Liburu zaharra da hau (1994koa), baina oso interesgarria. Irakurri
barik nuen eta hainbat lekutan bere erreferentzia ikusi ondoren,
irakurtzea erabaki nuen: liburutegira jo eta hartu.
Euskararen
historia sozialari buruzko tesia da liburuak dakarrena. Historia
horretan eragina izan duten faktoreak aipatzen dira eta bakoitzaren
hedadura eta garrantzia: agintariak, eliza, herri xehea, …
Bertsolaritzaren aipuak asko erabiltzen ditu ahozko historia
berreraikitze aldera. Berak esaten duen modura: “Lan honetan azken bi
mendeetako euskaldungoaren higatze, gutitze eta
galtzearen prozesua ikertzen da. Bi lerrotan, letratu eta ez-letratuen
baitan”.
Niri, hala ere, gehiago gustatzen zait Erizek aipatutako paradigma
aldaketa: zergatik galdu den baino, zergatik iraun duen, zein izan den
irautearen miraria, baina tira, zergatik higatu eta galdu den ere
interesgarria da, noski.
Bitxikeria bat amaitzeko: egilea
Basaurikoa da antza, azken mohikanoen tribukoa. Baina bere tribuaren
berbak erabili ordez, nafar-lapurteraren aideek janzten dute liburua.
Mendebaldekoon autogorrotoa? (berak liburuan autogorrotoa sarritan
aipatzen du).
Soziolinguistika Klusterrekoek bidali didate Eralan jardunaldiaren kronika blogean argitaratzeko eta, zelan ez, ni esku zabalik.
Lan
munduan nola eragin erabileran?
Galdera honi erantzun nahi izan zaio azaroaren 13an Zamudioko Parke
Teknologikoan antolatu den topaketan. Soziolinguistika Klusterrak
koordinatutako EraLan ikerketa-proiektua horri erantzuteko
metodologia garatu eta aplikatzen aritu da 2 urtetan zehar eta
topaketa honen bidez eman nahi izan ditu ezagutzera bertan garatutako
puntu garrantzitsuenak. Proiektua sakontasun gehiagorekin aztertu
ahal izateko, argitalpen bana eman zaie topaketara etorritako 80
gonbidatuei.
Pilar
Kaltzada, Innobasqueko komunikazio zuzendariak. Berrikuntza eta
hizkuntzen kudeaketari buruzko hausnarketa egin du bere hitzaldian,
eta EraLan-ek ikuspegi honetatik egiten duen ekarpena azaldu;
EraLan-en metodologiak ematen duen ikuspegi orokorra da azpimarratu
duena.
Gizartea
oso azkar ari da mugitzen eta aldaketa hori gure planetara ere ekarri
behar dela esan du. Hizkuntzek, gainera, zer esan handia dute egoera
berri hauetan erakundeek garatu behar dituzten baloreetan: Aniztasuna
eta kohesioa. Hain zuzen ere, etorkizunean gizarte edo lurralde
berritzaile izan nahi duen erakundeak, inguruari lotutako baloreak
indartuko dituela iragarri du. Testuinguru honetan, euskararen
erabilera lehenetsiko duten lan-esparruak sustatzea izango da helburu
erakunde berritzaileentzat.
Hitzaldi
honen ondotik, EraLan ikerketa-proiektuaren mamia azaldu dutenek
hartu dute hitza: Batetik, J. Inazio Markok, EraLan-en zuzendari izan
denak (UPV-EHUko Hezkuntzarako Ikerkuntza eta Diagnosi-Metodoen
Saila) eta bestetik, EraLan-en metodologia garatu eta praktikan jarri
duten erakundeetako ordezkariek: Jon Ajuria eta Fermin Perez
(Bizkaiko Foru Aldundia), Juanjo Ruiz (Emun Koop. E.), Joxean
Amundarain (Gipuzkoako Foru Aldundia) eta Aitziber Madrazo (LAB
Sindikatua).
J.
Inazio Markok EraLan-en kokapena egin eta garatutako EPEsA
metodologia azaldu du (Euskara Planetarako Esku-hartze Analitikorako
metodologia). Honekin batera, proiektuaren izaera esperimentala
azpimarratu du eta 1.0 bertsioa den hau probatzera eta ekarpenak
egitera animatu du jendea. Metodoa aplikazioa erakundeetako langileek
egiten dutenez, hurrengo aldietarako parte hartzaileak beraiek egotea
bere lekuan proposatu du.
Aurtengoan,
erakundeetako langileak ez, baina erakundeetan interbentzioak
gauzatzeko arduradun izan direnek hartu dute hitza. Guztiek baloratu
dute positiboki egindako lana eta gauzatutako interbentzioaren berri
eman dute, goiz bateko jardunaldiak eskaintz
en
duen denbora mugatuan. Azpimarratutakoen artean, lortutako emaitzak,
jendearen inplikazioa eta esperimentazioa izan dira.
