Lokartzeko motiborik ez

2008-06-22  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Azken aldi honetan, aipuei hartu diet kariñoa-edo. Gaur beste bat, gaurkoan IV. Inkesta Soziolinguistikoaren gainean. Egun hauetan horri buruz irakurri dudan analisirik sakonenak. Xabier Isasi, Iñaki Martinez de Luna eta Paula Kasaresenak.

Irakurgaiak: Bat 66

2008-06-20  //  Irakurgaiak  //  5 iruzkin

Normal
0
21

Azken Bat aldizkaria izango da azken
aldizkarien artean soziolinguistika gutxien duena. Soziolinguistikaz baino,
euskara eta teknologia berrien arteko harremanaz dihardu. Soziolinguistika
baino teknologia du hizketagai, euskarari lotutako teknologia beti ere.

Bereziki bi artikulu nabarmenduko nahiko
nituzke. Batetik, Maite Goñi euskaljakintzakoak egindakoa eta, bestetik,
Fernando Morillo idazleak egindakoa. Biak oso intuitiboak, pistak ematen
dituztenak, bide berriak iradokitzen dutenak.

Allartean blog berria

2008-06-18  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Atzo blog berria deskubritu nuen, Allartean izenekoa. Egia esateko bloga baino gehiago da, di-da izeneko mezu laburrak bidaltzeko tumblr tresna ere darabil, baita del.icio.us loturak ere.

Blogean hiru artikulu argitaratu ditu. Antropologia linguistikoarekin harremanetan daude artikuluak. Hau da, soziolinguistika (edo hizkuntzaren soziologia) ukitzen dute tangentzialki edo ez horrenbeste. Jarraitu beharrekoa bloga dirudi, eduki sakonak dituena (eta laburragoak egiteko, di-da hori duena).

Artikuluen entresaka batzuk:

Hizkuntza eta generoa.

1. Hizkuntzaren trasmisioa emakumeari lotua dago.
   Gaztelania trasmititzea inportantea zenean, emakumeek gaztelaniarekiko
   leialtasuna erakusten zuten. Euskara prestigioa hartu ahala, euskara
   trasmititzea inportantea denean, emakumeek euskararekiko leialtasuna
   erakusten dute.

2. Perpektiba profesionalei lotuta, emakumeek bete ohi
   duten lanbideetan euskararen eskaera eta erabilera altuagoa baita
   (irakaskuntza, erizaintza,…)

3. Gelaz kanpoko jarduera-esparruen eragina, mutilek
   kirol-ekintzak aukeratzen baitituzte eta neskek bestelako jarduera
   “euskaldunagoak”

Ideologia linguistikoei buruz.

Euskalgintzan erabili ditugun leloak etorri zaizkit burura: euskara da euskaldun egiten gaituena; euskara denona,…
Eslogan-bilduma horren gainean euskararen ideologia linguistikoaren
azterketa egiteko adina material dago. Interesgarria litzateke.

Euskararen noranahikotasuna zalantzan

2008-06-12  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Gaurkoan ere atoan-en bidetik beste aipu bat. Euskara 21 blogean atera den iritzi interesgarri ia bakarra da hauxe, Barandiaran izeneko batek eginda. Bere pesimismoarekin bat ez banator ere, euskararen egoeraren gako batzuk ematen dituela uste dut.

Txostenean esandako zerbaiti heldu nahi nioke. Txostenean zera esaten da: “poetak
aipatu zuen harako euskara noranahiko hura biziberritu egin da
urteotan, eta are noranahikoago izatera iritsi da, ezbairik gabe”.

Lizardik noranahikoa nahi zuen euskara, eta, urteekin, egia da
euskara ideia horretara hurbiltzen hasi dela. Orain, etxetik eta
meza-zulotik beste leku askotara zabaldu da euskara: komunikabideak,
unibertsitatea, administrazioa… Duela gutxi ikusi dut ere menuak euskaratzeko tresna
bat sortu duela Donostiako Euskararen Udal Patronatuak. Ez dut esango
gaizki dagoenik, baina zalantzak pizten dizkit noranahikotasun horrek.
Nolabaiteko fartsa bat baitago horren atzetik. Izan ere, eremu asko
egon badaude euskaraz, baina beste gauza bat da erabilera. Eremu
askotara heldu gara, baina azaletik. Eta, aldiz, lehen euskarak berezko
zituen eremuak galduz goaz pixkana; bereziki, kalea. Hori, hizkuntzaren
bizitasuna ez aipatzearren; azken batean, euskara bateratzeak zurrundu
egin ditu belaunaldi berriak freskotasun aldetik, eta denok berdin hitz
egiten dugu kalean edo bulegoan.

