Hizneteko ikerketak: gure harribitxi soziolinguistikoa

2013-11-16  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Hiznet 8: etorkinak, teknikarien formazioa, komunitategintza eta soziolinguistika bariazionala

2013-11-13  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Etorkinak

Etorkinak izan dira gurean, batez ere, azken urteotan arreta-gune. Horren isla da Hizneten etorkinen gaia espreski lantzen duten lau ikerketa egotea.

Ezponda Mujika, M. Ixabel (2005). Immigrazioa eta euskara biziberritzeko saioak EAEn.

Lopez Muñoz, Eukene (2005). Etorkinak ere bai Irungo etorki(zu)nean.

Zapata Solano, Mario (2005). Etorkinak eta hizkuntza-ereduak.

Rodriguez Zaldua, Amaia (2002). Euskara faktore integratzaile gisa: etorkinak.

Teknikarion formazioa:

Ez dago soziolinguistika espreski landuko duen unibertsitate gradurik. Gradu-ondokoak, ordea, bai (eta horien artean nagusi Hiznet). Formazio falta nabarmena izan da soziolinguistikan gurean (oraindik ere hala dela uste dut). Eta Hizneteko ikerketek ere oratu diote gaiari. Hiru ikerketa izan dira hori landu dutenak.

Plazaola Elgarresta, Eguzkiñe (2009). “Hizkuntza normalkuntzako teknikarien garapenerako emozioen lanketa”.

Elorza Uribesalgo, Pello (2002). HIZNET ikastaroak Euskal Herrirako izan dezakeen aplikagarritasuna.

Robles Aranburu, Josemari (2002). Euskal soziolinguistikaren bihar-etziko arloetako lan-ildoak eta teknikarien formazioa aurreikusten

Community fostering

Gurean praktikan asko landu den arren gai hau, arraroa da Hizneteko ikerketen artean horren gutxi landua izatea. Behintzat espreski. Honi lotutako bi ikerketa baino ez ditut aurkitu:

Ibañez Lusarreta, Ainara (2006). Karrikiri. Iruñeko Euskaldunon Elkartea. Euskara bultzatzeko ekintza berritzaileak.

Miner Aristizabal, Imanol (2002). Lau Haizetara Elkartea: etorkizunerako urratsak.

Soziolinguistika bariazionala

Hizneteko ikasgaietan gutxi lantzen da soziolinguistika bariazionala. Eta emaitzak hor daude: honi lotutako bi ikerketa baino ez dira ageri Hizneteko corpusean.

Gandarias Ispizua, Leire (2012). “Azentu bariazio soziolinguistikorako lehen hurbilpena Kortezubin, Tolosan eta Lekarotzen”.

Etxebarria Elorrieta, Oihane (2002). Elebitasuna eta hizkuntza nahasketa.

Hiznet 7: nazioarteko eta komunikazio arloko ikerketak

2013-11-11  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Nazioartekoak:

Nazioarteko gaiek ere Hizneten badute ikusgarritasuna. Munduko hizkuntza gutxituak han eta hemen, zein orokorrean sarri landu dituzte ikerketetan. 15 aldiz hain zuzen ere.

Ereño Argiarro, Begoña (2011). “Hizkuntza gutxituak Erresuma Batuan: Euroitunaren aplikazioa”.

Rodriguez Zuaza, Joseba (2010). “Suomiera eta gaelera , norabide desberdinetan ibili diren hizkuntza bi”.

Aranaga Libano, Amaia (2008). Eremu urriko hizkuntzen egoera Europar Batasunean.

Fernandez de Antona Ulibarri, Edurne (2007). Hizkuntzak galtzea. Zergatik hiltzen dira hizkuntzak?

Haro Solaberrieta, Imanol (2007). Globalizazioa eta hizkuntza gutxituak. Aukerak eta arriskuak.

Moyano Pascual, Julene (2007). Gaeleraren egoeraren bilakaera. Irlandako errepublikako eta ipar Irlandako gobernuen hizkuntza politika.

Saenz Orbe, Alaia (2007). Euskal Herria globalizazioan. Nolako mundua, halako herria.