EraLan-en
orain arteko jardunak mamia duela erakutsi du. Horregatik, aurrera
begira jarri da Soziolinguistika Klusterra. Egindakoa abiapuntu
hartuta, etorkizunerako egitasmoa prestatzen ari da eta horren berri
eman dute Nekane Goikoetxeak, EraLan-eko 2. fasearen zuzendariak, eta
Oihana Lujanbiok, EraLan-en koordinatzaileak, Soziolinguistika
Klusterraren izenean. Zehazki, “lidergoa” aldagaian zentratuko da
ondorengo bi urtetako lanketa.
Eguna
borobiltzeko, Europara jo dugu. Durk Gorterrek, Ikerbasqueko ikerlari
frisiarrak, Europan zehar hizkuntza gutxituek duten egoera ekarri
digu. Irakurketa orokor baten ondotik, galesaren eta frisieraren
arteko konparaketa egin du. Laburtuz, lan munduan (sektore pribatuan,
zehazki) ematen zaion lehentasunarekin lotu du galesaren egoera
soziolinguistiko hobea eta frisieraren egoera txarragoa.
Topaketaren
hasieran, ordezkari instituzionalek hartu dute hitza. Aizpea Otaegik,
Soziolinguistika Klusterreko lehendakariak, proiektua garatu duten
eragileei eskerrak ematean, EraLan-ek aurrera eraman duen elkarlana
azpimarratu du.
Ondoren,
Miren Dobaranek, Bizkaiko Foru Aldundiko Euskara Sustatzeko zuzendari
nagusiak, EraLan-en metodologia goraipatzearekin batera, beren
erakundean praktikan berriz ere jarriko dutela adierazi du.
Estibalitz
Alkorta, Gipuzkoako Foru Aldundiko Euskara
zuzendari orokorraren txanda etorri da ondoren: EraLan-en
aitzindaritza berrikuntzaren ikuspegitik izan da berak
azpimarratutako ideia.
Hizkuntza
Politika Sailburuordetzako ordezkari gisa, Erramun Osak hemendik
aurrerako lankidetzarako prestutasuna adierazi du. Ezagutza igo
arren, erabileran eragitea baita erronka eta EraLan bezalako
ikerketa-proiektuek horretan lagun dezakete.
Azalpen
hauen guztien aurkezpenak, argazkiak eta EraLan argitalpena bera
Soziolinguistika Klusterraren webgunean zintzilikatuko dira azaroaren
27an.
Gaurko Berrian elkarrizketa egin diote Inazio Markori Eralan dela-eta. Hona ekarri dut:
Inazio Marko – Eralan proiektuaren zuzendaria
Eralan aurkeztu dute, enpresetan euskara sustatzeko proiektua. Zuzendariak ezinbesteko jo du langileen parte-hartzea.
«Euskara egoera berrietara ari da egokitzen, baina gehiago behar da»
Garikoitz Goikoetxea
Zamudio
Eralan, 2005ean hasitako proiektua, atzo
aurkeztu zuen Inazio Marko zuzendariak, Zamudioko teknologia parkean
(Bizkaia). Enpresetan euskara erabiltzea zein faktorek eragiten duten
eta horietan nola eragin aztertu dute. Epesa metodologia sortu dute
(Euskara planetan esku-hartze analitikoa egiteko metodologia).
Nondik sortu zen proiektua?
Soziolinguistika Klusterrean sortu zen. Hainbat kide arlo
horretan lanean ari gara, aholkularitzan eta. Klusterraren barruan
kezka bat jarri zen mahai gainean, eta horrela hasi ginen.
Bi hitzetan, zer egin duzue?
Ikerketa proiektua izan da. Euskara planak dituzten erakunde
publiko eta pribatuetan erabilerari eragiten dioten faktoreak aztertu
nahi izan ditugu, eta gero horien gainean eragiteko metodologia bat
sortu. Metodologia hori probatu egin dugu egin diren zazpi
esku-hartzeetan.
Euskara planak edukirik, zertarako era horretako ikerketa?
Euskara planek ikuspegi oso bat izaten dute, eta hainbat
alderdi dituzte: erabilera, organoen funtzionamendua, ezagutza lantzeko
eskolak eta bestelako trebakuntzak… Guk gehienbat pertsonen arteko
harremanetan erabilerari eragiten dioten faktoreak aztertu nahi
genituen, eta horietan eragiteko, metodologia berri gehiago behar
ditugu. Emaitzak eman dituzten ekintza asko egiten dira -bestela, ez
ginateke egongo gauden tokian-, baina gehiago behar dira.
