Hasiera »
Txerraren bloga - Garaigoikoa
Txerra Rodriguez
Soziolinguistikari buruz dihardu blog honek, euskararen hizkuntza komunitatearen ikuspegitik beti ere.
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- Fora da aula - Garaigoikoa(e)k Idatzi nahiko nituzkeen aipu batzuk bidalketan
- Ketxus(e)k Deskodetzea bidalketan
- Txerra Rodriguez(e)k Algoritmoa(k) bidalketan
- allartean(e)k Algoritmoa(k) bidalketan
- Barbarizazioa(e)k A casa do amo bidalketan
Artxiboak
- 2025(e)ko abendua
- 2025(e)ko azaroa
- 2025(e)ko urria
- 2025(e)ko iraila
- 2025(e)ko uztaila
- 2025(e)ko ekaina
- 2025(e)ko maiatza
- 2025(e)ko apirila
- 2025(e)ko martxoa
- 2025(e)ko urtarrila
- 2024(e)ko abendua
- 2024(e)ko azaroa
- 2024(e)ko urria
- 2024(e)ko iraila
- 2024(e)ko uztaila
- 2024(e)ko ekaina
- 2024(e)ko maiatza
- 2024(e)ko apirila
- 2024(e)ko martxoa
- 2024(e)ko otsaila
- 2024(e)ko urtarrila
- 2023(e)ko abendua
- 2023(e)ko azaroa
- 2023(e)ko urria
- 2023(e)ko iraila
- 2023(e)ko uztaila
- 2023(e)ko ekaina
- 2023(e)ko maiatza
- 2023(e)ko apirila
- 2023(e)ko martxoa
- 2023(e)ko otsaila
- 2023(e)ko urtarrila
- 2022(e)ko abendua
- 2022(e)ko azaroa
- 2022(e)ko urria
- 2022(e)ko iraila
- 2022(e)ko abuztua
- 2022(e)ko uztaila
- 2022(e)ko ekaina
- 2022(e)ko maiatza
- 2022(e)ko apirila
- 2022(e)ko martxoa
- 2022(e)ko otsaila
- 2022(e)ko urtarrila
- 2021(e)ko abendua
- 2021(e)ko azaroa
- 2021(e)ko urria
- 2021(e)ko iraila
- 2021(e)ko uztaila
- 2021(e)ko ekaina
- 2021(e)ko maiatza
- 2021(e)ko apirila
- 2021(e)ko martxoa
- 2021(e)ko otsaila
- 2021(e)ko urtarrila
- 2020(e)ko abendua
- 2020(e)ko azaroa
- 2020(e)ko urria
- 2020(e)ko iraila
- 2020(e)ko abuztua
- 2020(e)ko uztaila
- 2020(e)ko ekaina
- 2020(e)ko maiatza
- 2020(e)ko apirila
- 2020(e)ko martxoa
- 2020(e)ko otsaila
- 2020(e)ko urtarrila
- 2019(e)ko abendua
- 2019(e)ko azaroa
- 2019(e)ko urria
- 2019(e)ko iraila
- 2019(e)ko abuztua
- 2019(e)ko uztaila
- 2019(e)ko ekaina
- 2019(e)ko maiatza
- 2019(e)ko apirila
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2019(e)ko urtarrila
- 2018(e)ko abendua
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko uztaila
- 2018(e)ko ekaina
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko abendua
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko abuztua
- 2012(e)ko uztaila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko apirila
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko abendua
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko urria
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko abuztua
- 2011(e)ko uztaila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko abuztua
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko apirila
- 2009(e)ko martxoa
- 2009(e)ko otsaila
- 2009(e)ko urtarrila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko urria
- 2008(e)ko iraila
- 2008(e)ko abuztua
- 2008(e)ko uztaila
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko maiatza
- 2008(e)ko apirila
- 2008(e)ko martxoa
- 2008(e)ko otsaila
- 2008(e)ko urtarrila
- 2007(e)ko abendua
- 2007(e)ko azaroa
- 2007(e)ko urria
- 2007(e)ko iraila
- 2007(e)ko uztaila
- 2007(e)ko ekaina
- 2007(e)ko maiatza
- 2007(e)ko apirila
- 2007(e)ko martxoa
- 2007(e)ko otsaila
- 2007(e)ko urtarrila
- 2006(e)ko abendua
- 2006(e)ko azaroa
Inguma
2007-04-17 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Pasa den astean aipatu nuen Buruxkak liburutegi digitala.
