Hasiera »
Txerraren bloga - Garaigoikoa
Txerra Rodriguez
Soziolinguistikari buruz dihardu blog honek, euskararen hizkuntza komunitatearen ikuspegitik beti ere.
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- Txerra Rodriguez(e)k Euskararekin edonora joan zaitezkeela probatzen duten 12 froga bidalketan
- Ana(e)k Euskararekin edonora joan zaitezkeela probatzen duten 12 froga bidalketan
- Ikusgela(e)k Euskararekin edonora joan zaitezkeela probatzen duten 12 froga bidalketan
- Joan-etorri (xin-fan) - Garaigoikoa(e)k A casa do amo bidalketan
- Zergatik erabili euskara? | Bihar da berandu(e)k 40 argudio gazteen (eta ez hain gazteen) artean euskara (edo katalana) gehiago erabiltzeko bidalketan
Artxiboak
- 2024(e)ko azaroa
- 2024(e)ko urria
- 2024(e)ko iraila
- 2024(e)ko uztaila
- 2024(e)ko ekaina
- 2024(e)ko maiatza
- 2024(e)ko apirila
- 2024(e)ko martxoa
- 2024(e)ko otsaila
- 2024(e)ko urtarrila
- 2023(e)ko abendua
- 2023(e)ko azaroa
- 2023(e)ko urria
- 2023(e)ko iraila
- 2023(e)ko uztaila
- 2023(e)ko ekaina
- 2023(e)ko maiatza
- 2023(e)ko apirila
- 2023(e)ko martxoa
- 2023(e)ko otsaila
- 2023(e)ko urtarrila
- 2022(e)ko abendua
- 2022(e)ko azaroa
- 2022(e)ko urria
- 2022(e)ko iraila
- 2022(e)ko abuztua
- 2022(e)ko uztaila
- 2022(e)ko ekaina
- 2022(e)ko maiatza
- 2022(e)ko apirila
- 2022(e)ko martxoa
- 2022(e)ko otsaila
- 2022(e)ko urtarrila
- 2021(e)ko abendua
- 2021(e)ko azaroa
- 2021(e)ko urria
- 2021(e)ko iraila
- 2021(e)ko uztaila
- 2021(e)ko ekaina
- 2021(e)ko maiatza
- 2021(e)ko apirila
- 2021(e)ko martxoa
- 2021(e)ko otsaila
- 2021(e)ko urtarrila
- 2020(e)ko abendua
- 2020(e)ko azaroa
- 2020(e)ko urria
- 2020(e)ko iraila
- 2020(e)ko abuztua
- 2020(e)ko uztaila
- 2020(e)ko ekaina
- 2020(e)ko maiatza
- 2020(e)ko apirila
- 2020(e)ko martxoa
- 2020(e)ko otsaila
- 2020(e)ko urtarrila
- 2019(e)ko abendua
- 2019(e)ko azaroa
- 2019(e)ko urria
- 2019(e)ko iraila
- 2019(e)ko abuztua
- 2019(e)ko uztaila
- 2019(e)ko ekaina
- 2019(e)ko maiatza
- 2019(e)ko apirila
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2019(e)ko urtarrila
- 2018(e)ko abendua
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko uztaila
- 2018(e)ko ekaina
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko abendua
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko abuztua
- 2012(e)ko uztaila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko apirila
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko abendua
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko urria
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko abuztua
- 2011(e)ko uztaila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko abuztua
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko apirila
- 2009(e)ko martxoa
- 2009(e)ko otsaila
- 2009(e)ko urtarrila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko urria
- 2008(e)ko iraila
- 2008(e)ko abuztua
- 2008(e)ko uztaila
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko maiatza
- 2008(e)ko apirila
- 2008(e)ko martxoa
- 2008(e)ko otsaila
- 2008(e)ko urtarrila
- 2007(e)ko abendua
- 2007(e)ko azaroa
- 2007(e)ko urria
- 2007(e)ko iraila
- 2007(e)ko uztaila
- 2007(e)ko ekaina
- 2007(e)ko maiatza
- 2007(e)ko apirila
- 2007(e)ko martxoa
- 2007(e)ko otsaila
- 2007(e)ko urtarrila
- 2006(e)ko abendua
- 2006(e)ko azaroa
Kanposantuek zelan egiten digute berba?