Bestalde, sentsazioa daukat diru eta ahalegin handiak bideratu direla
euskararen presentzia noranahiko hori bermatzera, baina horretan geratu
da, presentzia hutsean. Erabilerak kale egin du. Eta erabilerarik gabe,
akabo. Horregatik, eta etorkizun global eta eleanitzari erreparatuz,
nago ez ote den antzua izan ahalegin guztia. Agian, hobe zuen euskarak
noranahiko ez eta etxeko izaten jarraitzea. Izaten jarraituko badu.
Zein da, bada, euskararen bertutea munduari begira? Ezin da lehiakorra
izan ingelesa, gaztelera edota txinerarekin. Beraz, zein da euskaraz
eskain dezakeen berezitasuna? Buelta eman behar diogu diskurtsoari:
euskara maite badugu ez da, hain justu, noranahikoa delako, etxean
bezala sentiarazten gaituelako baizik. Txillidak Pío Barojari
eskainitako hitz batzuk ekarri nahi nituzke akordura: Querido Pío, ciudadano del mundo desde la montaña.

Euskara da gure mendia, baina ez munduko hiritar egingo gaituena. Horrexegatik maite dut nik, behintzat euskara.

Kibutz euskalduna

2008-06-10  //  Sutondoko kontuak  //  Iruzkin bat

Gaur, atoan-en bidetik aipu bat, Jon Urruxulegik gaurko Berrian dakarrena.

Ia erabat hutsik dauden herrietako bat euskaltegi bihurtzea. Bertara
joan, herri batek behar duen administrazio guztia martxan jarri eta
komunitate euskaldun bat eratu. Batzuk bertan biziko lirateke, agian,
okupatutako etxe batean bezalatsu. Beste batzuk hilabete edo birako
joango lirateke barnetegi klasiko batera joaten diren bezalaxe.
Abereak, baratzeak, hitzaldiak, irakurketak, eztabaidak, bizitza.
Zereginak banatzeko asanbladak.

Subentzio beharrik gabeko euskaltegi librea, idealismoaren
habia, Nor-Nori-Nork sistema zigortzailerik gabeko eskola
liberatzailea, euskaraz bizi leloaren praktika sozio-linguistiko plastikoa, kibutz
euskaldun ez estatala, naturaren kodigoaren erresuma, euskal herria
litzatekeen euskaltegia litzateke horrelako bat. Zergatik ez martxan
jarri?

Gazte gara gazte …….

2008-06-10  //  Sailkatu gabea  //  3 iruzkin

Aurrekoan
irakurri nuen “gaztetxoen
komandoak” osatzeko proposamen zoroa. Euskara bultzatzeko komandoak,
badaezpada ere. Kontzientzia sortzeko komandoak, alegia. Proposamenak ez du ez
hanka ez buru, baina tira.

Honi oso lotuta
galdera hau: Zergatik ez dute gazteek euskaraz egiten? Zenbat aldiz entzun
dugu. Herri honetan oso ohituak gaude geure buruak zigortzera eta alarmen
aldabak jotzera. Gazteek ez dute euskararik egiten, gureak egin du, eta halako
mezu apokaliptikoak. Komandoak osatzeko deia barne.

Hala ere, nik
behin bati (Iñaki Eizmendiri??? Dabid Anauti) entzun nion justu kontrakoa. Hau da: bere
ustez, harrigarria da oraindik orain euren artean euskaraz egiten duten gazteak
egotea. Eta hori da ikertu beharrekoa. Zerk bultzatzen du gazte horiek euskaraz
egitera? Zer arrazoi daude portaera horren atzean? Zer baldintza sozial eta zer
baldintza linguistiko.