Erabilera sustatzeko metodologia sortu duzue; Eusko
Jaurlaritzak eta Kontseiluak ere hori nahi dute. Orain arte ez zaio
behar adinako garrantzia eman erabilerari?
Uste dut urteetako prozesu batean ari garela ikasten. Garai
bakoitzak gauza bati ematen dio garrantzia. 1960ko hamarkadan zen
eskolak sortu behar zirela; gero, euskaltegiak-eta behar zirela; gero
etorri ziren hizkuntz eskakizunak eta horrelakoak… Horrek guztiak
ekarri du azke-nean ari garela pixkanaka ezagutza eta esperientzia
hartzen eta egoera berrietara egokitzen. Baina gehiago behar da.
Erabilerarena azken hamarkadako gaia da.
Esku-hartzeak proposatu dituzue.
Hainbat esku-hartze mota egon dira, baina parte-hartzea
azpimarratu nahi nuke. Tokian tokiko direnekin, bertako langileekin
batera bideratutako prozesuak izan behar dute. Beraiek izan behar dute
protagonista. Ez du izan behar teknikari batek esaten duena. Esparru
orokor bat egon behar du, erakundearen erabaki orokor bat egon behar
du, arautegi orokor bat, balio orokor bat. Baina, ezinbestean, tokian
tokiko langileek egin behar dute.
Arauekin ezin da bermatu erabilera?
Enpresaren arauen bitartez gauza asko jartzen dira. Enpresetan
arautua egoten da langileen artean zer gauza egin behar dituzten eta
nolako harremanak izan behar dituzten orokorrean. Hori oso markatua
dago. Azken batean, horrek markatzen du enpresak zer nahi duen, nolakoa
izan behar duen eta zer lortu nahi duen. Beraz, hizkuntzaren alorrean
ere egon behar dute gauza horiek. Baina, aldi berean, aldaketa
prozesuak gertatuko dira baldin eta langileak bertan ari badira eta
beraiek horretan protagonista bihurtu eta bideratzen badute. Bestalde,
orain arte gizarteko eta enpresako arloetan erabili diren metodologia
batzuk erabili behar dira, hizkuntzaren alorrean emaitza onak ematen
dituzte eta.
Etorkizunari begira, zein asmo dituzue?
Eralan 2 bideratzen ari gara, eta lidergoaren analisian jarriko
du horrek arreta. Guk aztertutako faktoreen artean agertu da
lidergoarena. Horrez gain, metodologia ea aplikatzen den eta zer ematen
duen. Proiektuan aritu diren erakundeek jasotzeko, egokitzeko eta
aplikatzeko asmoa izango dutela uste dut.
Azaroaren 21ean, ostiralean, XIII. Jagon Jardunaldiak
egingo ditu Euskaltzaindiak, Bilboko egoitzan, “Euskara, Kontsumoa eta
Hizkuntza eskubideak” gaiaren inguruan. Egun osoko jarduna izango da
eta gaia modu zehatzean jorratze aldera, goizeko saioa eta
arratsaldekoa ondo bereiztu dira.
Horrela, goizeko saioa mintegi modura antolatu da, eta bi xede
nagusi izango ditu: batetik, Euskal Herriko kontsumoaren munduan
euskarak duen presentzia azalduko da, eta bestetik, presentzia hori
indarberritzeko asmoz onartu berri den Dekretuaren nondik norakoa
azalduko da.
Arratsaldeko saioari dagokionez, honek ere bi zati nagusi izango
ditu. Lehenengoan, Kataluniako esperientziaren berri emango da, eta
bigarrenean, aldiz, kontsumoaren zenbait erakunde pribatu mahai-inguru
batean bilduko dira beren iritziak azaltzeko.
Izen-ematea
Euskaltzaindiaren XIII. Jagon Jardunaldiak irekiak izango dira eta entzule bezala nahi duena joan daiteke.
Izena emateko epea azaroaren 20an amaituko da. Aurretiaz izena eman behar da ondoko helbide elektronikoan:
Argia aldizkariak argitaratzen duen Larrun aldizkariaren 125. zenbakiak
balorazioa egin nahi du, 25 urteren balorazioa. Horretarako, eztabaida
bat egin dute Patxi Baztarrika, Xabier Mendiguren, Pablo Suberbiola eta
Carlos Vilches-ekin. Eztabaidak, hala ere, berritasun gutxi ekarri du.
Izan ere, eztabaida baino Baztarrika eta Mendigurenen arteko monologoa
(bilogoa onartzen al da?) izan da. Berritasuna ekarri ahal zutenak,
isilik egon dira, oso isilik.