2013-11-28 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Irakurgaiak: Hiztunpolisa
2013-11-27 // Irakurgaiak // Iruzkinik ez
Euskararen garabideei buruz orain dela 25 urte plazara irten zen liburu ezinbesteko bat: Un futuro para nuestro pasado. Liburu horrek soka handia ekarri zuen bere garaian eta, gaur egun ere, euskal soziolinguistikan aipatuena izango da.
25 urte beranduago, Hiztunpolisa liburua erditu du Jon Sarasuak. Nire ustez, beste mugarri handi bat ipini beharko lukeen liburua, Txepetxen liburua bezala, aizue. Bigarren edizioa atera dela entzun dut, eta benetan pozten naiz.
Liburu mamitsua da, probokatiboa, ezberdina, gurean zentratua. Kontzeptu berri askotxo dakar, diskurtso berri baterako mamia, geroari begirako proposamen ausart eta sakonak. Ideia organikoak, Sarasuak berak esaten duen moduan.
Topaguneak bere kongresuan mamitutako diskurtso berriaren zantzu asko antzematen dira Hiztunpolisa liburuan. Han akaso gordinago agertzen ziren hemen baino, baina bidexka berdinetik dabiltza hangoak eta hemengoak.
Biblia berri bat ondu zaigu. Geroan mila bider aipatua izango den liburua dela ematen du. Oihartzun dezente izaten ari baita. Lehen edizioa erosi dugunok, hala ere, (ez dakit bigarrenean konpondu den) mila akats topatu ditugu liburuan. Akats ortografikoak, xuxen pasatuta konponduko zirenak arazo barik.
Blog honetara liburutik ateratako bi pilula ekarri ditu dagoeneko: Soziolinguistikako jakintza eta Sukalde proiektua. Beste hainbat etorriko dira gero.
Sukalde proiektua (Hiztunpolisa 2)
2013-11-25 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Hiztunpolisa liburuaren bigarren pilula:
Sukaldea elikadura-katea ziurtatzen duen artefaktu eta funtzio-multzoa da. Modu prekarioan azken bost hamarralditan egin dugun horixe, neurri batean. Hizkuntzaren corpus aparatua, eta hezkuntza aparatua, eta hedabide aparatua, eta kulturgintza aparatua, eta euskalduntze-alfabetatze aparatua, eta familia-transmisioa, eta enpresen euskalduntzea, eta administrazio jarduera, eta beste hainbat.
Sukaldeko aparatuak zaindu, konpondu, berriak egin, sukaldeko hormak diseinatu eta etxe-egituretan eragin beharra dago.
Aldatu
2013-11-21 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Hizkuntzaz aldatzeak autoritatea galtzeko edo autoritatea irabazteko balio du. Norberak duen hizkuntza mailak zehazten du autoritatea galdu edo irabaztea. Galizian tokatu zait bi hitzaldi ematea, gaztelaniaz (zati batzuk galizieraz) eta igarri egiten dut hori. Euskaraz mila aldiz erosoago nabil, eta batzuetan sentsazioa izan dut gaztelaniaz herrenagoa naizela.
Izan ere, hizkuntzaz aldatzeak aldaketa soziala dakar. Ni batez ere lan munduan nabil hizkuntza aldaketa sustatzen. Eta askotan oztopoekin topo egin dut, batez ere, aldaketa hori gauza formal eta teknikoetarako sustatzen aritu izan naizenean. Lanean hizkuntza aldatzeak aldaketa laborala al dakar? Edo ekarri beharko luke?
Soziolinguistikako jakintza (Hiztunpolisa 1)
2013-11-19 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Jon Sarasuaren Hiztunpolisa liburua irakurri dut. Eta handik ateratako 10 pilula ekarriko ditut blogera, tarteka marteka. Lehenengoa gaur.
Nori interesatzen zaio horrelako jakintza-adar bat?
Galdera ez da hutsala, interesak bultzatzen baititu jakintza-adarrak.