Oraingoan UEUk ere kudeatzen duen Inguma datu-basea aipatu eta goraipatu nahiko
nuke. Itzela da, ikaragarria. Agian, dokumentu gehiago eskura izatea eska
dakioke, baina hala ere egindako lana txapela kentzeko modukoa da.
Adibidez, soziolinguistikaren
alorrean 1.281 bat sarrera daude. Asko da hori, kontuan hartuta Inguman
datu-basean egoteko unibertsitate mailako testuak izan behar direla.
Portfolioa (II)
2007-04-16 // Sailkatu gabea // 5 iruzkin
Bertendonan hizkuntza eskakizunik gabeko
irakasleak egiten ari ziren itxialdiaren inguruko bi artikulu:
1.
“Niri ez zitzaidan zaila egin”, Iñigo Bilbao Berria 2005eko martxoaren 24a
(kronika)
2.
“Nagikeriaren aldarrikapena”, Andoni Seijo Berria 2005eko martxoaren 30a
(iritzi artikulua
Hasiera batean lan afera zelakoan nengoen. Izan ere, irakasle batzuek
galdu dute eurei zegokien lanpostua behar bezalako prestakuntza ez zutelako.
Dena den, euskara tarteko egonik, afera hau guztiz politizatu dute irakasleek
eurek eta eurak babesten dutenek. Horregatik, ekarri dut hona, gogoeta
interesgarriak jaurti dituztelako han-hemenka hezkuntza elebidunari buruz.
Lehenik eta
behin, gogoeta orokorra egin nahi dut honen inguruan eta geroxeago artikuluak
iruzkinduko ditut. Has gaitezen, bada.
Euskal Herrian
hezkuntza elebidunak erro politikoak dituela ezin uka. Erro horiek behin eta
berriro agertu dira auzi honetan. Euskal hiztun komunitateak ez du jakin izan
hezkuntza horren aurkakoen argudioak deuseztatzen. Betiko topikoak erabili
ditugu: euskara da gure hizkuntza, denok jakin behar dugu, eskolak
euskaldundu behar du, … Horrekin guztiarekin ados egonda ere, aurrerapausoak
ere egin genitzake. Zergatik euskaldundu behar du eskolak? Espainiatik
etorritako etorkinentzat euskara ez da euren hizkuntza, ezta? Oso diskurtso
pobrea darabilgu, errepikatzearen poderioz higatua dagoena.
Sektore politiko
jakin batzuetatik etorri den iritzi-oldeari gure “inteligentsiak” nola edo
hala eman dio erantzun, eskubideak, legeak eta abar aipatuz. Hori berez ez da
makulu txarra, baina legeak-eta horren eskuzabal interpreta daitezkeenez,
eurek ere legeetan bila dezakete geriza. Diskurtso potoloagoa behar dugu,
jantziagoa, gure praktika babestuko duena, hizkuntza aniztasuna eta ekologia
oinarri harturik. Bestela, hankamotz ibiliko gara, umezurtz, iritzi-oldearen
aurrean erantzun ezinik.
Lehenengo
artikulua kronika bat da, Iñigo Bilbao kazetariak Berrian argitaratutakoa. Kronika
horretan IRALE programaren bidez euskaldundu diren lau irakasleen bizipenak
kontatzen ditu. Artikulu hau oso interesgarria da bizipen pertsonalen bidez
IRALE eta azken bi hamarkadetan irakasleek euskalduntzeko egin duten
ahalegina ulertzeko.