Segurola Amutxastegi, Jose Mari (2007). Europar Batasuneko justizia auzitegiaren jurisprudentzia hizkuntza gaietan.

Zubitur Iñarra, Izaskun (2006). Hiru hizkuntza gutxituen egoera Frantzian. Diagnosia. Frantziako hizkuntza politika.

Ezenarro Egurbide, Itsaso (2004).Europar Batasuna: egungo hizkuntza-politikaren azterketa eta etorkizunerako proposamena.

Garcia Lopez de Sabando, Mikel (2002) Kaukasoko hizkuntza egoera.

Kontxa Olabarrieta, Unai (2002). Galesa eta euskararen presentzia komunikabideetan.

Martinez Navarro, Laida (2002). Frantsesaren egoera Quebec-en.

Sirbent Auzmendi, Ekaitz (2002). Globalizazioaren gizartea eta ordena linguistiko berria.

Suberbiola Unanue, Pablo (2002). Hizkuntza gutxiagotuak globalizazioaren aurrean.

Komunikazioa:

Teknologia berriek gure egunerokoan gauza dezente aldatu dituzte. Eta euskara bezalako hizkuntza gutxituei erronka berriak jarri dizkiote mahai gainean. Hiznetera ere heldu da gaia eta honi lotutako hainbat ikerketa plazaratu dira azken urteotan. Komunikazioari hala edo hola lotutako ikerketak gehiago badira, guztira zazpi.

Aparicio Olabarri, Mikel (2012). “Bipuntuzero: Euskara, web 2.0 eta gizarte sareak”.

Gonzalez Elorza, Edurne (2011). “Sare Sozialak eta hizkuntza-politika”.

Iriondo, Asier (2010). “Politiko elebidunak euskaraz eta gaztelaniaz”.

Basurto Arruti, Asier (2008) . Euskararen aldeko diskurtsoa XXI. mende hasieran.

Elizondo Agirregomezkorta, Iratxe (2008) . Euskal nortasuna eta euskara: autore ezberdinen ikerketak.

Elortza Gorrotxategi, Denis (2007). Euskara ingurune globalizatuan. Globalizazioak euskararen biziraupenerako ematen dituen aukerak.

Saez Beloki, Patxi (2002). Hizkuntza plangintza eta komunikazioa.

Hiznet 6: euskararen jabetzea eta transmisioa

2013-11-06  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Euskararen eskuratzea/jabetzea:

Euskararen eskuratzea garrantzi handikoa izan da gurean azken 50 urteotan. Ikastolek zein euskaltegiek pisu nabarmena izan dute (eta dute) euskalgintzan. Horren isla da Hizneteko ikerketen artean 13 izatea gai honi dagozkionak. Euren artean gehienek helduen euskalduntzeari jaramon egiten diote.

Etxeberria Oliden, Naiara (2012). “Bigarren hizkuntzaren jabekuntzan eragiten duten faktore sozioafektiboak eta lehen hizkuntzaren trataera”.

Laskibar Etxebarria, Nerea (2012). “Afasia. Elebitasuna eta terapia”.

Ugartemendia Ugartemendia, Maier (2011). “Hezkuntza marko hirueledunaren ondorioak”.

Azcolain Olaondo, Nora (2011). “Euskaltegien sustapenerako komunikazio kanpainen azterketa eta ebaluazioa”.

Arauzo Uriarte, Amaia (2008) . Hizkuntzen portfolio europarra: beste tresna bat ikasle eta irakasleen esku.

Basurto Arkaute, Ruth (2007). Helduen euskalduntzearen oinarrizko kurrikuluaren azterketa teoriko-metodologikoa.

Irazabal Olarreta, Eunate (2007). Emakumea eta euskal irakaskuntza.

Lopez Calzada, Janire (2007). Helduen euskalduntzean eragiten duten prozesu psikosozialak. Ikasleen autoirudia eta motibazioa.

Jaio Embeita, Marivi, Martinez Bermudez, Loren eta Zarraga Azurmendi, Arkaitz (2006). Ikasleen motibazioa, hizkuntz plangintzak eta euskalduntze-alfabetatzea, elkarren osagarri.

