Atal berri bat blogean

2007-10-17  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Hemendik aurrera, atal berri bat irekiko dut blogean. Pasa den asteburua ordenadorea garbitzen eman nuen (beste gauza askoren artean). Eta aurkitu nituen orain dela 4 urte Hiznet ikasi nuenean egindako ariketak. Eta horietako batzuk hona ekartzeko modukoak iruditu zitzaizkidan. Hortaz, hiznet-eko zenbait ariketa azalduko dira blogean. Orain dela 4 urtekoak direla hartu behar da kontuan epaitzeko.

Bigarren mailarik gabe, lehenik ez. Eta orain?

2007-10-16  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Aurrekoan aipatu nuen Oihana Lujanbiok nire artikuluari emandako erantzuna. Ba, gaur hona ekarri dut artikulu osoa. On egin!!!

Oihana Lujanbio Begiristain (filologoa) 

Nahi ez dugun egoera ororen aurrean bi jarrera
hauek egon daitezke: zer egin dut gaizki? Ala, zergatik egin didate hau?
Galderak egin ordez, jarrera hauek baieztapen baten bidez adierazi daitezke:
Dena gaizki egiten dut. Ez dut gaitasunik. Ala dena beren errua da. Ezin dut
deus egin.

Jarrera batera edo bestera bakarra hurbiltzea
ez da komeni. Bistan da, egoera bakoitza alde batetik bestetik baino hurbilago
egoten dela errealitatean.

Hizkuntza bat pertsonifikatuz, bi jarrera
hauek har daitezke: Ez dut deusetarako balio. Ez naiz behar adina landua. Ala
ezin naute inon erabili. Debekatua naiz.

Bistan da ere, hizkuntza bat ez dela pertsona
eta ezin duela hori pentsatu. Eta ez duela bere kabuz deus eginen. Bistan da ez
dudala deus asmatu hau esatean, aspaldi esana baita:

“Hizkuntza bat, gurea nahiz inorena, ez da
gizarteko mintzabide eta adierazpidea besterik. Ona da, beraz, elkarrekin
mintzatzeko eta elkarri gogoetak adierazteko delarik, mintzatzeko eta
adierazteko balio duelako; horrexegatik beragatik da ona aizkora zorrotza,
ebakitzeko sortua delarik, eta aizkora kamutsa, berriz, txarra. Gehi dezagun e
dela berez aizkora kamutsik, horrelako hutsik ageri baldin badu, zorrotz
zezaketen adina zorroztu ez dutenena dela soil-soilik, behiala Axularrek
zioenez”

Hau dena, aurreko Xirikan (3. zbk, 2007ko
maiatza, 5. orria) J. R. Rodriguezek esan zuenaren aurrean, sortu zaigun
zalantza bat adierazten laguntzeko. Orokorrean esaten duenarekin ados.
“Soziolinguistika berba potoloa” zer den modu argian azaltzea bera ez du lorpen
eskasa. Soziolinguistikan, corpus edo estatus plangintzaren artean, lehentasuna
zerk duen adieraztean, honakoa dio:

“Estatus
plangintzak du lehentasuna (corpus plangintzaren gainean), erabateko
lehentasuna izan ere. Azken finean, hizkuntzaren normalizaziorako alderdi
linguistikoak bigarren mailakoak dira. Beharrezkoak, baina bigarren mailakoak.
Eta gure herrian horietan tematzea, gaur egun, denbora galtze hutsa litzateke”.

Hein handi batean ados, estatusik gabeko
hizkuntzak, jendartean gutxietsitako hizkuntzak, ez baitu luze iraungo. Bi
paragrafo aurretik idatzitakoa kontuan hartuz sortzen zaigu zalantza:

“Corpus plangintzak
hizkuntza biziberritzea du helburu. Hizkuntza kodetzea, modernizatzea,
estandarizatzea. Hau da, hizkuntza egoera berrietan erabili ahal izateko
moldatzea.

