzatu dugu. Alabak hizketan entzun dio bere amarekin, eta burua jiratuz, honelaxe esan dit zeharo harrituta:
· Aita! Ume hori “sitano” ari da!
Harrigarria egin zaio Tolosan adin txikiko ume bat erdaraz entzutea.

Guraso anormalak

Donostiara joko dugu azken suzedidoaren bila. Zazpi urteko alaba afaltzen ari da gurasoekin. Kezkaren bat dabilki buruan eta azkenean kanporatu egin du:
· Ama, zuek zergatik ez zarete normalak? Zergatik egiten duzue beti euskaraz?

Martxoa: hiru kandela

2010-03-01  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Orain dela hiru urte

Orain dela hiru urte, Berbalagunen hasi nintzen. Eta hurrengo bi
ikasturteetan ere jarraitu dut. Orain momentuan ez nabil, baina
momentuko kontua da (hori uste dut, behintzat). Agindu nuen (beste behin
ere) zerbait ekarriko nuela blogera, eta ezer gutxi ekarri izan dut,
baina tira, txismeak gorde egin behar dira, ezta? Gero bi webguneen
berri eman nuen eta gaur da eguna horietako bat neuk kudeatzen dudala
(zelakoa den bizitza). Jarraitu nuen ostera bat egiten wikipedietatik,
zeharo zaharkitua geratu den artikulu batekin.

Akulturazioa izan
zen hurrengo gaia eta, bide batez, euskararen historia sozialari buruzko
gogoetatxoa. Roberto Manjon etorri zen gero,
nire blogeko aspaldiko ezaguna. UEUk antolatutako jardunaldiak aipatu nituen gero. Eta
gero katalanezko neure lehen liburua komentatu nuen. Soziolinguistikako
eskuliburu bat beharrezkoa zelan aipatu nuen, eta badirudi egiten ari dela.
Ea laster datorren.

Ondoren, etorri ziren berripaperak, Klusterrek
egindakoa eta Eusko Jaurlaritzak egindakoa. Eta hilabetea amaitu nuen
neure lagun bati aipamena eginez. Eta orduan esandakoa berretsiz,
eskerrik asko Belen, maite zaituegu.

1. SL aplikatua
2. Bi webgune
   berri
3. Wikipediatik
   ostera ere
4. Akulturazioa
5. Normalizaziorako
   alderdi linguistikoa bigarren mailakoa da
6. Hizkuntza
   politika gizartean
7. Irakurgaiak:
   Soziolinguistika eskuliburua
8. Soziolinguistikaz
   13
9. Hizkunea
   16
10. Eskerrik
    asko Belen

Orain dela bi urte

Orain
dela bi urte oinarrietara itzuli ginen, soziolinguistikaren dibulgazio
hutsera. Eta lantzean behin itzuli beharko gara oraindik ere. Gero
jarraitu nuen Marije Manterolak bere blogean igotako
hitzaldi baten kronikarekin. Martxoan uda urrun ikusten bada ere,
UEUkoak finak dira eta orain dela bi urte ikastaroen berri eman zuten
daborduko.

Jarraitu nuen kritika egiten. IVAPek
argitara emandako hizkuntza teknikarien gaitegia kritikatu nuen.
Klusterraren berripapera dagoeneko klasikoa da nire blogean eta ezin
pasa ekarri barik. Llengua i us aldizkaria doan jarri
zutela esaten amaitu nuen hilabetea.

1. Ostera hastera
2. Seme-alaben
   hizkuntza ohituretan eragin
3. Arkatzak
   zorroztu
4. Hizkuntza
   normalizazio teknikarien lan-poltsa
5. Soziolinguistikaz
   19
6. Llengua
   i us aldizkaria sarean eta doan

Orain dela
urtebete

Orain dela urtebete Eralan-ekin hasi nuen hilabetea. Ondo hasi
ere, artikulu baten faltan bi jarraian. Eta bigarrenean Lantalan-eko bi
artikuluen berri ekarri nuen blogera. Ordutik, beste hamaika argitara
eman ditugu, eta horietako asko merezi dutenak. Ea hurrengo baten horren
berri ematen dudan. Jarraitu nuen Mari Jose Azurmendi Argian
botatakoak aletzen, betiko gisara interesgarri-interesgarriak.

