Saltzen, saltzen ….

2007-07-13  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Udako ikastaroen kronika gutxi ari da izaten (sustatukoek ere aipatua). Kronika labur-laburra atera du UEUk bere blogean, Euskara eta merkatu balioari buruzko ikastaroaz. Kronika.

Irakurgaiak: Lingüística y colonialismo

2007-07-10  //  Irakurgaiak  //  Iruzkinik ez

“Lingüística y
colonialismo” liburua irakurri berri dut. Egilea Louis Jean Calvet
frantziarra da. Aspalditik ezagutzen nuen liburua eta irakurtzeko gogoa nuen,
baina ezin topatu. Orain dela gutxi, edizio berria atera dutela jakin eta erosi
egin nuen.

Liburua zaharra da, 70. hamarkadan idatzia.
Mundua eta hizkuntzalaritza asko aldatu egin da urte hauetan, baina Calveten teoriak
oraindik sasoiko daude. Azaltzen diren egoerak-eta ezagunak egiten zaizkigu,
gertukoak, gaur-gaurkoak.

Ekarpena handia egiten du liburu honek
ordezkatze prozesuak ulertzeko, justifikazio ideologikotik eguneroko
pasadizoetara.

Dena den, zer kritikatua izan dezake. Nire
ustez, egileak larregizko garrantzia aitortzen die eskola, administrazio eta
komunikabideei. Gainera, ez du argi uzten zein izan beharko litzateke eraiki
beharreko eredua. Hizkuntza kolonialak askatu egin behar direla dio berak, baina
hori zelan egiten den ez du argi uzten. Eskola, administrazio eta
komunikabideen bidez ote? Eta hizkuntza guztiak? Ala bakarrik herri
kolonialetan hiztun gehien dituztenak?

Irakurri beharreko liburua, hala ere.
 
Beste kritika bat.

Eskolan, ikasgelaren barruan zer gertatzen den ikertu behar dugu

2007-07-06  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Aspaldi aipatu nuen Hik hasi antolatutako ikastaroena. Ba, prentsan ageri da ikastaro baten inguruko elkarrizketa.

Elkarrizketa Uri Ruiz Bikandiri, gure periodikuan.

Normalizaziorako alderdi linguistikoak bigarren mailakoak dira

2007-07-05  //  Sutondoko kontuak  //  Iruzkinik ez

Xirika gazte hilabetekarian urtean birritan idazteko gonbita egin zidaten urte hasieran. Nik baiezkoa eman nuen eta lehen artikulua maiatzeko alean agertu zen (Xirika 3, 2007ko martxoa). Artikulua pdfan.

Argazkia Aner Mentxakarena da. Titulua Roberto Manjoni lapurtu nion eta hortik zehar agertzen den esaldi bat Benitori.

Soziolinguistika. Berba potoloa da, mardula. Normalean entzuten dugunean atzera eragiten digun berba horietako bat. Baina soziolinguistikak gure bizitzan eragiten du, une orotan gainera, guk nahi ala ez. Horrexegatik, uste dut beharrezkoa dela soziolinguistikak ematen dizkigun armak ezagutzea, batez ere egoera minorizatuan dagoen hizkuntza delako gurea.

Eta zer krixto da soziolinguistika? Ba, hizkuntza eta gizartearen arteko harremana aztertzen duen zientzia. No eta to. Eta hori ze krixto da? Ba, dena, den-dena. Esnatzen garenetik ohera joan arte
hizkuntza gurekin harremanetan dago. Hasita pentsamoldetik eta edozein iragarki edo komunikabideetan amaituta. Baina ez gaitezen engaina, soziolinguistikak ez ditu prozesu indibidualak aztertzen, prozesu kolektiboak baizik: hizkuntza ohiturak, hizkuntza eskubideak, konplexuak, normalizazioa, hizkuntza gatazkak, hizkuntza portaerak, … Izan ere, soziolinguistikaren erpinek hainbat diziplina ukitzen dute: psikologia, antropologia, politika, zuzenbidea, komunikazioa, …

Mataza askatzen hasi beharko noizbait. Soziolinguistika, batez ere, soziologia da eta ez horrenbeste linguistika. Hizkuntza interesatzen zaio bai, baina prozesu sozial gisara. Soziolinguistikak ez du aztertzen hizkuntza, ez bere sintaxia, ez joskera, ez morfologia, ez horrelakoak. Horiek filologoentzat. Soziolinguistikak erabilerari kasu, ez egiturari; kanpoko fenomenoei, ez hizkuntza barneko kontuei.