Eta hau guztia
zertara dator? Ba, orain gutxi irakurri dut Klusterrak, Topaguneak, Urtxintxak
eta Ebetek egin duten txosten antzekoa. Eta
oso aproposa iruditu zait. Eta oso interesgarria. Eta oso nahasia. Eta oso
sortzailea. Eta ausarta, eta berritzailea, eta eraikitzailea, eta erakargarria,
… Eta bidea hortik izan daitekeela uste dudalako.

Txosten
osoa.

Ebetek egindako
txostena:

Aurrera begirako ildoen proposamena

Sarrera

Gazteen hizkuntza erabileraren
perspektiba eta prospektiba proiektuarekin jarraitzera begira, proiektuaren
arduradunek (Soziolinguistika Klusterra, Urtxintxa Eskola eta Topagunea Euskara
Elkarteen Federazioak), ebete hizkuntza-zerbitzuei eskatu diote
jardunaldietako tailerra dinamizatzeaz gain, aurrera begirako ildo batzuk
proposatzea.

Ondorengo orrietan proposamen
horiek egiten dira, orain arte proiektuaren inguruan egindakoa abiapuntu eta
oinarri hartuz.

Proposamenen helburua proiektu hori
bideratzen laguntzea da, hau da, ideia batzuk ematea eta hainbat bide
antolatzen laguntzea. Noski, proposamenak besterik ez dira eta, eztabaidatzeaz
gain, egoki ikusten direnak garatu egin beharko dira.

• Proposamenen abiapuntua

Gazteen artean euskararen erabileran eragitea da
helburua. Proiekturako egindako esperientzia eta ikerketen helburua hori da,
eta geroztik proiektuaz aritu direnek (jardunaldietan, adibidez) hori izan dute
jomuga.

Baina gazteen euskararen erabileran eragiteak oso
bide ezberdinak hartu ditzake. Adibidez, hainbat jarduerek jomuga bezala
kuadrilletan eragitea dute, baina horrek ez du ziurtatzen, jarduerak arrakasta
izan arren, kuadrillatik kanpo euskara gehiago erabiliko dutenik.

Horregatik, ikuspegi zabalago bat hartu behar da,
eta gero horren barruan erabaki zein izan daitezkeen esperientziak eta
jarduerak. Hau izan daiteke norabidea: gazteek euskara eta gehiago erabiltzeko
jokabide aktiboak hartzea. Hau da, beraien eguneroko bizitzan eta harremanetan
euskara gero eta gehiago eta gero eta gehiagorekin erabiltzea.

Horri begira, xirimiriaren ideia aproposa izan
daiteke: euskara, euskarari buruzko mezuak, erreferenteak… hainbat bideetatik
eta hainbat modutara iristaraztea gazteei. Horri begira interbentzio batzuk
kuadrillara zuzendu beharko dira, beste batzuk eskola orduz kanpoko
jardueretara (aisia, kirola, musika, antzerkia…), komunikabideetara…

Horri
begira, hainbat bide landu daitezke. Besteak beste, bost hauek:

1. Euskaldunon
   komunitatea eta mezuak
2. Interbentzioak
3. Tresnak eskaintzea
4. Elkarlana eta
   goxotasuna
5. Sormena arlo
   guztietan

Euskaldunon komunitatea eta mezuak

Gazteei, euskarara erakartzeko, hau
da, euskararekiko jokabide aktiboak hartzeko, nolako mezuak eman behar dizkiegu

Hasteko, euskaldunon komunitateak
ahalik eta mezu koherenteenak eman beharko lituzke, eta askotan ez da horrela
izaten.

Gazteek euskararekiko jokabide
aktiboak izatea nahi badugu, euskaldun kontzientziatuok ere hori egin beharko
genuke, hau da, euskara gero eta gehiago erabiltzeko jokabidea hartu. Onartu
beharko genuke ez garela euskaldun erabat koherenteak (gehienok behintzat), hau
da, ez dugula euskaraz egiten euskaraz izan daitezkeen harreman guztietan edo
euskaraz izan daitezkeen edo ez dakigun harreman guztietan eta, hori onartzetik
hasita, bakoitzak bere erritmora gero eta euskara gehiago erabiltzeko jokabidea
hartu beharko luke.