Artikulu honetan
irakasleak euskalduntzeko sistemak izan dituen akatsak eta bertuteak azaltzen
dizkigute irakasle hauek. Izan ere, denek aitortzen dute oraindik trebatu
beharra daukatela, nahiz eta hizkuntza eskakizuna izan.
Honek ondorio
batera narama: IRALEk bere fruituak eman ditu, baina ez da nahikoa izan.
Irakasle askok trebatu beharra dauka, hizkuntza eskakizuna gorabehera.
Hortaz, agian IRALE programa berritu beharko litzateke. Gaur egun, hizkuntza
eskakizunik gabeko irakasle gutxi geratzen da. Agian, hizkuntza eskakizuna
duten irakasleei begira lan egiteko ordua heldu da. Hauek dituzten hutsuneak
detektatu eta horiek betetzen joateko.
Kronika honetan
Txani Gomez sukaldariak botatakoa nabarmendu nahi dut. Berak dioenez,
sukaldean lan egiten duten askok ez dute euskaraz jarduteko gaitasunik. Nire
ustez, zerbitzuko langile guztiak euskaldunak izan behar dira ikastetxea B
edo D eredukoa bada. Bestela, alferrik gabiltza. Bestela, ikasleek euskara
akademikotzat hartuko dute, batez ere zonalde erdaldunetan. Ikastetxe hauek
euskaraz biziko diren uharteak izan behar dira gutxienez, gero beste uharte
batzuk eraikitze aldera
Bigarren
artikulua iritzi artikulua da, Andoni Seijok Berrian argitaratutakoa,
Analisia sailean. Gai asko ukitzen ditu egileak honako artikulu honetan, beti
ere Bertendonako irakasleen aferatik abiatuta. Nik horietatik batzuk aipatu
eta komentatuko ditut eta beste batzuk, berriz, ez ditut jorratuko. Batez
ere, borondate eta legeen gainean egiten dituen aipamenei ekingo diet.
Legeak lege,
euskal hiztunon eskubideak egunero urratzen dira non-nahi. Hori argi frogatu
dute Behatokikoek euren txostenetan. Nire ustez, EAEn dauden legeak ez dira
nahikoak, baina horiek beteko balira, gaitz erdi. Izan ere, legeak dioena
borondatearekin uztartu behar da, bestela jai dugu legearekin. Legea
betetzeko borondatea erakutsi behar dute arduradun politikoek, Andoni Seijok
dioen modura. Baina maiz ez da horrela. Administrazioak etxetik hasi behar
du; etxetik hasi ezean, ez dauka legitimitaterik ezer eskatzeko.
Dena den, askotan
euskaldunok berba potoloekin itsutu egiten gara: legea, eskubidea,
ofizialtasuna, … Hauen eragina gutxietsi gabe, bada garaia egunez egunekoari
garrantzi handiagoa eskaintzeko denbora alferrik galtzen egon baino. Izan
ere, orain dela urte batzuk eskolak euskara salbatuko zuela uste zuten askok,
baina ez da horrela izan. Benetako ofizialtasuna omen da oraingoan
salbatzaile. Nago, hala ere, hori baino gehiago behar dugula. Ofizialtasunak
lagunduko luke, jakina, baina ez dirudi bera bakarrik gure hizkuntza
normaltzeko kapaza denik. Bestela, hortxe daukagu Irlandaren ikasgaia.
Portfolioa (I)
2007-04-16 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Gaur nire blogean atal berri bat ireki nahi
dut. Orain dela bi urte, nire lagun batek Haur Hezkuntza ikasi zuen Mondragon Unibertsitatean. Denboraz
nahiko larri zebilenez, eskatu zidan ea egin ahal nion lan bat. Nik baiezkoa
eman eta lana goitik behera egin nion.