Horren ostean zenbait iritzi
artikulu datoz: Kike Amonarriz, Xabier Azanza, Emilio Lopez Adan,
Alberto Lopez eta Joxe Manuel Odriozola. Horietatik bi azpimarratuko
nituzke, berritasunagatik: Kike Amonarriz eta Alberto Lopezena (batez
ere, azken hau), eta beste bat, erabiltzen duen tono “positiboagatik”: Joxe Manuel Odriozola.
Alberto Lopezen artikuluan ideia bat
azpimarratu nahi dut, baina bere hitzetan hobe:
“Euskaldunen kopuruaren
gehitzea onuragarri da, zalantzarik gabe. Baina, nire ustez, ez da
ezinbestekoa euskal hiztunen erkidegoa osasun bidean behar duenik; eta
ez dut uste, lortu ezinean, galbidetik abiatuko garenik. Bide okerra
hartu dugu, nire ustetan, bide horretatik hizkuntzaren baliabide
preziatuenak, hiztunak, alferrik xahutu ditugulako helburu hanpatsuen
bila. Hiztunen kopurua gehitzea erkidegoa sendotzearen ondorio izan
behar zuen, ez, alderantziz, hura honen oinarri”
Garabide elkarteak antolatuta, azken aste hauetan Ameriketako hainbat
indigena ibili dira Euskal Herrian zehar truke programa batean.
Euskalgintza ezagutarazi eta euren errealitatea ezagutzeko aukera eman
dute bisita hauek.
Bisita hauen nondik-norakoak hainbat lekutan topa daitezke:
Ariketa
interesgarria da euskaldunontzat Garabidek garatzen duena.
Indigenentzat ere bai, baina guretzat ere bai. Izan ere, hemen dugun
aberastasuna ezagutzen erakutsi gaituzte (beti penetan ez gara ibiliko
euskalgintzan), munduari eskaintzeko daukaguna erakutsi. Gainera,
etorkizun batean Garabidek batu nahi du euskalgintzaren esperientzia. Bejondeiela.
Bihar blog honek bi urte egingo ditu. Bi urte pasa dira eta hasierako asmoak guztiz aldatu egin dira. Xumea zena eta ez da horren xumea bi urte igarota. Datu batzuk hori frogatzeko:
Oraingoan batzuk ari dira esaten blogak hilko direla, ba niri bost: nirea biziko da niri gogoak ematen didan bitartean, ez gehiago ez gutxiago. Ze demontre. Honek daukan gauzarik onena da zu zarela nagusi.
Irakurgaiak: Euskaldungoa erroizturik, Txema Larrea
2008-11-25 // Irakurgaiak // Iruzkinik ez
Liburu zaharra da hau (1994koa), baina oso interesgarria. Irakurri
barik nuen eta hainbat lekutan bere erreferentzia ikusi ondoren,
irakurtzea erabaki nuen: liburutegira jo eta hartu.
Euskararen
historia sozialari buruzko tesia da liburuak dakarrena. Historia
horretan eragina izan duten faktoreak aipatzen dira eta bakoitzaren
hedadura eta garrantzia: agintariak, eliza, herri xehea, …
Bertsolaritzaren aipuak asko erabiltzen ditu ahozko historia
berreraikitze aldera. Berak esaten duen modura: “Lan honetan azken bi
mendeetako euskaldungoaren higatze, gutitze eta
galtzearen prozesua ikertzen da. Bi lerrotan, letratu eta ez-letratuen
baitan”.
Niri, hala ere, gehiago gustatzen zait Erizek aipatutako paradigma
aldaketa: zergatik galdu den baino, zergatik iraun duen, zein izan den
irautearen miraria, baina tira, zergatik higatu eta galdu den ere
interesgarria da, noski.
Bitxikeria bat amaitzeko: egilea
Basaurikoa da antza, azken mohikanoen tribukoa. Baina bere tribuaren
berbak erabili ordez, nafar-lapurteraren aideek janzten dute liburua.
Mendebaldekoon autogorrotoa? (berak liburuan autogorrotoa sarritan
aipatzen du).
Beste biren kritika liburu beraren gainean:
Joxe Manuel Odriozolarena.
Felipe Juaristirena.
Eralan kronika
2008-11-18 // Sailkatu gabea // Iruzkin bat
Soziolinguistika Klusterrekoek bidali didate Eralan jardunaldiaren kronika blogean argitaratzeko eta, zelan ez, ni esku zabalik.
Lan
munduan nola eragin erabileran?
Galdera honi erantzun nahi izan zaio azaroaren 13an Zamudioko Parke
Teknologikoan antolatu den topaketan. Soziolinguistika Klusterrak
koordinatutako EraLan ikerketa-proiektua horri erantzuteko
metodologia garatu eta aplikatzen aritu da 2 urtetan zehar eta
topaketa honen bidez eman nahi izan ditu ezagutzera bertan garatutako
puntu garrantzitsuenak. Proiektua sakontasun gehiagorekin aztertu
ahal izateko, argitalpen bana eman zaie topaketara etorritako 80
gonbidatuei.