Norbera prozesu horretan
murgiltzeko tresnak behar ditugu eta, gaur egun, gero eta eskurago ditugu
tresna horiek: TELP tailerrek adibidez (Taller del espai lingüistic personal),
oso tresna aproposak eskaintzen dituzte horretarako. Tresna horien bidez,
euskara gero eta gehiago erabiltzea baizik. Hori da gakoetako bat, euskara gero
eta gehiago erabiltzea (euskararekiko militante izatea) ez da zama bat,
gustura egin daitekeen zerbait baizik. Hori da gakoetako bat, euskara gero eta
gehiago erabiliz ahalegin horretan gustura sentitzeaz gain, nire buruarekin ere
gusturago sentitzea, nahi nukeena (euskaraz bizitzea) eta egiten dudana gero
eta koherenteagoak baitira.

Euskaldun kontzientziatuok hori
egingo bagenu, gainontzeko euskaldunengan eragina izango genuke, baita
gazteengan ere. Azken batean, bide hori garatuta askoz errazagoa izango da
publizistengana jotzea eta saldu nahi ditugun mezuak lantzeko laguntza eskatzea
eta hori ondo egitea. Aurreko diskurtso eta tresna horiek ez baditugu garatzen,
zer eskatu behar diegu publizistei? Orain arte balio ez digun horri beste
itxura bat eman eta berdin eskaintzen jarraitzea?

Hau da lehenengo proposamena,
beraz. Euskararekiko jokabide aktiboak sustatzera begira, tresna batzuk
eskaintzea, hainbatek frogatuak eta euskaldun izatea eta euskara erabiltzea
erakargarriagoa egingo dutenak.

Interbentzioak:

Inork ez du zalantza jartzen
beharrezkoak edo, gutxienik, oso lagungarriak direla gazteen euskararen
erabileran eragiteko interbentzioak. Interbentzio horiek, ezaugarri hauek
gutxienez beharko dituzte:

• Esplizituki eragiteko
  interbentzioak eskaini daitezke edo xirimiri moduan. Hau da, jarduera
  batzuk euskararen gaia esplizituki lantzea izan dezakete oinarrian
  (Kuadrillategi egitasmoak, adibidez) baina euskararen erabilera landu
  daiteke hori egingo dela esplizitu egin gabe ere (hainbat aisiako edo
  kiroleko jardueretan euskararen erabilera landuz, adibidez). Bi bideak
  dira interesgarriak. Bigarrenean gazte askorengan eragin dezakegu baina
  agian helburu xumeekin, eta lehenengoan berriz gazte gutxiagorengana
  iritsiko gara, baina helburuak handiagoak izango dira.
• Jarduera guztien oinarrian
  gozamenak egon behar du. Jarduera horietan gustura aritu behar dute
  gazteek, euskaraz gustura aritu behar dute. Euskararekin harreman ona
  izatea lortu behar dugu.
• Erabileran eragiten
  eraginkorrak izan behar dugu. Zer eta nola egin daitekeen argi izan behar
  dugu. Horretarako metodologiak garatzea beharrezkoa da, baita adierazleak,
  neurgailuak eta abar ere. Ttakun Kultur Elkarteak eta Gipuzkoako Foru
  Aldundiak garatutako Hezitzaileek
  asko egin dezakete metodologia oso adibide egokia da.
• Baina ezin da naturaltasuna
  galdu. Jardueren oinarrian gozamena egotea helburu bat baino tresna bat
  den moduan, metodologiak eta adierazleek ere tresna bat izan behar dute
  eta ez helburu bat. Beraz, horiek lantzea eta aplikatzea ere ondo egin
  beharko da, laguntza bat baino oztopo bat bihurtu ez daitezen:
  errealitatearen azterketa egiteko tresna sinple eta azkarrak, erabileran
  eragiteko estrategia malguak…
• Gazteentzako jarduerak
  antolatzea ez dago gaizki, baina gazteekin antolatzea askoz aproposagoa
  eta eraginkorragoa izan daiteke, batez ere jardueren arrakastari begira
  eta benetan gazteen interesetara egokitzera begira. Zer eta nola egin
  planifikatzerakoan, gazteen parte-hartzea nola bideratu ere landu beharko
  da eta, ahal bada, une horretan bertan inplikatzea da egokiena.