Iarza Ansa, Arantxa (2003). Euskararekiko motibazioa eta ahozko trebetasuna (11 urteko neska-mutilak).

Ortiz Atienza, Josune (2003). Helduen euskalduntzean eragiten duten prozesu psikosozialak: motibazio ezari aurre eginez.

Escancon Navarro, Aritza (2002). Helduen euskalduntze-alfabetatzea eraginkorragoa izateko proposamenak.

Loinaz Sorozabal, Gema (2002). Euskararen erabileran eragiten duten prozesu psiko-sozialak: Identitate etnolinguistikoaren garrantzia. Udal baten kasua.

Transmisioa

Gure arreta nagusietako bat den arren, gutxi landu da Hizneteko ikerketetan transmisioa. Lau ikerketatan baino ez da zuzenean gaia jorratu.

Ferreira Zamalloa, Nagore (2007). Emakumea eta transmisioa, Euskal Herrian. Hizkuntza eta baloreak.

Beraza Elizondo, Ainhoa (2002). Hizkuntzaren transmisio naturala.

Aranguren Juaristi, Nerea (2008). Ahozko erabileraren garrantzia hizkuntzaren normalizazioan.

Etxaniz Iraola, Ainitze (2007). Emakumea eta hizkuntza: estereotipoetatik errealitatera.

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene artikuluak (VIII)

2013-11-05  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Urria eta azaro artean ere nik izkiriatu nahiko nituzke hainbat artikulu plazaratu dira han eta hemen. Bilduma pertsonal zein subjektiboa osatzen dute hauek:

– Allartean-ek maisuki azaldu zigun zeintzuk diren biziberritzearen lau zutabeak, bereziki horietako bat: http://allartean.blogspot.com.es/2013/10/lau-zutabeak.html

– Helios Del Santok sutxoak piztera dei egiten zigun. Keinu txikiek balio dute, asko balio ere: http://sustatu.com/heliosdelsanto/1382515061

– Gureaz blai irratsaioa interneten entzun dut astero-astero. Iazko denboraldiko saio guztiak batu dituzte hemen (http://www.lantalan.com/baliabideak-eta-tresnak/gureaz-blai) eta denboraldi berria hasi da: http://www.lantalan.com/lantalan/gureaz-blai-bigarren-denboraldia-abian

– Aurrekoan euskalkiei buruz berba egiten izan ginen eta Leire Narbaizak aspalditxo idatzitako artikulu honekin gogoratu nintzen: http://paperekoa.berria.info/iritzia/2012-08-30/004/001/euskalkia.htm

– Haritz Goikoetxea lankideak IMHko jardunaldietan eman zuen hitzaldiaren laburpena ere biziki interesgarria da: http://www.lantalan.com/emun/ahozkoa-nola-neurtu-nola-interpretatu-nola-eragin

– Allartean blogak, oro har, oso artikulu interesgarriak plazaratzen ditu. Euskara planen narraziogintzaz honako hau: http://allartean.blogspot.com.es/2013/11/kontulariak-storytelling-1.html

Hiznet 5: administrazio eta corpus plangintzak

2013-11-04  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Administrazio plangintzak

Administrazio alorrean plangintza asko egikaritzen dira gurean. Horren isla da horrenbeste ikerketa egotea arlo honi dagokionez. Guztira, 13 ikerketa agertzen dira. Batzuk orokorrak badira ere, gehienak arlo zehatz bati dagozkio. Bitxia bada ere, gehienak Araba eta Bizkaiari buruzkoak dira (Arabakoak hiru eta Bizkaikoak lau), Gipuzkoakoa bakarra eta Nafarroa eta Ipar Euskal Herritik bat bera ere ez.

Sueskun Gandarias, Leire: “Arabako Kuadrilletako Euskara teknikarien sarea: azterketak eta Hobekuntzak”

Etxebarria Iturrate, Arantza: “Bizkaiko Foru Aldundia EraMien bidetik”

Oses Azurmendi, Javier: “IV. Plangintzaldia Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte gaietako sailean”

Zuloaga Aranzabe, Ander: “Donostia Unibertsitate Ospitaleko planaren ebaluazioren inguruko hasunarketa”

Egiraun Iturbe-Ormaeche, Asier (2010). “Ugao LHI ikastetxe publikoan euskararen erabilera indartzeko plana (2010-2012)”.