Nekez espero dezakegu alor honetako jakintza-garapen handirik metropoli akademiko handietatik. Aitzitik, zirkuitu nagusietan modan jartzen diren kontzeptu erakargarriekiko zuhurtasun puntu bat izatea hobe dugu, bestelako beharrak baitabiltza eragiten mundu akademiko horietan. Inondik sortzekotan, hizkuntza komunitate minorizatuen beharrizanekiko kontaktutik sortuko da hizkuntzen dinamikari buruzko jakintza.
Azatzak 75: Katalogoa
2013-11-18 // Azatzak // Iruzkinik ez
Berriki irakurri diot Jon Sarasuari euskarazko kulturgintzak erresonantzia-kaxa indartsuagoak behar dituela. Uste dut horretan denok ados gaudela. Kulturgintzakoak eta kulturgintzakoak ez direnak. Kontua da zelan lortu erresonantzia-kaxa indartsuagoak. Eta nik neuk ere ez dut erantzunik.
Dena den, badaude kaxa batzuk eta horien berri ematen saiatu naiz azatz hauetan. Gaurkoan ere beste kaxa bat dakart hona: katalogoa. Hasiera batean, Nafarroako euskara zerbitzukoek abiatu zuten. Gero elkarlana areagotu, eta EAEko hainbat euskara zerbitzuk ere hartu zuten parte. Hasiera batean, paperean ematen zen argitara. Orain internet bidez ere zabaltzen da. Hainbat etxetara heltzen da, hainbat herritan, hainbat eskolatan, hainbat euskaltegitan. Erresonantzia-kaxa bada, ezta?
Hizneteko ikerketak: gure harribitxi soziolinguistikoa
2013-11-16 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Hiznet gradu-ondoa egin nuen bere garaian. Formazio gisa ezinbestekoa da nire ustez. Hizkuntzaren normalizazioan jarduteko ezinbestekoa. Baina, horrez gain, urteen poderioz, bestelako baliabide interesgarriak ere eskaintzen ditu: ikerketa lanak. Orain dela urte batzuk, pentsaezina zen horrenbesteko ikerketa corpusa egotea. Eta, gainera, horietako asko eta asko denon eskura, interneten. Gure harribitxia da, gure soziolinguistikako ikerketa corpusa.
Guztira, gaur Hizneteko webgunean 131 ikerketa daude. Eta honela banatu ditut:
Gehienak lan munduari buruzko ikerketak dira, eta haren atzetik herrietakoak datoz. Nazioartekoak, gazteak, hizkuntzaren eskuratzea eta administrazio gaiak lantzen dituztenak datoz haren atzetik. Eta 10 ikerketa baino gutxiagorekin beste guztiak.
Hurrengo artikuluetan Hizneteko ikerketen bildumatxo bat osatu dut, gaika antolatuta:
– Herrietako azterketak
– Lan munduari buruzko ikerketak
– Gazteei eta aisialdiari buruzko ikerketak
– Administrazio eta corpus plangintzei buruzko azterketak
– Euskararen jabetzeari eta transmisioari buruzko ikerketak
– Nazioarteko eta komunikazio arloko ikerketak
– Etorkinak, teknikarien formazioa, komunitategintza eta soziolinguistika bariazionalaren inguruko ikerketak
Hiznet 8: etorkinak, teknikarien formazioa, komunitategintza eta soziolinguistika bariazionala
2013-11-13 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Etorkinak
Etorkinak izan dira gurean, batez ere, azken urteotan arreta-gune. Horren isla da Hizneten etorkinen gaia espreski lantzen duten lau ikerketa egotea.
Ezponda Mujika, M. Ixabel (2005). Immigrazioa eta euskara biziberritzeko saioak EAEn.
Lopez Muñoz, Eukene (2005). Etorkinak ere bai Irungo etorki(zu)nean.
Zapata Solano, Mario (2005). Etorkinak eta hizkuntza-ereduak.
Rodriguez Zaldua, Amaia (2002). Euskara faktore integratzaile gisa: etorkinak.
Teknikarion formazioa:
Ez dago soziolinguistika espreski landuko duen unibertsitate gradurik. Gradu-ondokoak, ordea, bai (eta horien artean nagusi Hiznet). Formazio falta nabarmena izan da soziolinguistikan gurean (oraindik ere hala dela uste dut). Eta Hizneteko ikerketek ere oratu diote gaiari. Hiru ikerketa izan dira hori landu dutenak.