Hauek izan daitezke interbentzioen
edo jardueren ezaugarri nagusiak. Oinarriak eta norabidea argi eduki beharko
dira eta sortu-frogatu-egokitu-frogatu dinamika erabili beharko da behin eta
berriz.

Tresnak eskaintzea:

Euskal komunitatetik hainbat mezu
jasotzeaz gain eta interbentzioen bidez erabileran eragiten saiatzeaz gain,
euskara gero eta gehiago erabiltzeko eta euskararekiko jokabide aktiboak
izateko tresnak eskaini eta helarazi behar zaizkie gazteei. Ezaugarri
ezberdinetako tresnak izango dira eta, besteak beste, hiru hauek garatzea
egokia izan daiteke:

• Gazte hizkera:
  Euskarak gazte hizkera berritzeko eta hedatzeko dituen zailtasunak argi
  daude. Eta gazteek euskara gero eta gehiago erabiltzera begira gazte
  hizkera aberats bat eskura izateak eta hori aldatzeko eta moldatzeko
  bideak edukitzeak zenbat lagunduko lukeen ere argi dago. Hori garatzeko
  bidean sortzen dira zalantzak: Gazte hizkera estandarra bai edo ez? Ez al
  da kontraesan bat? Baina ez bada horrelako zerbait lantzen zein izan
  daiteke bidea? Zerbait egin behar dela onartzen du gehiengoak. Beraz,
  froga batzuk behintzat egin daitezke (edo ikerketaren bat). Hainbat
  erakunde ari dira gazte hizkeraren edo hizkera informalaren gaia jorratzen
  (Urtxintxa, Ttakun, Mihiluze, Mantxut…) eta koordinatutako ahalegin
  batzuk egin daitezke: hainbat esamolde aukeratzea eta bide ezberdinetatik
  hedatzen ahalegintzea (xirimiri moduan hau ere: komunikabideak,
  hezitzaileak…). Izango al luke eraginik? Modu horretako frogen arabera,
  garatu beharreko bide egokia zein den ikusi ahal izango da edo, gutxienez,
  eztabaida bideratzeko hainbat esperientzia hartu ahal izango dira oinarri
  moduan. 18
• Ahozkotasuna: Oso
  gai garrantzitsua da erabilerari dagokionez, baina ikastetxeen lan eremuan
  sartzen da batez ere. Euskararen irakaskuntzan ahozkotasunari eta euskaraz
  komunikatzeari lehentasuna ematea lortuko balitz, gramatikaren eta
  zuzentasunaren aurrean, gazteen artean erabilera sustatzerako aurrelan
  oinarrizko bat egina legoke.
• Euskara eta gaztelania edo
  frantsesa gatazkan jartzen direnean nola jokatu jakitea:
  euskararekiko jokabide aktiboak dituenak, euskara edo erdara hautatzea
  dagokionean, euskararen aldeko hautua egiten du. Ez da soilik lehenengo
  hitza euskaraz egitea (horretarako borondatea izan arren askori zaila
  gertatzen zaion gaia), euskaraz ondo ez dakienarekin nola jokatu jakitea,
  ulertu arren gaztelaniara jotzen duenarekin nola egin jakitea, ulertzen ez
  duenari zer eta nola esan jakitea, kritika baten aurrean nola erantzun
  jakitea, eta abar. Horrelako egoeretan nola jokatu jakiteak konfidantza
  eta lasaitasuna ematen du eta euskara gero eta gehiago erabiltzeko bidea
  ematen du. Kasu honetan ere, TELP tailerrek tresna interesgarriak
  proposatzen dituzte. Tresna horiek hartu eta nori eta nola transmititu
  landu beharko litzateke.