Bereizketa horri soziolinguistikan corpus eta estatus plangintza deitzen zaie. Corpus plangintzak hizkuntza biziberritzea du helburu. Hizkuntza kodetzea, modernizatzea, estandarizatzea. Hau da, hizkuntza egoera berrietan erabili ahal izateko moldatzea.

Estatus plangintzak, ordea, hizkuntza komunitatea biziberritzea du helburu, hizkuntza komunitate horren estatusa igotzea, hizkuntzarentzat erabilera esparru berriak irabaztea (edo daudenak bermatzea), alegia.

Bien artean, zein da lehentasunezkoa? Biak dira beharrezkoak, baina estatus plangintzarik ezean, estandarizatutako hizkuntza laboratorio hizkuntza baino ez da izango. Estatus plangintzak du
lehentasuna, erabateko lehentasuna izan ere. Azken finean, hizkuntzaren normalizaziorako alderdi linguistikoak bigarren mailakoak dira. Beharrezkoak, baina bigarren mailakoak. Eta gure herrian horietan tematzea, gaur egun, denbora galtze hutsa litzateke. “Sultanaren kanoiak gure etxea birrintzen ari diren bitartean, ez da zentzuzkoa hormen koloreari buruz eztabaidatzea”.

Horregatik, ez dago ulertzerik herri honetan soziolinguistika karrerarik ez existitzea. Gure hizkuntza komunitatearen biziberritzerako ezinbestekoa da formazioa, goi mailako formazioa barne. Eta,
horretarako, unibertsitateak soziolinguistikak eskaintzen dituen oinarriak ikertu, zabaldu eta jendarteratu beharko lituzke. Etorkizuneko euskal unibertsitateak ezinbestean heldu beharko dio erronka horri.

Jendarte eragileek baino ez diote eskaintzen herri honi soziolinguistika formazioa. Hor dago Eusko Ikaskuntzak antolatzen dituen HIZNET eta Linguanet gradu-ondokoak, UEUk antolatzen dituen ikastaroak, Soziolinguistika Klusterrak antolatzen dituen jardunaldi eta mintegiak, … Eta
XIRIKA bezalako egitasmoek alor honetan horren funtsezkoa den dibulgazioa.

Loturak:

–        Soziolinguistikaren definizioa: http://eu.wikipedia.org/wiki/Soziolinguistika

–        Hizkuntza plangintzak: http://eu.wikipedia.org/wiki/Hizkuntza_plangintza

–        HIZNET: http://hiznet.asmoz.org/

–        UEU: http://www.ueu.org/groups/soziolinguistika/

–        Soziolinguistika Klusterra: http://www.soziolinguistika.org/

Soziolinguistikaren gida sexuala

2007-07-03  //  Sailkatu gabea  //  12 iruzkin

Soziolinguistikaren gida sexuala. Sechu Sende izeneko soziolinguista galegoak idtazitako artikuluaren izenburua da hau. Gainera, sari bat irabazi du, kazetaritza artikulu normalizatzaileena, hain zuzen ere.

Eta zertaz doa? Ba, hizkuntzaren normalizazioa sexuarekin parekatzen du, gozamenarekin, ondo pasatzearekin. Euskal Herrian ere horren bueltan gabiltza, eta merezi du beste herri batzuetako hausnarketak gurera ere ekartzea.

Guía Sexual da Sociolingüística

Tabernetako filosofia

2007-07-02  //  Sutondoko kontuak  //  Iruzkinik ez

Zapatua. Arrastia. Kuadrilakoekin tragoak hartzen. Lagunen arteko solasaldia. Erdaraz.

Kuadrilako neska batek mutil laguna topatu du. Haren gainean berbetan ari ginen. Kuadrilako batek kontatu zuen tipoak esan ziola “niri euskaraz mesedez”. Kuadrilakoak ez zion ezer esan. Baina guri bai.

Oso artifiziala egin zitzaion kuadrilakoari. Izan ere, berak dio euskaraz egiten diola euskaraz zuzentzen zaionari, baina horri erdaraz egingo ziola momentu horretatik aurrera. Artifiziala zergatik? Neska lagunarekin erdaraz egiten du tipoak. Kuadrilakoak esaten zuen berak jende askorekin egiten duela euskaraz (eta egia da, nirekin adibidez), baina berari euskaraz egiten badiote sistematikoki, bestela ez diela zilegitasunik aitortzen horrelako moralkeriekin dabiltzanei.

Zer pentsatua eman dit lagunen ateraldiak. Zentzu batean, berarekin ados nago, baina barruak esaten dit ehuneko ehunean ezin naizela berarekin bat etorri. Ala bai?

