Kataluniatik dator notiziya

2008-04-08  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Azken
aldi honetan badirudi Kataluniari begira nagoela. Llengua
i us aldizkaria lehen eta orain beste batekin nator. Izan ere, Kataluniako Plataforma per la Llengua
erakundeak Guia
pràctica d’acollida lingüística liburua argitara eman du.

Oso itxura ona dauka liburuak. Lehen begiratua
baino ez diot eman eta itxurosoa da. Sakonago begiratu dut hala ere eta zerbait
ekartzen saiatuko naiz.

Hizkuntzaren habiak

2008-04-04  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Jaraitzen dugu Universidad Lingüística de Invierno blogarekin. Oraingo honetan Zeelanda Berriko “hizkuntzen habia” izeneko esperientziaren berri izan dugu. Hona ekarri dugu bertan aipatutakoa.

Los nidos de la lengua

En 1980 los maoríes de Nueva Zelanda tomaron conciencia de la que su lengua estaba seriamente amenazada y decidieron hacer algo al respecto. Eso los llevó a realizar una asamblea en la que se trató específicamente ese tema. Luego de esa reunión nacieron los Te Kohanga Reo (nidos lingüísticos). Este era un programa de inmersión para los niños en edad preescolar en la lengua, la cultura y los valores de la cultura Maori. Los nidos lingüísticos son considerados los más exitosos modelos de educación en el mundo y se toman como ejemplo en muchos lugares en los que se trabaja en revitalización de la lengua. Quizá el éxito de estos programas se deba a que se ha buscado desarrollar la lengua y la cultura maorí dentro de un ambiente de crianza y protección que incluye el concepto maori de whanau (familia extensa). La definición de los nidos lingüísticos que apareció en el New Zealand Official Yearbook en 1993 es:

Un hokanga reo es una base whanau/familiar donde se ha hecho un esfuerzo deliberado para crear un ambiente cultural maorí, en este, la lengua maorí, los valores y costumbres son naturalmente adquiridos por los niños en edad preescolar de sus kaumatua (ancianos). A través del ejemplo de la whanau, los niños aprenden aroha (amor, compasión), manaakitanga (compartir y hospitalidad), whanaroutanga (responsabilidades familiares) y los conocimientos tradicionales, oficios y costumbres, todo por medio de la lengua maori. (mía la traducción)

De manera breve, podríamos decir que los cinco elementos esenciales de los Te Kohamga Reo son[4]:

1.- Se debe empezar lo más temprano posible.- Cuando comenzó el programa, los maories estaban
convencidos de que la mejor solución contra la pérdida de la lengua era que los ancianos compartan sus conocimientos con los más jóvenes. De ahí que el programa empezó con los niños más chiquititos con la idea de ir ampliándolo progresivamente.

2.- El empujón para la revitalización de las lenguas debe venir de los propios indígenas y el control inicial de los nidos lingüísticos debe ser llevado a cabo por la comunidad.- Este es un punto en el que nadie dudaría, lamentablemente, es también un asunto que muchos programas no cumplen. La idea de los Maori era que nadie mejor que ellos sabía hasta dónde podía llegar el pueblo. Muchos padres maoríes que no hablaban la lengua a sus hijos confiaron en los nidos lingüísticos y entendieron la importancia de la lengua. Uno de los líderes comentó que “el asunto estaba más lejos que salvar la lengua, se buscaba restaurar en la gente la autoridad, la dignidad y el poder espiritual” Una de las razones por las que las personas confían en los nidos de lengua es porque, implícitamente, los ancianos están activamente involucrados en estos nidos y en el desarrollo del currículo.

3.- Los padres aprenden al lado de sus hijos y hablan la lengua en casa.- Los padres maoríes, como muchos padres de lenguas oprimidas, se vieron forzados a hablar solo inglés. Los nidos de lengua maorí utilizaban la lengua indígena e iban en contra de esa tendencia de solo usar inglés. Así, los padres tuvieron que usar la lengua para que alentar a sus hijos a aprenderla.