Pilar
Kaltzada, Innobasqueko komunikazio zuzendariak. Berrikuntza eta
hizkuntzen kudeaketari buruzko hausnarketa egin du bere hitzaldian,
eta EraLan-ek ikuspegi honetatik egiten duen ekarpena azaldu;
EraLan-en metodologiak ematen duen ikuspegi orokorra da azpimarratu
duena.
Gizartea
oso azkar ari da mugitzen eta aldaketa hori gure planetara ere ekarri
behar dela esan du. Hizkuntzek, gainera, zer esan handia dute egoera
berri hauetan erakundeek garatu behar dituzten baloreetan: Aniztasuna
eta kohesioa. Hain zuzen ere, etorkizunean gizarte edo lurralde
berritzaile izan nahi duen erakundeak, inguruari lotutako baloreak
indartuko dituela iragarri du. Testuinguru honetan, euskararen
erabilera lehenetsiko duten lan-esparruak sustatzea izango da helburu
erakunde berritzaileentzat.
Hitzaldi
honen ondotik, EraLan ikerketa-proiektuaren mamia azaldu dutenek
hartu dute hitza: Batetik, J. Inazio Markok, EraLan-en zuzendari izan
denak (UPV-EHUko Hezkuntzarako Ikerkuntza eta Diagnosi-Metodoen
Saila) eta bestetik, EraLan-en metodologia garatu eta praktikan jarri
duten erakundeetako ordezkariek: Jon Ajuria eta Fermin Perez
(Bizkaiko Foru Aldundia), Juanjo Ruiz (Emun Koop. E.), Joxean
Amundarain (Gipuzkoako Foru Aldundia) eta Aitziber Madrazo (LAB
Sindikatua).
J.
Inazio Markok EraLan-en kokapena egin eta garatutako EPEsA
metodologia azaldu du (Euskara Planetarako Esku-hartze Analitikorako
metodologia). Honekin batera, proiektuaren izaera esperimentala
azpimarratu du eta 1.0 bertsioa den hau probatzera eta ekarpenak
egitera animatu du jendea. Metodoa aplikazioa erakundeetako langileek
egiten dutenez, hurrengo aldietarako parte hartzaileak beraiek egotea
bere lekuan proposatu du.
Aurtengoan,
erakundeetako langileak ez, baina erakundeetan interbentzioak
gauzatzeko arduradun izan direnek hartu dute hitza. Guztiek baloratu
dute positiboki egindako lana eta gauzatutako interbentzioaren berri
eman dute, goiz bateko jardunaldiak eskaintz
en
duen denbora mugatuan. Azpimarratutakoen artean, lortutako emaitzak,
jendearen inplikazioa eta esperimentazioa izan dira.
EraLan-en
orain arteko jardunak mamia duela erakutsi du. Horregatik, aurrera
begira jarri da Soziolinguistika Klusterra. Egindakoa abiapuntu
hartuta, etorkizunerako egitasmoa prestatzen ari da eta horren berri
eman dute Nekane Goikoetxeak, EraLan-eko 2. fasearen zuzendariak, eta
Oihana Lujanbiok, EraLan-en koordinatzaileak, Soziolinguistika
Klusterraren izenean. Zehazki, “lidergoa” aldagaian zentratuko da
ondorengo bi urtetako lanketa.
Eguna
borobiltzeko, Europara jo dugu. Durk Gorterrek, Ikerbasqueko ikerlari
frisiarrak, Europan zehar hizkuntza gutxituek duten egoera ekarri
digu. Irakurketa orokor baten ondotik, galesaren eta frisieraren
arteko konparaketa egin du. Laburtuz, lan munduan (sektore pribatuan,
zehazki) ematen zaion lehentasunarekin lotu du galesaren egoera
soziolinguistiko hobea eta frisieraren egoera txarragoa.
Topaketaren
hasieran, ordezkari instituzionalek hartu dute hitza. Aizpea Otaegik,
Soziolinguistika Klusterreko lehendakariak, proiektua garatu duten
eragileei eskerrak ematean, EraLan-ek aurrera eraman duen elkarlana
azpimarratu du.
Ondoren,
Miren Dobaranek, Bizkaiko Foru Aldundiko Euskara Sustatzeko zuzendari
nagusiak, EraLan-en metodologia goraipatzearekin batera, beren
erakundean praktikan berriz ere jarriko dutela adierazi du.
Estibalitz
Alkorta, Gipuzkoako Foru Aldundiko Euskara
zuzendari orokorraren txanda etorri da ondoren: EraLan-en
aitzindaritza berrikuntzaren ikuspegitik izan da berak
azpimarratutako ideia.