Lana honetan zetzan: hiru hilabetetan
portfolio bat egin behar zuen, prentsan edo dena delakoetan hezkuntza
elebidunari buruz agertzen ziren artikuluekin. Gainera, artikulu horiei
komentarioak erantsi behar zitzaizkien. Blogera ekarriko dut atalka portfolio
horretan jasotakoa. Dena den, portfolio osoa interneten eskegi dut hemen. Nire lagunaren izena,
ebidentemente, ezabatu egin dut.
Eta zergatik igotzen dut? Ba, hiru
arrazoiengatik:
–
Bloga elikatzen joateko. Zaila da blogean
txertatzeko moduko edukiak izatea beti. Gainera, eduki hauek nire ustez
interesgarriak dira, landuak dira eta guztiekin partekatzeko gogoa dut.
–
Zuen komentario eta kritika gogorrak nahi
ditudalako. Badakit orain dela bi urteko gaiak direla, baina horietako baten
bat oraindik orain puri-purian dago.
–
Eta, azkenik, minduta nagoelako. Minduta
bai, irakasleak horrenbesteko lana eskatu zidan honi 8 bat jarri ziolako. Eta
nik uste dut hori baino gehiago merezi zuela.
Buruxkak
2007-04-13 // Sailkatu gabea // Iruzkin bat
Atzo irakurri nuen sustatun UEUk Buruxkak izeneko liburutegi digitala aurkeztu duela. Egitasmoa ikusita, osteratxo bat ematea erabaki nuen eta, hara, sorpresa. Soziolinguistikaren inguruko hainbat liburu digitalizatu,, deskargatzeko moduan eta doan. No eta to.
Honako liburu hauek daude deskargatzeko moduan:
– Gazte euskaldunen lagun arteko hizkera hemen eta orain: Imanol Esnaola.
– Gerraurreko gizarte-hizkuntzalaritza Euskal Herrian: Joxe Manuel Odriozola. Liburu honek gure soziolinguistikaren (gizarte-hizkuntzalaritza???) aurrehistoria kontatzen du. Gomendagarria oso.
– Lluis Aracilen idazlan hautatuak: Xabier Falcon. Kataluniako soziolinguistikan eragin potoloena izan duen autorearen lanak euskaraz. Benetako luxua.
– Soziolinguistika matematikoa: Jose Luis Alvarez Enparantza eta Xabier Isasi. Kale neurketen oinarrian dagoen erabilera isotropikoa azaltzen duen liburua. Liburu hau espainolez argitaratu zuen SEI elkarteak.
– Menpeko hizkuntzaren bizi-kemena: Nekane Arratibel, Maria Jose Azurmendi eta Iñaki Garcia. Helduen hizkuntzaren ikaskuntzan eta erabileran eragiten duten prozesu psikosozialak aztertzen dituen liburua da hau. Soziolinguistikaren alderdirik psikologikoenak aztertzen ditu lan honek.
Liburu hauetaz aparte, soziolinguistikarekin zeharkako harremana izan dezaketen bestelako liburuak ere aurki daitezke.
Eguneraketa:
Beste hiru liburu ere digitalizatu dute:
– Giro urbanoko gazteak eta euskara: Deba bailaran egindako azterketa soziolinguistiko baten gaineko liburua.
– Hizkuntz normalkuntzarako ekinbideak udalerri mailan: izenak dioen bezala, udalerri mailan ekinbide zenbait aurrera eramateko proposamenak egiten ditu.
– Soziolinguistika gazteentzat: soziolinguistikan lehen pausoak emateko liburu ezin hobea. Sarrera egiteko, musturra sartzen joateko.
UEUren ikastaroa Iruñean
2007-04-10 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
UEUko udako ikastaroak badatoz. Uztailaren 17 eta 18an Iruñeko Hizkuntza Eskolan soziolinguistikari buruzko ikastaroa antolatu du Soziolinguistika Klusterrak. Ikastaroaren edukiak oraindik zehaztu ez badira, bere izenburua nahikoa adierazgarria da: Hizkuntza-plangintza: teoriak eta aplikazioak.