4.- El programa va más allá de la simple enseñanza de la lengua: La cultura maorí y sus principios físicos, espirituales e intelectuales son también la base de la enseñanza.-El
aprendizaje de la lengua se da dentro del contexto de la cultura y de acuerdo a los estilos de enseñar y aprender maoríes. Se identificaron cuatro principios al comienzo de los programas: empoderamiento (whakamana), desarrollo holístico (kotahitanga), familia y comunidad (whanau tangata) y relaciones (nga hononga)

5.- Todos los neozelandeses han comenzado a reconocer la lengua y cultura maori como un tesoro nacional y adoptan su herencia cultural como propia .- El éxito del programa dentro
de los maoríes empieza a ser visto por los de fuera y ello ha llevado a una mejor valoración de los neozelandeses blancos hacia los maoríes. La lengua Maorí tiene mayores espacios en la sociedad oficial.

La experiencia con el maori fue un hito que entre otras cosas demostró que el éxito es posible si es que el programa es propio. Al principio los nidos empezaron con un limitado presupuesto en las casas de uno de los “abuelos.” Hoy hay más de 700 nidos en Nueva Zelandia. El éxito de estos nidos de lengua motivó a que se repita la experiencia en otras comunidades indígenas. De ello daremos cuenta a continuación:

Txeieneak eta txireneak

2008-04-01  //  Sailkatu gabea  //  4 iruzkin

Blog berria deskubritu dut. Egilea hizkuntzalaria da eta Nila Vigil izena du. Amerikarra da eta hizkuntza indigenak aintzat hartuta egiten du berba. Artikulu interesgarriak ditu, merezi du bueltatxo bat egitea. Nik bat hartu dut begiz jota: “Lo que nos dice un cheyenne”. Eta entresaka egin dut. Gurearekin ere zerikusia duelakoan ….

Probablemente
debido a esta tradición del fracaso, nos entusiasmamos con cualquier
cosa que parece que preservará nuestras lengua. Como resultado, ahora
tenemos una letanía sobre lo que habíamos visto como el único íten que
salvaría nuestras lenguas. Único ítem que es rápidamente reemplazado
por otro

Por
ejemplo, alguno de nosotros dijo: “Pongamos nuestros idiomas por
escrito” y lo hicimos y nuestras lenguas nativas seguían muriéndose.

Luego dijimos: “Hagamos diccionarios para nuestros idiomas” y lo hicimos y nuestras lenguas seguían muriéndose.

Luego dijimos: “Formemos lingüistas entrenados en nuestras lenguas” y lo hicimos y nuestras lenguas seguían muriéndose.

Luego
dijimos: “Entrenemos en lingüística a nuestra propia gente, hablante de
nuestras lenguas”, y lo hicimos y aun así nuestras lenguas seguían
muriéndose.

Luego
dijimos: “Solicitemos una subvención federal para la educación
bilingüe” y lo hicimos y nuestras lenguas seguían muriéndose.

Luego dijimos: “Dejemos a las escuelas enseñar nuestras lenguas” y lo hicimos y nuestras lenguas seguían muriéndose.

Luego dijimos: “Desarrollemos materiales culturalmente relevantes” y lo hicimos y nuestras lenguas seguían muriéndose.

Luego dijimos: “Utilicemos a los mejores hablantes de nuestras lenguas para que las enseñen ” y lo hicimos y nuestras lenguas seguían muriéndose.

Luego
dijimos: “Grabemos a los ancianos hablando nuestros idiomas” y lo
hicimos, y aun así nuestras lenguas nativas seguían muriéndose.

Luego dijimos: “Hagamos videos de nuestros ancianos hablando nuestras lenguas realizando actividades de nuestras culturas culturales” y lo hicimos y nuestras lenguas seguían muriéndose

Luego dijimos: “Pongamos a nuestros hablantes nativos en CD-ROM” y lo hicimos y nuestras lenguas seguían muriéndose

Finalmente,
alguien dirá, “Hagamos congelar a los pocos hablantes que nos quedan,
de manera tal que cuando la tecnología avance, los hablantes puedan ser
revividos y nosotros tendremos hablantes de las lenguas nativas”, y lo
haremos y estos sujetos resucitados despertarán en un mundo distante en
el futuro, donde serán los únicos hablantes de sus lenguas porque
entonces todos los otros hablantes de sus lenguas habrán desaparecido y
ninguno los entenderá. En esta letanía, hemos visto cada ítem como el
único que salvaría nuestras lenguas — y ellas no se han salvado

Llengua i us aldizkaria sarean eta doan

2008-03-19  //  Sailkatu gabea  //  2 iruzkin

Kataluniako gobernuak argitaratzen duen Llengua i us aldizkaria (hizkuntza politikari buruzko aldizkari teknikoa) osorik eta doan jarri dute sarean. Oso interesgarria da aldizkaria eta hainbat artikulu gomendagarri ditu.