Euskera teknikari eta trebatzaileen prestakuntzarako ikastaroa

2007-06-25  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Gaurkoan beste ikastaro batekin natorkizue. Gainera, non eta nire herrian egitekoa dena. Ikastaroa Labayru ikastegiak antolatzen du.

Euskera teknikari eta trebatzaileen prestakuntzarako ikastaroa:

a) Administrazinoa eta euskerea:
         · Gramatika ohiko akatsak.
         · Estilo arazoak.
         · Administrazinoko idatziak.

   b) Hizkuntzaren normalizazinoa:
         · Euskera Biziberritzeko Plan Nagusia.
         · Erabilera Plana.
         · Esparru sozio-ekonomikoan hizkuntza-normalizazinorako                plana.

Ikastaroa irailaren 17tik 29raizango da Derion. Izena emateko uztailaren 26ra arteko epea dago.

Informazio gehiago, orri honetan edo esku-orrian.

Mikel Zalbide, maisu

2007-06-22  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Mikel Zalbidek
orain dela gutxi egin du Euskaltzaindian sartzeko hitzaldia.
Hizkuntza soziologiaren eta soziolinguistikaren inguruan lan aparta egin du
Mikelek azken urte hauetan, bereziki Joshua Fishman
irakaslearen ikuspuntua gurera ekartzen. Hona hemen hizkuntza soziologiaren
inguruan oinarri-oinarrizkoak diren bi testu: 

–        
Ahuldutako
Hizkuntza Indarberritzea: teoriak zer dio?

–        
Joshua A.
Fishman-en RSL edo HINBE

 Testu biak luzeak dira, sakonak eta oso
zorrotzak. Benetan merezi du bi hauek patxadaz irakurtzea. Azken urteotako
ekarpen teoriko potoloenak dira euskararen indarberritzearen inguruan.
Inprimatu, azpimarratu, kritikatu eta zabaldu. Euskalgintzan dabiltzan askok
eta askok duten formazio beharra taxutzeko ezin hobeak.

Hizkuntza marketina

2007-06-19  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Pasa den astean heldu zitzaidan Katalunian
antolatzen duten graduondoko baten berri. Hauxe da ikastaroaren izena: Postgrau
de màrqueting lingüistic.

Hau da, hizkuntza marketinaren inguruko
graduondoko ikastaroa. Horrek burura ekarri zidan euskaldunok horretan ere hasi garela
mugimendua egiten. Batez ere, Iñigo Fernandez blogaria
ibili da horretan. Adibide batzuk hemen: Euskara nola saldu,
Euskara nola
saldu gazteei eta Zertarako behar du
euskarak marketina?.

Horrez gain, datorren hilean UEUk Eibarren Euskararen balio
merkatuari buruzko jardunaldia egingo du. Oso interesgarria ematen du eta
bide honetan urrats berria da, zelan ez. 

Hala ere, nago gai honi oraindik orain ez
diogula behar duen garrantzirik eman, ala bai?

Irakurle fidel bati

2007-06-18  //  Sailkatu gabea  //  2 iruzkin

Badakit egunero-egunero bisita nahikotxo
dudala, baina egia esan ez dut ezagutzen zeintzuk irakurtzen duten bloga. Bakan
bat ezagutzen dut, baina gutxi egia esan. Ba, mezu hau espreski Deustutik
irakurtzen duen horri dedikatua dago. 

Zure tesiaz egin zenidan berba, egin behar
zenuela antropologiazko zerbait. Nik zenbait erreferentzia eman nahi izan
nizun, baina momentuan ahaztu eta ez nuen esateko betarik hartu. Erreferentziak
emango dizkizut, ezagutuko dituzu, baina badaezpada ere. 

Paula Kasaresek hizkuntza antropologiari
buruzko tesia prestatzen ari da. Artikulu bat idatzi zuen aspaldi Bat
aldizkarian: Aunitz
dakit, bizitzen dakit. Baztango hizkuntza egoera aztertzen zuen ikuspuntu
antropologiko batetik. Badu beste artikulu bat Ankulegin argitaratua, 6.
zenbakian.

Jone Miren Hernandezek ere heldu dio
hizkuntza antropologiari. Bere tesia hauxe da: Lasarte-Oriako euskararen
bilakaera: galeraren inertziatik berreskurapenera. Hainbat lotura utziko dizkizut:

–        
Tesiaren
laburpen bat, Argia aldizkarian.

–        
Euskara dela eta …. neskek
zer diote?

–        
Jolasgaraia.
Gaztetxoak, hizkuntzak eta identitateen adierazpenak.

–        
Euskararen transmisioa gaur:
ikerketa tresnak eta estrategiak.