Hizkuntza
Politika Sailburuordetzako ordezkari gisa, Erramun Osak hemendik
aurrerako lankidetzarako prestutasuna adierazi du. Ezagutza igo
arren, erabileran eragitea baita erronka eta EraLan bezalako
ikerketa-proiektuek horretan lagun dezakete.
Azalpen
hauen guztien aurkezpenak, argazkiak eta EraLan argitalpena bera
Soziolinguistika Klusterraren webgunean zintzilikatuko dira azaroaren
27an.
SOZIOLINGUISTIKA
KLUSTERRA
Eralan: elkarrizketa Inazio Markorekin
2008-11-14 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Gaurko Berrian elkarrizketa egin diote Inazio Markori Eralan dela-eta. Hona ekarri dut:
Inazio Marko – Eralan proiektuaren zuzendaria
Eralan aurkeztu dute, enpresetan euskara sustatzeko proiektua. Zuzendariak ezinbesteko jo du langileen parte-hartzea.
«Euskara egoera berrietara ari da egokitzen, baina gehiago behar da»
Garikoitz Goikoetxea
Zamudio
Eralan, 2005ean hasitako proiektua, atzo
aurkeztu zuen Inazio Marko zuzendariak, Zamudioko teknologia parkean
(Bizkaia). Enpresetan euskara erabiltzea zein faktorek eragiten duten
eta horietan nola eragin aztertu dute. Epesa metodologia sortu dute
(Euskara planetan esku-hartze analitikoa egiteko metodologia).
Nondik sortu zen proiektua?
Soziolinguistika Klusterrean sortu zen. Hainbat kide arlo
horretan lanean ari gara, aholkularitzan eta. Klusterraren barruan
kezka bat jarri zen mahai gainean, eta horrela hasi ginen.
Bi hitzetan, zer egin duzue?
Ikerketa proiektua izan da. Euskara planak dituzten erakunde
publiko eta pribatuetan erabilerari eragiten dioten faktoreak aztertu
nahi izan ditugu, eta gero horien gainean eragiteko metodologia bat
sortu. Metodologia hori probatu egin dugu egin diren zazpi
esku-hartzeetan.
Euskara planak edukirik, zertarako era horretako ikerketa?
Euskara planek ikuspegi oso bat izaten dute, eta hainbat
alderdi dituzte: erabilera, organoen funtzionamendua, ezagutza lantzeko
eskolak eta bestelako trebakuntzak… Guk gehienbat pertsonen arteko
harremanetan erabilerari eragiten dioten faktoreak aztertu nahi
genituen, eta horietan eragiteko, metodologia berri gehiago behar
ditugu. Emaitzak eman dituzten ekintza asko egiten dira -bestela, ez
ginateke egongo gauden tokian-, baina gehiago behar dira.
Erabilera sustatzeko metodologia sortu duzue; Eusko
Jaurlaritzak eta Kontseiluak ere hori nahi dute. Orain arte ez zaio
behar adinako garrantzia eman erabilerari?
Uste dut urteetako prozesu batean ari garela ikasten. Garai
bakoitzak gauza bati ematen dio garrantzia. 1960ko hamarkadan zen
eskolak sortu behar zirela; gero, euskaltegiak-eta behar zirela; gero
etorri ziren hizkuntz eskakizunak eta horrelakoak… Horrek guztiak
ekarri du azke-nean ari garela pixkanaka ezagutza eta esperientzia
hartzen eta egoera berrietara egokitzen. Baina gehiago behar da.
Erabilerarena azken hamarkadako gaia da.
Esku-hartzeak proposatu dituzue.
Hainbat esku-hartze mota egon dira, baina parte-hartzea
azpimarratu nahi nuke. Tokian tokiko direnekin, bertako langileekin
batera bideratutako prozesuak izan behar dute. Beraiek izan behar dute
protagonista. Ez du izan behar teknikari batek esaten duena. Esparru
orokor bat egon behar du, erakundearen erabaki orokor bat egon behar
du, arautegi orokor bat, balio orokor bat. Baina, ezinbestean, tokian
tokiko langileek egin behar dute.
Arauekin ezin da bermatu erabilera?
Enpresaren arauen bitartez gauza asko jartzen dira. Enpresetan
arautua egoten da langileen artean zer gauza egin behar dituzten eta
nolako harremanak izan behar dituzten orokorrean. Hori oso markatua
dago. Azken batean, horrek markatzen du enpresak zer nahi duen, nolakoa
izan behar duen eta zer lortu nahi duen. Beraz, hizkuntzaren alorrean
ere egon behar dute gauza horiek. Baina, aldi berean, aldaketa
prozesuak gertatuko dira baldin eta langileak bertan ari badira eta
beraiek horretan protagonista bihurtu eta bideratzen badute. Bestalde,
orain arte gizarteko eta enpresako arloetan erabili diren metodologia
batzuk erabili behar dira, hizkuntzaren alorrean emaitza onak ematen
dituzte eta.