Horrez gain, hemendik aurrera ez da paperean argitaratuko, sarean barik. Eta bertara harpidetzeko modua ere badago.

Soziolinguistikaz 19

2008-03-18  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Soziolinguistikaz berripapera word formatoan jaitsi nahi baduzu, sakatu hemen

Udako Euskal Unibertsitateak dagoeneko prestatu ditu 36. Udako Ikastaroak
Soziolinguistika Klusterrak aurtengo UEUko Udako Ikastaroetan ikastaro bat antolatuko du. Gaia “Euskararen legeak: esperientzia praktikoak eta aukerak” landuko. Hitzaldi magistralak eta teorikoak eman ezik, leku berezi bat eskainiko zaio ikasle parte hartzaileari, horrela profesionalak antolatutako 3 tailer izango dira.
Ikastaroa Baionan burutuko da uztailaren 15etik 16ra.
Informazio gehiago: http://www.ueu.org/courses/one?id=448&scope=public

Linguanet, lan munduko euskara planen inguruko ikastaroa
Asmoz Fundazioak, bosgarren urtez jarraian, Linguanet antolatu du, lan munduko euskara planen inguruko ikastaroa alegia. (www.sustatu.com)
Informazio gehiago: http://sustatu.com/1201686158?utm_source=newsletter&utm_medium=email

Euskaraz? Pozik gainera!
Hainbat dendari elkartu dira Legazpi, Zumarraga eta Urretxun Mintzalaguna ekimenaren bidez euren artean euskararen erabilera sustatzeko. Proiektuaren helburua beldurrak eta lotsak gainditu, eta euskaraz egiteko konfiantza hartzea da. (www.erabili.com)
Informazio gehiago: http://www.erabili.com/zer_berri/berriak/1204792658

Bikain ziurtagiria eskuratzeko eskabide epea zabalik
Enpresen munduan eta esparru sozio-ekonomikoan euskararen etengabeko normalizazioa ebaluatu eta egiaztatuko duen “Bikain Euskararen Kalitate Ziurtagiria” eskuratzeko prozedura abian da. Jaurlaritzak dagokion Agindua onartu ostean, eskabideak aurkezteko epea ere zabaldu da: 2008ko martxoaren 6tik 31raino luzatuko da. (www.erabili.com)
Informazio gehiago: http://www.erabili.com/zer_berri/berriak/1204792856

Hizkuntza politikari buruzko hausnarketa
Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren Euskararen Aholku Batzordeak hizkuntza politikari buruzko eztabaida bultzatuko du. Hainbat esparrutako 38 laguneko batzordeak bideratuko du hausnarketa. Orain arteko pausoak eta euskararen normalkuntzarako bidean etorkizunean eman beharreko urratsak jorratuko dituzte, besteak beste. (www.argia.com)
Informazio gehiago: http://www.argia.com/albistea.php?id=30696

Ikasgela eta normalizazioa bat eginik Karrajuan
Pasa den hilabetean jarri zuen martxan Kontseiluak “Elkarteetan euskaraz” izeneko kanpaina, izenak adierazten duenez, gure herrietako elkarte eta txokoetan euskararen erabilera sustatzeko asmoz. Ildo honetatik, Helduen Euskalduntzea eta Alfabatetzearekin lotutako gaiak lantzen duen “karrajua.org“:http://karrajua.org/ blogean Kontseiluaren egitasmo hau euskara-ikasgeletara eramateko eta bertako jardunarekin uztartzeko ekimen interesgarri bat jarri da martxan. (www.sustatu.com)
Informazio gehiago: http://sustatu.com/1202379897?utm_source=newsletter&utm_medium=email

Eusko Jaurlaritzak, Generalitateak eta Galiziako Xuntak hizkuntz aniztasunaren adierazpena aurkeztuko dute
Eusko Jaurlaritzak, Kataluniako Generalitateak eta Galiziako Xuntak otsailaren 11ean hizkuntz aniztasunaren aldeko adierazpena aurkeztuko zuten Parisen, Expolangues azokan. Eusko Jaurlaritzak, euskarari buruzko informazioz gain, irakasteko eta ikasteko materiala, hiztegiak, jolasak, lan literarioak, itzulpenak eta eguneroko prentsa jarriko zituen ikusgai XXVI. Expolangues azokan. (www.argia.com)
Informazio gehiago: http://www.argia.com/albistea.php?id=30611