Elkarlana eta goxotasuna:

Bide horretan guztian erakundeen
arteko elkarlana beharrezkoa da. Jardunaldietan aipatu zen moduan, elkarlan
horrek goxotasuna behar du: inplikatuta dauden erakundeen arteko konfidantza,
norabide berean aritzea, malgutasuna…

Normalean inor ez dago elkarlanaren
kontra, baina askotan ez da biderik aurkitzen edo ez da asmatzen elkarlan
horretan.

Hainbat proiekturen kasuan asmatu
dute bide horretan (herri askotan lortu da udalaren eta hainbat erakunderen
arteko elkarlana) eta klabe nagusiak zeintzuk diren aztertzea egokia izan
daiteke. Baina argi dago klabe teknikoak baino (funtzioak, organigramak…),
klabe emozionalek dutela garrantzia (norabide berean aritzea, elkarlan hori
denentzat onuragarria dela ikustea), eta abar.

Beraz, ikerketak egin ahal izango
dira eta ondorio batzuk atera baina, batez ere, mezu batzuk landu beharko dira
eta batera eta bestera zabaldu (hau ere publizisten laguntzaz?), elkarlan
horren onurak erakutsiz eta horretarako pauso zehatzak proposatuz.

Sormena:

Arlo guztietan sormena beharko
dugu. Baina sormena modu positiboan ulertuta. Hau da, askotan sormena baliabide
gutxi izatearen ordezko moduan ikusten da, baina ez luke horrela behar. Benetan
eraginkorrak izateko sormena erabili beharko da:

• Mezuak lantzeko eta
  hedatzeko.
• Jarduera eraginkorrak eta
  gazteekin batera egindakoak izateko.
• Gazteentzako tresnak
  garatzeko eta helarazteko.
• Erakundeen arteko elkarlana bideratzeko.
• …

Sormena erabili ahal izateko,
norabidea argi edukitzea da garrantzitsua eta ikuspegi positiboarekin lan
egitea. Norabidea argi edukita eta egiten duguna positiboa izango dela benetan
sinetsita, baliabide gehiago edo gutxiago, lorpenak handiagoak edo txikiagoak,
tresnak garatuagoak edo ahulagoak, sormena erabiltzeko gai izango gara eta
gusturago arituko gara.

Norabidea argi dugunez, gazteen
artean euskararekiko jokabide aktiboak hedatzea, aurrera begirako ildoak
garatzeko sormena erabiltzea ez da zaila, eta oso emankorra izan daiteke.

Egindako lana posiblea izan da
hainbat erakunde eta pertsonen kolaborazioari esker (udal teknikari, aritu eta
aditu, irakasle, hezitzaile…) eta guztiei eskerrak eman nahi dizkiegu.
 

Derioztarrak bost kontinenteetan

2008-06-08  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Pasa den astean nire herriko euskara elkarteak
ekimen polit bezain interesgarria jarri zuen martxan: Derioztarrak
5 kontinenteetan.

Eta zertan datza? Ba, aste osoan zehar hainbat
derioztarrek kontatu zuten euren bidaiaren bat, euskaraz eta jendaurrean, argazkiz
eta mapaz hornituta. Astelehenean Ozeania izan behar zen, baina emaleak, lan
arazo batzuk tarteko, ezin izan zuen hitzaldia eman eta Txinari buruzko
emanaldia egin zuen Udanek. Asteartean Afrika, asteazkenean Amerika eta
ostegunean Asia. Eta dena borobiltzeko, barikuan Jon Maiaren Apaizac obeto.

Herriko jendeak bere bidaiak kontatzea.
Sinplea da ideia. Eta herriko hainbat lekutan (aurten euskaltegi biak, CANtxa,
Trippy taberna eta Gurea aretoa). Eta emaitza? Ba, bost hitzaldien artean 100
pertsonatik gora, batez beste 25 hitzaldiko (kontuan hartuta Deriok 5.000 biztanle
duela eta horietatik %30 gutxi gorabehera euskalduna dela).

Eta, gainera, inguru hurbilean eragiten,
auzo-komunitate-herrian eragiten. Fishmanen ereduaren arabera, eragin beharreko
oinarrizko esparruan. Eta merke, oso merke egin daitekeen hitzaldi zikloa, 0tik
gertu du kostuak. Euskararen erabilera ez du normalizatuko, ez horixe. Baina
aurrerapauso xumea da norabide egokian. Hurbila, gertukoa, motibatzeko modukoa.
Datorren urtean berriro egingo dugu(te).