Ugarteburu Iturbe, Amaia (2010). “Euskararen normalizazioa Bizkaiako Foru Aldundian”.

Goikoetxea Aranberri, Haritz (2009). “Nola saldu euskara administrazioko langileei”.

Vadillo Otxoa, Alex (2008) . Udalerrietan euskara biziberritzeko planak eta parte-hartzea. Begirada bat gure praktikei.

Irabien Marigorta, Iosune (2003). Euskararen erabilera administrazioan. Euskararen erabileran laguntzeko unitate modulo didaktikoak: Amurrioko Udala.

Etxebarria Zamora, Aitor (2003).Motibazioa, jarrera eta aurrerapenaren arteko elkarreragina udal langileen euskara taldeetan

Iriondo Goti, Joseba (2003). EAE-ko Justizia Administrazioko esperientzia pilotuak.

Arauzo Uriarte, Xabier (2002). Justizia administrazioko web orriko hizkuntza zerbitzuak.

Urrutia Zorrozua, Itziar (2002). Eduardo Eskartzaga Lehen Hezkuntzako Ikastetxeko balizko Hizkuntza Normalkuntza Planaren aurre-diseinua.

Corpus plangintza

Corpus plangintza gurean ez da asko landu, ez artez ez zeharka. Eta Hizneten ere horren isla agertzen da. Ikerketa bakarra egin da honi lotuta.

Urkizu Miner, Koro (2002). Euskararen corpusaren plangintza.

Jabetu

2013-10-31  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Josune Urbieta lankideak Hizneterako sakontze lan interesgarria ondu zuen: “Euskaldun berriak laneko euskarazko dinamiketan”. Ondorioen artean nik hauxe azpimarratu nahiko nuke:

Hizkuntza batean komunikatzeko ezinbestekoa da jabekuntza prozesua garatzea. Ikaskuntza prozesua, aldiz, ez da funtsezko, ez enborrezko, ez ezinbesteko ere.

Beraz, jabekuntza prozesu hori aurrera eramateko, hizkuntza inputak lau ezaugarri izan behar ditu:

– Ulergarria izan behar du

– Ikaslearen arreta eta interesa erakarri behar ditu

– Osoa izan behar du eta ez helburu gramatikalen arabera sailkatuta

– Ugaria izan behar du

Hiznet 4: gazteak eta aisialdi plangintzak

2013-10-30  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Gazteak

Hamahiru ikerketa daude Hizneteko sakontze egitasmoetan gazteei buruz. Herri batzuetako egoera aztertzen da: Arrasate, Elorrio, Azpeitia, Soraluze, … Aldizkarien kontsumoa, interbentzio proiektu batzuk, euskararen kalitatearekin kezka duten ikerketa batzuk, …

Argi dago gazteak direla euskal soziolinguistikaren arreta-gune nagusietako bat. Eta ikerketa kopuruan eta norabidean igarri egiten da.

Ugalde Begoña, Amaia: “Elorrioko gazteak eta euskara: gaitasunak, hizkuntza-ohiturak eta motibazioak”

Etxeberria Zubelzu, Lierni: “Ibarrako gazte-hizkera: kode-alternantzia”

Zeberio Loinaz, Mikeldi (2012). “Gazteei zuzendutako euskarazko aldizkarien azterketa”

Artola Lizarralde, Itxaro (2012). “Euskararen aingurak Arrasateko gazteen hizkuntza-praktikan”

Aranguren Zubimendi, Maddi (2012). “Azpeitiako gazteak eta euskara”

Anduaga Insausti, Eneko (2012). “Iseka Gazte Taldea. Atarrabiako aisialdia, eta Iseka esku-hartzeak eragiten dituen ondorioak euskararen erabileran eta motibazioan”