Estatus
plangintzak, ordea, hizkuntza komunitatea biziberritzea du helburu, hizkuntza
komunitate horren estatusa igotzea, hizkuntzarentzat erabilera esparru berriak
irabaztea (edo daudenak bermatzea), alegia”

Zalantza, beharbada, bata bestearengandik
erabat bereiztea zail egiten zaigulako sortzen zaigu. Agian, iragana
orainarekin lotzen dugulako. Alegia, gaur egun hizkuntza estandarizatua dugu,
egokitua, modernizatua, edozein eremutan erabili ahal izateko prest. Bai, lehen
bezala, lagun eta familia giroan, baita, lehen ez bezala, edozein lanetan,
politika, arteetan, komunikabideetan … erabiltzeko ere prest. Estatusa igotzea
ahalbidetuko duten eremu horietan erabiltzeko prest, hain zuzen.

Horregatik, pentsatzen dugu J.R. Rodriguezek
orainetik abiatuta egin duela soziolinguistikaren irakurketa hau.
Orain-orainetik, Euskara Batua 1968an sortu baitzen. Lerro zume hauek, beraz,
iragana oroitzeko besterik ez. Eta askotan entzuten dugun esaldia hankaz goiti
jartzeko: estatusik gabe ez omen dago corpusik. Eta corpusik gabe izan daiteke
estatusik? Corpus egoki(tu)rik gabe izan dezake hizkuntzak estatusik?

Eta dena ez dugula gaizki egin adierazteko.
Bistan da. Bistan den bezala filologoa naizela.

Hizkuntza marketina (2)

2007-10-11  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Lehengoan ere aritu ginen blog honetan hizkuntza marketinaz. Iñigo Fernandez Ostolazak horren gaineko iruzkina egin du bere blogean.

Bi kontu hortik:

“El márqueting lingüístic sorgeix de la idea de considerar la
llengua com un producte i els parlants com a consumidors d´aquest
producte, i, per tant, com a components d´un mercat.”

“Si el màrqueting lingüístic té com a finalitat aconseguir que el
mercat (els parlants) prefereixi usar una llengua en uns contextos
determinats i promoure-la entre els parlants potencials, s´ha de
conèixer el posicionament -la percepció- dels parlants de catalá i
reposicionar-la quan cal i en grups objectius seleccionats.”

Beste artikulu bat(zuk) argitaratuko du Iñigok horren gainean: haien zain nago.

Hizkuntza normalizazioa eta motibazioa: jardunaldiaren zuzeneko jarraipena

2007-10-09  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Sustatun ikusi dut Emunekoak euren jardunaldiaren gaineko zuzeneko jarraipena egiten ari direla. Blog honetan ere aipatu genuen delako jardunaldia.

30+10 mintegia

2007-10-09  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Elgoibarko IMH-k
bigarrenez antolatu du 30+10 mintegia.
Enpresen hizkuntza-kudeaketari lotutako hausnarketak, praktika onak eta
produktuei buruzko 23 hitzaldi izango dira mintegi horretan. Mintegia urriaren
25ean izango da Elgoibarren, goizeko 9:00etatik aurrera.

Mintegiaren egitaraua.

Berria erabili.com-en
eta IMHren webgunean.

Nik ez dut izango hara joateko modurik, baina
norbait animatzen bada hitzaldien gaineko komentarioak egitera, ondo etorria
izango da.

Kultur erreserbak

2007-10-08  //  Sailkatu gabea  //  2 iruzkin

Orain dela egun batzuk, Fredi Paiak idatzi
zuen artikulu bat Berrian, Kultur
erreserbak izenekoa. Artikulu horren gaineko komentarioa egin nahi nuen,
baina atzeratu eta atzeratu, eta horri ekiteko beta eta ideiarik ez. Horri
buruzko bi erreferentzia topatu ditut hor nonbait.