Kanboko Hizkuntza eta Kultura Topaketak sarean
Hizkuntza eta Kultura topaketak iragan dira Kanbon, “Hizkuntza politika eskualdeka, Estatuaren aldetik eta Europa mailan” gaiaren inguruan. “Aktak”:http://www.eke.org/euskara/herri_hizkuntzak/topaketak_2007 oraindanik sarean dira EKE.org webgunean. (www.sustatu.com)
Informazio gehiago: http://sustatu.com/1201644525?utm_source=newsletter&utm_medium=email

Euskaltzaindia eta Euskararen Erakunde Publikoa: hitzarmen baten atarian
Urtarrilaren 24an sinatu zen Bilbon, Euskaltzaindiaren egoitza nagusian, Euskaltzaindiaren eta Euskararen Erakunde Publikoaren arteko hitzarmena. Horra hor urrats berria, euskara bera Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoan indartzeko. Bistan da horrek ekarriko dituela euskararentzat, Iparraldean, abagune berriak. Horretarako sortu da, sortu ere, Euskararen Erakunde Publikoa, bertara bildu dituztela Frantziako botere publikoek euskarari buruzko ahalak.(www.erabili.com)
Informazio gehiago: http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1201076637

Kontseiluak udalerrien hizkuntza politikak neurtuko ditu bigarren aldiz 2011an
Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak 2011an Euskal Herri osoko hainbat udalerriren hizkuntza politika aztertu eta bigarren neurketa bat egin nahi du. Kontseiluaren ustez, “euskararen normalizazioan aurrera egiteko udalerrietan hizkuntza politika eraginkorrak izateak garrantzia handia dauka”. Iaz egin zuten lehenengo neurketa 66 udalerritan eta bakar batek ere ez zuen gainditu Kontseiluak hizkuntza politika egokitzat duen 7 puntuko langa. Kontseiluaren helburua iazko emaitzak hobetzea da. Bigarren neurketa horretan, 66 udalerri horiez gain, interesa agertu duten beste hainbat udalerri ere aztertuko dira. Zestoan adibidez egin dute dagoeneko eta 7’2 puntu lortu ditu.
Informazio gehiago: http://www.kontseilua.org/udalenhizkuntzapolitika/

Eremu publikoan euskararen presentzia handiagoa da eremu pribatuan baino
Euskal Autonomia Erkidegoko hizkuntza-paisaiaren azterketak eman dituen emaitzak aurkeztu zituzten otsailean. Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak. 2006 eta 2007 urteetan egindako azterketa horren arabera, euskararen erabilera dezente handiagoa da eremu publikoan eremu pribatuan baino. Bi eremuetan, euskararen presentzia handiagoa da idatziz ahoz baino. Beste bi ondorio nagusi eman ditu Erabili.com webgunean kontsulta daitekeen azterketak. Batetik, euskararen erabilera, batez ere ahozkoa, oso lotuta dagoela tokian tokiko errealitate soziolinguistikoarekin. Bestetik, administrazio desberdinen artean eta jarduera-sektore desberdinen artean ere alde esanguratsuak daudela. Esaterako, euskararen erabilera handiago da Eusko Jaurlaritzako administrazio nagusian Estatuko Administrazioaren menpe dauden establezimenduetan baino. (www.argia.com)
Informazio gehiago: http://www.erabili.com/zer_berri/berriak/1204175415

Hurrengo zenbakia (66): Dosierra: –Teknologi berriak eta euskara

Azken zenbakia (65): Dosierra: – Euskal Herriko kulturak eta euskara

Hizkuntza normalizazio teknikarien lan-poltsa

2008-03-10  //  Sailkatu gabea  //  2 iruzkin

IVAP-HAEEk hizkuntza normalizazioaren teknikarien lan-poltsa ireki du, gaurtik ostiralera bitartean.