Matrikula epea oraindik ez da zabaldu (maiatzaren 7an irekitzen da). Edukiak zehaztu ahala, blog honetara (???) ekarriko ditugu.
Eskerrik asko Belen
2007-03-27 // Sailkatu gabea // Iruzkin bat
Atzo pasatu zen Korrika Txorierritik. Derion korritu egin nuen kilometro bat, euripean eta jende askorekin (ordua eta euria kontuan hartuz). Kilometroa amaitu eta kotxera. Eta handik Larrabetzura, Artola ondoko markesinara. Txorierriko azken kilometrora. Pankarta kotxetik atera, lorak, dantzariak, organizazioko furgona lotu, 200 pertsona baino gehiago zain, …
Belen Gana, Txorierriko AEKko arduraduna, AEKko beteranoa, beterano-beteranoa. 30 urte Txorierri euskalduntzen eta alfabetatzen. Korrika honetan emakumeei omenaldia egin behar zitzaien. Hori dela eta, Txorierriko batzuei okurritu zitzaie(gu)n Beleni omenaldi sorpresa egitea. Esan eta egin. Euskararen inguruko saltsa guztietan ibili da (eta dabil), Derioko Tximintx elkartean, Aikor aldizkarian, …
Eta Olga Loroño. Larrabetzuko irakasleak ere badaki zer den Korrika antolatzea. 12 urte daramatza Txorierriko AEKn eta berari ere aitorpena egin zitzaion atzo, sorpresa ere. Oso une hunkigarriak bizi genituen atzo Txorierriko mugetan.
Lehen bi argazkiak aikor.com-etik hartuak.
Azken argazki hau larrabetzu.org-etik hartua.
Txepetxatik pasa naiz ni ere, irakasle gisa, pare bat urte. Eta Belen
arduradun. Tximintx sortu eta bera ere eragile eta partaide. Lan asko egin du eta egiten ari da. Protagonismorik gura barik, lan zikina, beti euskara normalizatzearen alde. Maite zaitugu Belen, benetan. Musu asko
eta jarraitu, oraindik lan asko dago egiteke-eta.
Hizkunea 16
2007-03-26 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Pasa den astean heldu zitzaigun soziolinguistikaz berripapera. Aste honetan, berriz, Hizkunea berripapera. 16. zenbakia hemen.
Soziolinguistikaz 13
2007-03-22 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Soziolinguistika Klusterrak atera du 13. soziolinguistikaz berripapera. Lotura hemen.
Irakurgaiak: Soziolinguistika eskuliburua
2007-03-22 // Irakurgaiak // Iruzkinik ez
Katalanez irakurri dut neure lehen liburua. Toni Mollak argitaratutako Manual de Sociolingüística liburua. Egia esan, izenburua begiratuta, espainolez zela uste nuen, baina ez zait zaila egin.
Oso liburu interesgarria. Bai horixe. Kataluniaren egoerari oso lotua aukeran, baina logikoa da. Hango soziolinguistikaren egoeraren berri ematen du, ikuspegi orokorra ahaztu barik. Euskal Herriko soziolinguistikari ere erreferentziak egiten dizkio, aukeran ere nahiko zaharkituak (euskararena muga handia dela ematen du, beste hizkuntza batzuetan, ingelesez ere dibulgazio lana egin behar al dugu?).
Liburu hau oso interesgarria da. Noizko Euskal Herriko soziolinguistikari buruzko eskuliburua? Dibulgazioa behar-beharrezkoa da alor honetan. Ekin beharko diogu noizbait bide horri.
Hizkuntza politika gizartean
2007-03-12 // Sailkatu gabea // 5 iruzkin
Donostian antolatu ditu jardunaldi batzuk. Jardunaldi horiek Hizkuntza
Politika Gizartean izenburua dute. Ni ezingo naiz joan, baina
badaezpada hemen duzue informazio gehiago.