Joxe Manuel Odriozola

2008-06-04  //  Sailkatu gabea  //  2 iruzkin

Ez dakit nik
Euskal Herrian nor den itzalik handiena duen soziolinguista (baldin eta
horrelakorik esistitzen bada, inork ezagutzen al du bere burua soziolinguistatzat
duen pertsonarik herri honetan?). Baina bai badakit zein den gai hauen inguruan
liburu eta prentsa artikulu gehien idatzi dituena: Joxe Manuel Odriozola.

Argitaratu dituen
liburu guztiak irakurri ditut, eta prentsan ere jarraitzen dut. Dena den, ni ez
nago berarekin ados oro har (bloga irakurri ohi duen edonor horretaz
konturatuko zen lasai asko), eta bere artikulu eta liburuak ez ditut iruzkindu.
Orain gutxi amaitu dut bere azken liburua (Abertzaleak eta
euskara, Elkar 2008). Ez dut ezer aipatu gura bere tesiez, ez alde ez kontra.
Liburua oso argia da, eta berak ere ideiak oso garbi ditu, nik ez bezala.

Zorrik ez dut berarekin, inondik inora, baina aipamen bat merezi
duelakoan nago. Batez ere, bere bi liburu, ezinbestekoak euskalgintza zer izan
den eta zer den ulertzeko: Gerraureko
gizarte-hizkuntzalaritza Euskal Herrian (UEU, 1992; liburua osorik dago
loturan) eta Euskalgintzaren
lekukoak (Elkar, 2004).

Euskara “salbatzeko” dekalogoa

2008-06-02  //  Sailkatu gabea  //  5 iruzkin

Littlebearrek esan ez bezala, Pako Aristik sinesten du hamar pausorekin gure hizkuntza salba daitekeela. Gainera, berak esaten du blogetan-eta kopiatzeko eta zabaltzeko. Ba, hori egin dugu kopiatu (nahiz eta guztiz ados ez egon).

Irakurgaiak: Bertan Bilbo

2008-05-27  //  Irakurgaiak  //  5 iruzkin

“Bertan Bilbo:
Bizkaiko hiriburua eta euskara XX. mendeko historia”, Aitor eta Pedro
Zuberogoitia.

Liburu bikaina
atera dute Zuberogoitia anaiek. Euskararen (eta euskalgintzaren) historia
soziala egiteke dagoen honetan, beste ale bat. Liburua oso bilbotarra da,
Bilbori buruzkoa izateaz gain. Bilbotarrok (ala bilbotartuok!) ere harro
egoteko milaka motibo plazaratu dizkigute anaiok.

XX. mendeko
euskara eta euskalgintzaren historia egin nahi izan dute. Bilbon, jakina. Eta
baita lortu ere. Gainera, liburua dibulgatiboa da oso, ez da inondik inora
astun egiten (pentsa, nik 4 egunetan irakurri dut). Historia kontatzen du,
baina batez ere istorioak. Eta, gainera, niri nahiko gertuko egin zait, hor
aipatzen diren askotxo ezagutzen ditudalako (batez ere, azken urteetakoak, gazteegia naiz bestelakoak
ezagutu ahal izateko, behintzat  lehen
eskutik).

Zenbait puntutan,
hala ere, laburtxo iritzi diot liburuari. Informazio gehiagoren gose geratu
naiz. Baina, tira, ez da txarra ere, historia horietan sakontzeko harra piztu
dezake ere gose horrek. Eta, gainera, irrikitan nago XXI. mendeko lehen
hamarkada (oraindik amaitu ez dena!) eta hari dagokion garraiobidea (tranbia
ezta?) irudikatua ikusteko.

Gomendatzeko
moduko liburua inondik inora. Irakurterraza eta, gainera, berria, inor gutxik
jorratutakoa. Niri burura Donostia, Lasarte, Pasaia eta Lezoko kasuak baino ez
datozkit. Egunen batean, Deriori buruzkoa egiten hasi beharko genuke……………………