Lehena Jon Goikoetxearen blogean.
Kritika
gupidagabea egiten die Frediren planteamenduei, egurra eta egurra. Eta
bigarrena Iñaki Peñak Berriara bidalitako gutuna. Honekin ados nago, nik
esan behar nituenak berak esan ditu. Hortaz, no comment.

Filologo baten erantzuna

2007-10-05  //  Sailkatu gabea  //  6 iruzkin

Xirika
aldizkarian artikulu bat argitaratu nuen maiatzeko zenbakian. Blogera ere ekarri nuen delako
artikulua. Kontua da artikulu horri filologo batek, Oihana Lujanbio Begiristain
izeneko batek, erantzuna eman diola Xirikan bertan. Aldizkarikoei eskatu diet
artikulua hona ekartzeko asmoarekin. Ez dakit Oihanak irakurriko duen blog hau
(ez dakit esistitzen denik dakienik ere), baina hala bada, eskerrik asko
erantzunagatik.

Normalizaziorako
alderdi linguistikoak bigarren mailakoak dira (nire artikulua, pdfan ere).

Bigarren
mailarik gabe, lehenik ez. Eta orain? (Oihana Lujanbioren erantzuna).

Oro har, ados nago ni ere Oihanak planteatu
duen arazoarekin. Baina neurean jarraitzen dut, gaur eta hemen kontu linguistikoetan
tematzea zorakeria da. Onartzen dut, hala ere, gaitza, oso gaitza dela corpus
eta estatusa erabat bereiztea, baina nik lehentasunei buruz ari nintzen, eta
horrelako ariketak (mentalak badira ere) egitea ezinbestekoa da errealitateari
behar bezala haginka egiteko.

Bestelako ekarpenak ere ondo tratatuak eta
ondo etorriak izango dira, duda barik.

Top ten (soziolinguistika)

2007-10-03  //  Sailkatu gabea  //  4 iruzkin

Blogetan-eta zerrendak egitea oso gauza ohikoa da. Nik orain arte ez dut horrelakorik egin, baina Filoblogian ikusi dut filologoek aintzat hartu beharko lituzketen 10 webgunerik garrantzitsuenak. Hortaz, nik ere (euskal) soziolinguista batek (horrelakorik esistitzen al da?) galdu ezin dituen 10 webguneen zerrenda egingo dut, zerrenda guztiz subjektiboa, ohikoa denez. Dena den, nik rankin batean jarriko ditut, Ricardok ez bezala.

Hor doaz banaka-banaka:

1. Soziolinguistika Klusterraren webgunea: orria orokorrean ondo dago, baina batez ere interesgarria da Bat aldizkaria osorik igotzen dutela. Horrez gain, material interesgarria eta soziolinguistikaz agerkari elektronikoa ere badute.


2. Erabili.com: euskalgintzan diharduen ororentzat biblia ei da webgune hau. Oso interesgarria eta egunean egoteko ezinbestekoa.


3. Hiznet-en  webgunea: formazio gisa ezinbestekoa. Horrez gain, webgunean bertan hainbat ikaslek egindako ikerketak ikusgai eta deskargagai daude.


4. Hizkunea: soziolinguistikari buruz Eusko Jaurlaritzak argitaratzen duen aldizkari elektronikoa da hau.


5. Eusko Jaurlaritzako HPSren webgunea: hizkuneaz gain, hainbat eduki ditu webgune honek: liburuak, ikerketak, lan arloko planak jartzeko baliabideak, … Merezi du saltseatzen ibiltzea puska batez.


6. Buruxkak: soziolinguistikari buruz UEUk argitaratu dituen liburu guztiak digitalizatuta eta doan deskargatzeko moduan daude webgune honetan.


7. Inguma: soziolinguistikaren inguruan, 1303 testu, ikastaro eta bestelakoak gordetzen ditu webgune honek.


8. Tiraka: hizkuntza politikari oso lerratua egon arren, hausnarketa soziolinguistiko oso interesgarriak plazaratzen dituzte webgune honetako egileek.