Etorkizunari begira, zein asmo dituzue?
Eralan 2 bideratzen ari gara, eta lidergoaren analisian jarriko
du horrek arreta. Guk aztertutako faktoreen artean agertu da
lidergoarena. Horrez gain, metodologia ea aplikatzen den eta zer ematen
duen. Proiektuan aritu diren erakundeek jasotzeko, egokitzeko eta
aplikatzeko asmoa izango dutela uste dut.
Euskara, Kontsumoa eta Hizkuntza eskubideak jardunaldia
2008-11-14 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Azaroaren 21ean, ostiralean, XIII. Jagon Jardunaldiak
egingo ditu Euskaltzaindiak, Bilboko egoitzan, “Euskara, Kontsumoa eta
Hizkuntza eskubideak” gaiaren inguruan. Egun osoko jarduna izango da
eta gaia modu zehatzean jorratze aldera, goizeko saioa eta
arratsaldekoa ondo bereiztu dira.
Horrela, goizeko saioa mintegi modura antolatu da, eta bi xede
nagusi izango ditu: batetik, Euskal Herriko kontsumoaren munduan
euskarak duen presentzia azalduko da, eta bestetik, presentzia hori
indarberritzeko asmoz onartu berri den Dekretuaren nondik norakoa
azalduko da.
Arratsaldeko saioari dagokionez, honek ere bi zati nagusi izango
ditu. Lehenengoan, Kataluniako esperientziaren berri emango da, eta
bigarrenean, aldiz, kontsumoaren zenbait erakunde pribatu mahai-inguru
batean bilduko dira beren iritziak azaltzeko.
Euskaltzaindiaren XIII. Jagon Jardunaldiak irekiak izango dira eta entzule bezala nahi duena joan daiteke.
Izena emateko epea azaroaren 20an amaituko da. Aurretiaz izena eman behar da ondoko helbide elektronikoan:
info@euskaltzaindia.net
Bestalde, izena ematerakoan, hau adierazi behar da:
Egitaraua
Hauxe da egitarau osoa:
GOIZEKO SAIOA
Aurkezlea: Andres Iñigo
Hizlaria: Erramun Baxok
Aurkezlea: Andres Iñigo
10:15-10:30: Euskal Autonomia Erkidegoa. Hizlaria: Patxi Juaristi
10:30-10:45: Nafarroa. Hizlaria: Sagrario Aleman
10:45-11:00: Iparraldea. Hizlaria: Jean-Baptiste Coyos
10:45-11:00: Elkarrizketa
Aurkezlea: Manuel Ruiz Urrestarazu
Hizlaria: Erramun Osa
Aurkezlea: Manuel Ruiz Urrestarazu
Hizlaria: Andres Urrutia
ARRATSALDEKO SAIOA
Aurkezlea: Santiago Larrazabal
Hizlaria: Jordi Anguera i Camós (Director Agència Catalana del Consum)
17:00-17:05: 123/2008 Dekretuari buruz eta eremu pribatuan euskara indarberritzeari buruzko iritzi-sorta
Aurkezlea: Jose Luis Lizundia
17:15-17:25: Finantza Erakundeak. Hizlaria: Mikel Irizar Intxausti (Kutxako Kultura, Gizataldeak eta Lankidetzak sailaren arduraduna)
Irakurgaiak: Euskararen osasuna 25 urteko balorazioa
2008-11-11 // Irakurgaiak // Iruzkin bat
Argia aldizkariak argitaratzen duen Larrun aldizkariaren 125. zenbakiak
balorazioa egin nahi du, 25 urteren balorazioa. Horretarako, eztabaida
bat egin dute Patxi Baztarrika, Xabier Mendiguren, Pablo Suberbiola eta
Carlos Vilches-ekin. Eztabaidak, hala ere, berritasun gutxi ekarri du.
Izan ere, eztabaida baino Baztarrika eta Mendigurenen arteko monologoa
(bilogoa onartzen al da?) izan da. Berritasuna ekarri ahal zutenak,
isilik egon dira, oso isilik.
Horren ostean zenbait iritzi
artikulu datoz: Kike Amonarriz, Xabier Azanza, Emilio Lopez Adan,
Alberto Lopez eta Joxe Manuel Odriozola. Horietatik bi azpimarratuko
nituzke, berritasunagatik: Kike Amonarriz eta Alberto Lopezena (batez
ere, azken hau), eta beste bat, erabiltzen duen tono “positiboagatik”:
Joxe Manuel Odriozola.