Plazaola Elgarresta, Eguzkiñe (2009). “Hizkuntza normalkuntzako teknikarien garapenerako emozioen lanketa”.
Elorza Uribesalgo, Pello (2002). HIZNET ikastaroak Euskal Herrirako izan dezakeen aplikagarritasuna.
Robles Aranburu, Josemari (2002). Euskal soziolinguistikaren bihar-etziko arloetako lan-ildoak eta teknikarien formazioa aurreikusten
Community fostering
Gurean praktikan asko landu den arren gai hau, arraroa da Hizneteko ikerketen artean horren gutxi landua izatea. Behintzat espreski. Honi lotutako bi ikerketa baino ez ditut aurkitu:
Ibañez Lusarreta, Ainara (2006). Karrikiri. Iruñeko Euskaldunon Elkartea. Euskara bultzatzeko ekintza berritzaileak.
Miner Aristizabal, Imanol (2002). Lau Haizetara Elkartea: etorkizunerako urratsak.
Soziolinguistika bariazionala
Hizneteko ikasgaietan gutxi lantzen da soziolinguistika bariazionala. Eta emaitzak hor daude: honi lotutako bi ikerketa baino ez dira ageri Hizneteko corpusean.
Gandarias Ispizua, Leire (2012). “Azentu bariazio soziolinguistikorako lehen hurbilpena Kortezubin, Tolosan eta Lekarotzen”.
Etxebarria Elorrieta, Oihane (2002). Elebitasuna eta hizkuntza nahasketa.
Hiznet 7: nazioarteko eta komunikazio arloko ikerketak
2013-11-11 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Nazioartekoak:
Nazioarteko gaiek ere Hizneten badute ikusgarritasuna. Munduko hizkuntza gutxituak han eta hemen, zein orokorrean sarri landu dituzte ikerketetan. 15 aldiz hain zuzen ere.
Ereño Argiarro, Begoña (2011). “Hizkuntza gutxituak Erresuma Batuan: Euroitunaren aplikazioa”.
Rodriguez Zuaza, Joseba (2010). “Suomiera eta gaelera , norabide desberdinetan ibili diren hizkuntza bi”.
Aranaga Libano, Amaia (2008). Eremu urriko hizkuntzen egoera Europar Batasunean.
Fernandez de Antona Ulibarri, Edurne (2007). Hizkuntzak galtzea. Zergatik hiltzen dira hizkuntzak?
Haro Solaberrieta, Imanol (2007). Globalizazioa eta hizkuntza gutxituak. Aukerak eta arriskuak.
Moyano Pascual, Julene (2007). Gaeleraren egoeraren bilakaera. Irlandako errepublikako eta ipar Irlandako gobernuen hizkuntza politika.
Saenz Orbe, Alaia (2007). Euskal Herria globalizazioan. Nolako mundua, halako herria.
Segurola Amutxastegi, Jose Mari (2007). Europar Batasuneko justizia auzitegiaren jurisprudentzia hizkuntza gaietan.
Zubitur Iñarra, Izaskun (2006). Hiru hizkuntza gutxituen egoera Frantzian. Diagnosia. Frantziako hizkuntza politika.
Ezenarro Egurbide, Itsaso (2004).Europar Batasuna: egungo hizkuntza-politikaren azterketa eta etorkizunerako proposamena.
Garcia Lopez de Sabando, Mikel (2002) Kaukasoko hizkuntza egoera.
Kontxa Olabarrieta, Unai (2002). Galesa eta euskararen presentzia komunikabideetan.
Martinez Navarro, Laida (2002). Frantsesaren egoera Quebec-en.
Sirbent Auzmendi, Ekaitz (2002). Globalizazioaren gizartea eta ordena linguistiko berria.
Suberbiola Unanue, Pablo (2002). Hizkuntza gutxiagotuak globalizazioaren aurrean.
Komunikazioa:
Teknologia berriek gure egunerokoan gauza dezente aldatu dituzte. Eta euskara bezalako hizkuntza gutxituei erronka berriak jarri dizkiote mahai gainean. Hiznetera ere heldu da gaia eta honi lotutako hainbat ikerketa plazaratu dira azken urteotan. Komunikazioari hala edo hola lotutako ikerketak gehiago badira, guztira zazpi.