Etxabe Azkarate, Karmele (2010). “Kode alternantzia lagunarteko gazte hizkeran. Zaldibia eta Ordiziako kasuak”

Arizmendiarrieta Markuerkiaga, Kattalin (2007). “Euskalkiak eta gazteak”

Leunda Senperena, Mikel (2007). “Soraluzeko gaztetxoak eta euskara. Gaitasuna, erabilera eta jarrerei buruzko azterketa”

Agirregoikoa Azkorra, Jone(2006). “Urdulizko eskolaz kanpoko jardueretan euskara sustatzeko plangintza”

Etxabe Iribar, Amets (2005). “Kode-alternantzia lagun arteko gazte-hizkeran”

Urzelai Ezkibel, Inma (2002). “12-16 urte bitarteko gaztetxoentzako Gazte Txoko proiektua. Gune euskalduna sortzeko aitzakia”

Aisialdiko plangintzak

Aisialdiko plangintzei buruzko hainbat ikerketa daude. Baina horietako batzuk gazte arlokoak izanik, gazteak aztertzen dituen alorrean sailkatu ditugu. Hortik kanpora, Bizkai aldeko bi ikerketa daude Hizneteko altxorraren barruan:

Miruri Muruaga, Goizane (2012). “Getxo marka-futbola euskalduntzeko plangintza”

Manjon Lozoya, Roberto (2006). “Hizkuntza-normalizazioko proiektu bat Deustuko Menditarrak mendizaleen taldearentzat”

Azatzak 74: Derioztarrak 5 Kontinenteetan

2013-10-29  //  Azatzak, Sutondoko kontuak  //  Iruzkinik ez

Azatzik azatz, oraingoan oso neurea (geurea) den ekimen batek jarriko du 74. azatza gure kulturgintzaren solo ekologikoan.

Derioztarrak 5 Kontinenteetan (D5K) oso ekimen xumea da, Tximintxekook sei urtez jarraian egiten diharduguna. Ekimen sinplea da: aste batean (gutxi gorabehera) bost hitzaldi antolatzen ditugu herrian, tabernetan. Eta urtero, bost derioztar (edo gehiagok), eurek egindako bidaiak kontatzen dizkigute. Sei urte hauetan han-hemenka izan gara: Marokon, dolomitetan, Ginea Berrian, Islandian, Israelen, Bucaresten, Berlinen, Iranen, Australian, Saharan, Amerikan, Boisen, … Deriora herri horien guztien zaporea ekarri digute.

Izan ere, gure asmoak D5K martxan jartzeko hauek izan ziren:

– Gertuko, hurbileko ekimen bat martxan jartzea. Horregatik, derioztarrak eta tabernetan.

– Bazkideen eta Derioko euskaldunen parte hartzea bultzatu nahi genuen.

– Sortzaile eta ikusle rolak apur bat lausotzea.

– Inguruko harremanak bultzatzea.

2010ean honen inguruko hitzaldia eman genuen eta erabilitako aurkezpena ere sarean dago: http://www.slideshare.net/txerra/tximintx-d5k

Hiznet 3: lan munduko ikerketak

2013-10-24  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Lan munduari buruzko azterketak asko dira Hizneten, 33 nik egindako sailkapenean behinik behin. Igarri egiten da lan mundua euskalduntzeko zerbitzu enpresek Hiznet hartzen dutela formazio tresna gisara. Aipatzekoa da 33 hauetatik Emuneko lankideek (eta zenbait lankide ohik) 25 azterketa egin dituztela (beste zenbait alorretako batzuk ere Emuneko kideek egindakoak dira).