Alberto Lopezen artikuluan ideia bat
azpimarratu nahi dut, baina bere hitzetan hobe:
“Euskaldunen kopuruaren
gehitzea onuragarri da, zalantzarik gabe. Baina, nire ustez, ez da
ezinbestekoa euskal hiztunen erkidegoa osasun bidean behar duenik; eta
ez dut uste, lortu ezinean, galbidetik abiatuko garenik. Bide okerra
hartu dugu, nire ustetan, bide horretatik hizkuntzaren baliabide
preziatuenak, hiztunak, alferrik xahutu ditugulako helburu hanpatsuen
bila. Hiztunen kopurua gehitzea erkidegoa sendotzearen ondorio izan
behar zuen, ez, alderantziz, hura honen oinarri”
Trukean ikasi
2008-11-07 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Garabide elkarteak antolatuta, azken aste hauetan Ameriketako hainbat
indigena ibili dira Euskal Herrian zehar truke programa batean.
Euskalgintza ezagutarazi eta euren errealitatea ezagutzeko aukera eman
dute bisita hauek.
Bisita hauen nondik-norakoak hainbat lekutan topa daitezke:
– Berria telebistan elkarrizketa.
– Argiako webgunean diaporama.
– Info7 irratian elkarrizketa.
Ariketa
interesgarria da euskaldunontzat Garabidek garatzen duena.
Indigenentzat ere bai, baina guretzat ere bai. Izan ere, hemen dugun
aberastasuna ezagutzen erakutsi gaituzte (beti penetan ez gara ibiliko
euskalgintzan), munduari eskaintzeko daukaguna erakutsi. Gainera,
etorkizun batean Garabidek batu nahi du euskalgintzaren esperientzia. Bejondeiela.
Familia transmisioa lantzeko ataza bat
2008-11-06 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
AEKk familia transmisioa lantzeko ataza bat egin du (uste dut aspaldikoa dela, baina tira, gaur deskubritu dut). Hona hemen:
Familian euskaraz1B
Urte bi
2008-11-05 // Sailkatu gabea // 5 iruzkin
Bihar blog honek bi urte egingo ditu. Bi urte pasa dira eta hasierako asmoak guztiz aldatu egin dira. Xumea zena eta ez da horren xumea bi urte igarota. Datu batzuk hori frogatzeko:
– 18.000 bisitatik gora (lehen hiruhilabeteko daturik ez dut).
– 201 artikulu (hau 202 izango da)
– Bloglinesen 22 harpidedun (Luistxok aipatzen zuen 15eko muga gaindituta).
– Beste hainbat blogetan aipatua: karrajuan, sustatun, euskara eta publizitatean, tximintxekoan, zabaldun …
– Prentsa idatzian ere agertu da: argia aldizkarian, gaur8n, …
Oraingoan batzuk ari dira esaten blogak hilko direla, ba niri bost: nirea biziko da niri gogoak ematen didan bitartean, ez gehiago ez gutxiago. Ze demontre. Honek daukan gauzarik onena da zu zarela nagusi.
Itzulpena eta euskararen normalizazioa administrazioan
2008-11-04 // Sailkatu gabea // Iruzkin bat
Azken egun hauetan Martinezena blog gomendagarrian Roberto Manjonek Senez aldizkarian ateratako artikulu baten laburpena (ala lapurpena?) eman digute, iruzkinduta gainera.
Itzulpena eta euskararen normalizazioa administrazioan (1)
Itzulpena eta euskararen normalizazioa administrazioan (2)
Itzulpena eta euskararen normalizazioa administrazioan (eta 3)
Mondragon korporazioaren euskara planen mintegia
2008-10-28 // Sailkatu gabea // Iruzkin bat
Azaroaren 5ean Mondragon korporazioaren euskara planen mintegia egingo da, Arantzazuko Ganadiaga topagunean.
Lantalan-en ikusia.
Egitaraua
14:30 Harrera: material banaketa
15:00 Aurkezpena, agurra
15:10 MONDRAGON eta euskara.
Lorpen nagusiak eta erronka berriak
15:25 Hitzaldia. Euskara nola saldu lantokian
Iñigo Fernandez Ostolaza (Publis publizitate agentziako exekutiboa)
16:10 Atsedenaldia. Kafea.
16:45 Tailerrak:
a) Norberaren hizkuntza portaerak aldatzeko gakoak. (EMUN)
b) Nazioartekotzea eta hizkuntza kudeaketa.
Amado Alarcón Universitat Rovira i Virgili
c) Berrikuntza euskaran. (Mondragon Goi Eskola Politeknikoa)
18:10 Jasotako ideia nagusien azalpen laburra
18:25 Amaiera
Txerra Rodriguez
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
Artxiboak
Kategoriak
Meta