Aparicio Olabarri, Mikel (2012). “Bipuntuzero: Euskara, web 2.0 eta gizarte sareak”.
Gonzalez Elorza, Edurne (2011). “Sare Sozialak eta hizkuntza-politika”.
Iriondo, Asier (2010). “Politiko elebidunak euskaraz eta gaztelaniaz”.
Basurto Arruti, Asier (2008) . Euskararen aldeko diskurtsoa XXI. mende hasieran.
Elizondo Agirregomezkorta, Iratxe (2008) . Euskal nortasuna eta euskara: autore ezberdinen ikerketak.
Elortza Gorrotxategi, Denis (2007). Euskara ingurune globalizatuan. Globalizazioak euskararen biziraupenerako ematen dituen aukerak.
Saez Beloki, Patxi (2002). Hizkuntza plangintza eta komunikazioa.
Hiznet 6: euskararen jabetzea eta transmisioa
2013-11-06 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Euskararen eskuratzea/jabetzea:
Euskararen eskuratzea garrantzi handikoa izan da gurean azken 50 urteotan. Ikastolek zein euskaltegiek pisu nabarmena izan dute (eta dute) euskalgintzan. Horren isla da Hizneteko ikerketen artean 13 izatea gai honi dagozkionak. Euren artean gehienek helduen euskalduntzeari jaramon egiten diote.
Etxeberria Oliden, Naiara (2012). “Bigarren hizkuntzaren jabekuntzan eragiten duten faktore sozioafektiboak eta lehen hizkuntzaren trataera”.
Laskibar Etxebarria, Nerea (2012). “Afasia. Elebitasuna eta terapia”.
Ugartemendia Ugartemendia, Maier (2011). “Hezkuntza marko hirueledunaren ondorioak”.
Azcolain Olaondo, Nora (2011). “Euskaltegien sustapenerako komunikazio kanpainen azterketa eta ebaluazioa”.
Arauzo Uriarte, Amaia (2008) . Hizkuntzen portfolio europarra: beste tresna bat ikasle eta irakasleen esku.
Basurto Arkaute, Ruth (2007). Helduen euskalduntzearen oinarrizko kurrikuluaren azterketa teoriko-metodologikoa.
Irazabal Olarreta, Eunate (2007). Emakumea eta euskal irakaskuntza.
Lopez Calzada, Janire (2007). Helduen euskalduntzean eragiten duten prozesu psikosozialak. Ikasleen autoirudia eta motibazioa.
Jaio Embeita, Marivi, Martinez Bermudez, Loren eta Zarraga Azurmendi, Arkaitz (2006). Ikasleen motibazioa, hizkuntz plangintzak eta euskalduntze-alfabetatzea, elkarren osagarri.
Iarza Ansa, Arantxa (2003). Euskararekiko motibazioa eta ahozko trebetasuna (11 urteko neska-mutilak).
Ortiz Atienza, Josune (2003). Helduen euskalduntzean eragiten duten prozesu psikosozialak: motibazio ezari aurre eginez.
Escancon Navarro, Aritza (2002). Helduen euskalduntze-alfabetatzea eraginkorragoa izateko proposamenak.
Loinaz Sorozabal, Gema (2002). Euskararen erabileran eragiten duten prozesu psiko-sozialak: Identitate etnolinguistikoaren garrantzia. Udal baten kasua.
Transmisioa
Gure arreta nagusietako bat den arren, gutxi landu da Hizneteko ikerketetan transmisioa. Lau ikerketatan baino ez da zuzenean gaia jorratu.
Ferreira Zamalloa, Nagore (2007). Emakumea eta transmisioa, Euskal Herrian. Hizkuntza eta baloreak.
Beraza Elizondo, Ainhoa (2002). Hizkuntzaren transmisio naturala.
Aranguren Juaristi, Nerea (2008). Ahozko erabileraren garrantzia hizkuntzaren normalizazioan.
Etxaniz Iraola, Ainitze (2007). Emakumea eta hizkuntza: estereotipoetatik errealitatera.