Urbieta Aizpurua, Josune (2012). “Euskaldun berriak laneko euskarazko dinamiketan”

Azpiroz Osa, Urko (2012). “Funtzio propioen lanketa”

León Perez de Ciriza, Lorea (2012).”Euskaldunen euskarazko zerbitzuen kontsumoa: Nafarroako Kutxaren kasua”

Redondo Beitia, Ibai (2012). “Euskara eta euskalduntzeko p-lanak Osintxun”

Madina Letamendi, Katia (2011). “DPO Metodologia: gabezietatik abiatuta saretze sistema garatzea FIT Automoción, S.A-n”

Zaloña Fernandez, Josu (2011). “Euskararen gaineko diskurtsoak lan munduan”

Etxaburu Aizpurua, Urrate (2010). “Motibazioaren garrantzia hizkuntza ohituren aldaketan”

Barrenetxea Iparragirre, Urtzi (2009). “Hizkuntza-plangintzekiko erresistentziak organizazioetan”

Ruiz Navarro, Juanjo (2009). “Akuilu taldeak: Euskararen aldeko eragiletza hizkuntza asertibitatearen bidetik”

Urrestarazu Garmendia, Koldo (2009). “Euskararen kudeaketa negozioetako hitzaldi informatibo eta Batzar Nagusietan”

Vegas Fernandez, Fidel (2009). “Enpresa mundutik euskarara: langileen motibazioa euskara planetan”

Beitia Sasiain, Ruben (2007). “Euskararen arnasguneak Fagor Ederlanen”

Beristain Madariaga, Aiora (2007). “Bai Euskarari Ziurtagiria eta Lanhitz”

Elexpuru Egaña, Ima (2007). “Produktu/zerbitzua hobetzeko paktika onak jaso eta zabaltzeko sistema”

Garai Uribeetxebarria, Jesus Mari (2007). “Elkargoetako euskara planen inplementazioaren barruan, zertan eta nola eragin herriz herri sakabanatuta dauden eta elkargokide diren enpresa edo negozioetan”

Irizar Mantzizidor, Abel (2007). “Proposamen ekolinguistiko bat. Fagor etxetresna elektrikoak kooperatibaren nazioartekotzerako”

Irizar Martinez, Olatz (2007). “Argumentazioa zerbitzu enpresetan eta merkataritzan”

Lariz Irazabal, Amaia (2007). “Zuzeneko langileen eguneroko lanean euskararen erabilera gehitzea, euren eguneroko lanean eraginez eta euren parte-hartzea bultzatuz”

Letona, Enrike (2007). “Euskararen normalizazioaren bidean, tratuak landu langileekin enpresa handietan”

Zumalde Barrena, Elias (2007). “Erdaldunak eta euskara planak”

Alustiza Lizaratzu, Eider (2006). “Euskaldunen arteko elkarrizketetak: euskararen erabilera areagotzeko esperientzia praktikoa, PDCD zikloan oinarrituta”

Etxeberria Arizaga, Maite (2004).”Diskurtsoetatik jokaeretara:analisia eta ekintza plana”

Iglesias Alvarez, Raul (2004). “Jatetxe eta tabernen plangintza Oiartzunen (Merkataritzan euskaraz bizi)”

Mujika Izagire, Leire (2004). “Pertsonak eta eginkizunak: euskara planetarako identifikazio tresna”

Rodriguez Gomez, Jose Ramon (2004). “Merkataritza euskalduntzeko plangintza baten azterketa kritikoa: Txorierriren kasua”

Usarralde Lasarte, Ibon (2004). “Erakundeetan euskararen bizindarra neurtzeko tresna”

Bastarrika Salegi, Igone (2003). “Zuzeneko langileak euskara planetan: euskararen normalizaziorako funtsezko partaideak”

Mendizabal Mujika, Gurutze (2003). “Euskara planaren instituzionalizatzeko proiektua Fagor Ederlan Koop. Elkartean”

Apaolaza Etxeberria, Xabier (2002). “Lantegietako euskara planen ebaluazioak”

Ugalde Alustiza, Iñaki (2002). “Euskara planak lan munduan”

Larrea Mendizabala, Imanol (2002). “Enpresetako eta herrietako euskara planen diseinua metodologia parte hartzailearen ikuspegitik”

Garmendia Agirre, Itsaso (2002).”Hiru urte pasa ondoren zer? Urratsez urrats normalizaziorantz”

Azkuenaga Egia, Aitor eta Iragi Ansorena, Juanjo (2002). “Ertzainetxeetan euskara zerbitzu hizkuntza izateko oinarriak ezarriko dituen plana. Gernikako ertzainetxearen adibidea”