Udalerriko enpresetan euskara nola sustatu izenburuko liburua izan zen hurrengoa. Agindu nuen irakurriko nuela, baina beste behin ez du bete agindutakoa. Alcoiko soziolinguistika jardunaldi mitikoak etorri ziren ondoren eta Topaguneak egindako jardunaldietako bi ponentzia. Euskara modernoa ote den galdetu nuen hilabetea amaitu aurretik, Fermin Etxegoien eta Jesus Mari Mendizabalen eskuetatik. Eta amaitu nuen Garabiderekin. Euskalgintza modernoaren bilketa lana agindu ziguten, eta lehen aletxoa eman ere. Besteen irrikitan gaude.

1. Eralan
2. Lan eta
   lan, edo eralan
3. Mari
   Jose Azurmendirenak
4. Nola
   sustatu euskara udalerriko enpresetan?
5. Alcoi-ko
   soziolinguistika ikastaroa 09
6. Esku era:
   bideo bi
7. Modernoak
   ote gara?
8. Garatzeko
   bidean

Soziolinguistikaz dagoen ezjakintasuna

2010-02-26  //  Sailkatu gabea  //  2 iruzkin

Aste honetako Argian Iñaki Martinez de Lunak oso zutabe interesgarria idatzi du. Zutabetik entresaka txiki bat, oso deigarria egin zaidana.

(…)soziolinguistikaz gizartean dagoen ezjakituria. Izan ere, gizarteak
ez daki hizkuntza bat berreskuratzeko zer-nolako neurriak hartu behar
diren; ez daki hizkuntzaren egoera ahula neurri bereziekin konpentsatu
behar ote den; ez daki euskal hiztunen eskubideak zein gutxi
errespetatzen diren…; hainbat gauza ez daki! Ezjakintasun horrekin,
jendeak ezin du neurri batzuen premia ulertu, hizkuntza ikasi edo jakin
beharra baino ez du ikusten eta, sentimendu horiekin, txotxongilo bat da
alderdi politiko batzuen eskuetan. Hauek, lan pedagogikoa egin partez,
gizartearen zalantzak eta kezkak baliatzen dituzte euren interesak
lortze aldera.

Hortaz, euskararen arriskuez eta soziolinguistikaren konplexutasunaz
gizartea ongi jabetuta egotea da egoera hori iraultzeko abiapuntua.
Baten batek zioen politika gauza garrantzitsuegia dela politikarien
eskuetan uzteko; euskara ere bai.

XXI. mendeko euskara elkarteak

2010-02-23  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Euskara elkarteek jardunaldi batzuk egin zituzten urtarrilean. Eta lau ponentzia izan ziren. Horien laburpenak Argian igo ditu Onintza Iruretak:

– Juan Luis Arexolaleiba

– Xamar

– Imanol Miner

– Rosa Ramos

Kanpokoari adi

2010-02-21  //  Sailkatu gabea  //  2 iruzkin

Argiak eta itzalak euskararen lurraldean

2010-02-15  //  Sailkatu gabea  //  2 iruzkin

Hausnartu saria irabazi du Dabid Anautek, Argiak eta itzalak euskararen lurraldean izeneko lanarekin. Lana Leitzari buruzkoa da, baina herri mailatik abiatuta, euskal Gaeltacht edo euskararen lurraldetzat
har genitzakeen herrietara estrapolatu daiteke. Euskararen bizitasuna
Leitzan du oinarri azterketak, eta hortxe ageri diren argiak eta ilunak,
eguzkiak eta lainoak. Baina onena da bere lana osorik irakurtzea eta
zeuek epaitzea. (baten batek konpartitu nahiko balu, bloga zabalik,
jakina).

Joshua Fishman ohorezko euskaltzainburu

2010-02-04  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Joshua Fishman Estatu Batuetako soziolinguista handia ohorezko euskaltzainburu izendatu dute. Bejondeiola.