Gaitegia begiratu dut eta harrituta geratu naiz. Gai guztiak oso teknikoak dira, administrazioari oso emanak. Denak dekretuak eta legeak, ia denak hobe esanda. Azken gaiak deskolokatu egin nau zeharo, baina tira.  Emakumeekiko berdintasun plana ez al dago soberan lan-poltsa horretan?

15. gaia ere absurdo samarra da. Eta 3. eta 5. ere ondo badaude ere, ez al da arraroa soziolinguistikari buruz gairik ez egotea, gai teorikoak diot, eta helduen euskalduntze-alfabetatzeari buruz gai teorikoak egotea?

Arkatzak zorroztu

2008-03-07  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

UEUk jadanik publiko egin ditu udako ikastaroak zeintzuk izango diren.

Soziolinguistika sailekoa uztailaren 15 eta 16an izango da, Baionan (azken urteotako joera apurtuz, normalean Iruñean izan dira). Gaia: Euskararen legeak: herrialdeen arteko ezberdintasunak, emaitzak eta erronkak.

Soziolinguistikarekin harremana duen beste ikastaro bat ere izango da, Iruñean, uztailaren 24 eta 25ean. Gaia: Euskararen botere ekonomikoa: Euskara salgai.

Informazio gehiago izaterakoan, ekarriko dut hona. Momentuz, joan datak apuntatzen.

Seme-alaben hizkuntza ohituretan eragin

2008-03-05  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Iñaki Eizmendi eta Julio Ibarrak egiten duten berbaldi baten kronika (sustatun ikusia).

Nola lagundu nire seme-alabei euskaraz bizi daitezen

Ostera hastera

2008-03-03  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Bloga sortu zenean soziolinguistikaren
inguruko oinarrizko kontzeptuak argitzen saiatu nintzen. Hilak pasatu ahala,
bestelakoei garrantzia eman diet eta oinarrizko kontzeptuena bazter batean utzi
dut. Ba, ostera ere horrelakoak aipatuko ditut gaurkoan.

Orain gutxi Kataluniako entziklopediak bere
edukiak zabaldu ditu eta interneten jarri denon eskura. Filoblogian
blogean linguistikari eta euskarari buruzko artikuluak aipatu ziren. Ideien
lapurretan, guk ere soziolinguistikari dagozkion hainbat definizio eta berba
hartuko dugu eta blogeratu.

Hona hemen:

–        
Soziolinguistika

–        
Hizkuntza
komunitatea

–        
Normalizazioa

–        
Hizkuntza gatazka

–        
Diglosia

–        
Soziolinguista zenbait: Joshua Fishman,
Uriel Wienrich,
Lluis Aracil,
…

Gogoratu ere gure wikipedian ere berba hauen
definizioak daudela eta beste asko ere. Soziolinguistikari
buruzko kategoria taxuzkoa da (hobetu daiteke noski, baina balekoa da
oraindik orain).

.

Bat 65: Euskal Herriko kulturak

2008-02-28  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Euskal
Herriko kulturei buruzkoa izan da azken Bat aldizkaria. Eta kulturaren adiera
bezala, anabasa ere izan da aldizkarian batutakoa. Denetarik egon da, kulturaren zabaltasuna aintzat harturik. Egile garrantzitsuak ekarri ditu oraingo honetan: Joxe Manuel Odriozola, Mikel Irizar, Mikel Zalbide, Iñaki Martinez de Luna, …

Nabarmentzekoak
dira artikulu batzuk. Horien artean, Mikel Irizarrek idatzitakoa. Interneten denon eskura jarri du delako artikulua Mikelek. Oso interesgaria eta
berritzailea. Izan ere, terminologia berria proposatzen du, pedagogia berria
azken finean. Sakon
irakurri beharrekoa eta bere proposamen batzuk laster aplikatu beharrekoak.
 

Beste
Mikel baten artikulua ere nabarmena izan da. Mikel Zalbide maisuaren lana  maisulana beste behin. Interneten ere aurki
daiteke artikuluaren bertsio luzeagoa. Gozatzeko modukoa eta
soziolinguistikaren bidezidorretatik barna abiatzera deitzen duten horietakoa.
 

Besteen
artean denetarik: hizkuntza ekologiari buruzko artikulu laburra, hainbat
ikerketen emaitzak, Topagunearen kultur lanari buruzko aipamenak, kulturaren
definizio baterako pausoak, … Denetarik, baina interesgarrienak Mikel biek
taxututakoak.