9. Karrajua: euskaltegien gainekoa bada ere, noizean behin soziolinguistikari kukutxoak egiten dizkio Benitok.


10. Sortzeke dagoena: webgune hauetan guztietan sakabanatuta dagoen informazioa, gehi beste webgune batzuetan sakabanatuta dagoena barnebilduko duen euskarazko soziolinguistikari buruzko webgune osoa eta osatua. Ametsa da, baina ametsak gauzatzeko, lehenik amets egin behar da.

Eta inork ez dezala esan nirea falta dela. Nik top tena egin nahi izan dut, bestela jamaika ikusteko edo horrelako zerbait egingo nuke (txantxa da, joño).

Made in Galiza

2007-10-01  //  Sailkatu gabea  //  2 iruzkin

Blog honen aspaldiko laguna da Sechu Sende galiziarra. Asteburu honetan interneten ostera batzuk eman ditut eta bere blogarekin topo egin dut. Made in Galiza du izena eta oso emankorra da, egunean bi post –edo argitaratzen ditu. Umoretsua da bloga eta hizkuntza kontuak aipatzeaz gain, bestelakoak ere aipatzen ditu Sechuk.

Ikusi eta berehala, harpidetu naiz bere blogera. Hona zenbait artikulu ekarri nahiko nituzke:

–  Conflito lingüistico e literatura (1)

–  Conflito lingüístico e literatura (2)

–  TEST: a LÍNGUA E TI

–  MANIFESTO PUBLICITÁRIO DA LÍNGUA

Esta manhá
umha das minhas palavras preferidas
puxo-se gasolina
no centro da praça
diante das cámaras de tv
e ardeu
para chamar a atençom
por todas as palavras da minha língua.
Outras ameazam
com seguir o mesmo caminho
se nom garantimos
um futuro digno para o nosso idioma.

-Sechu Sende-

Gaur goizean
nire hitz kutunetako batek
gasolina bota du bere buru gainetik
plazaren erdian
telebista kameren aurrean.
Eta su hartu du
nire hizkuntzaren hitz guztien alde
deiadar egiteko.
Beste hitz batzuek
bide bera hartuko dutela diote,
gure hizkuntzarentzat
etorkizun duina bermatu ezean.

Diskurtsoa dela-eta

2007-09-27  //  Sailkatu gabea  //  5 iruzkin

Tiraka blogean artikulu interesgarria egin dute: Noranahikoa?

Hortik entresaka bat:

David Crystal, Juan Carlos Moreno Cabrera… ongi etorriak izan daitezela maizegi borrokatoki (b)ekaitzez
betea dirudien gure plaza ahul honetara. Ohiko ika-mika eta
ezin-ikusiez haratago beste freskura eta argitasun bat ematen digutela
iruditzen zait. Eta behar-beharrezkoa dugun beste zerbait: diskurtso
koherente bat.

Bai,
zoritxarrez, bestela predikatzen dugun arren, hemen beti gabiltza
aurkaria nola larrutu asmatu nahian edo, bestela, geure burua behin eta
berriz ederretsiz. Zehazkiago: euskaldun batzuentzat mundua bitan
zatitzen da: “euskararen etsaiak” (Estatu Espainiarra, Estatu Frantsesa
eta Eusko Jaurlaritza) alde batetik, eta “Euskal Herria”,
“euskalgintza”, “herritarrok”, jende ona beste aldetik; Jaurlaritzako
hizkuntza politikako arduradunen ustez, aldiz,  beti aurrera goaz, asko
dugu egiteko baina ikaragarri aurreratu dugu, eredugarriak gara
munduan, dena da oso polita, arrosa kolorekoa, eta elkarlana aipatu bai
baina ez dute askorik praktikatzen.

Crystal eta Moreno Cabreraren elkarrizketak:

– Argian. David Crystal.
– El correon, Moreno Cabrerari.
– Deian, Moreno Cabrerari.
– El paisen, David Crystal.