Terminator polimeroa: “bizidun” (euskal) material sintetikoa

Atalak: Zientzia bitxia

Polimero naturalak edonon aurki ditzakegu, gure larruazalean adibidez, eta era berean, polimero sintetikoak ere nonahi daude egun. Polimero naturalak, larruazala adibidez, ebakitzerakoan, berez sendatzeko edo konpontzeko gai dira, baina hauek ez bezala, polimero sintetikoek ez daukate ahalmen hori. Edo, hobe esanda, ez zeukaten, zeren Donostiako CIDETEC zentroko ikertzaileek aurkitu duten polimero bat berez konpondu baitaiteke, kanpoko laguntzarik gabe. Begira bideo hau:

http://www.youtube.com/watch?v=6tVJL7RDOA8&feature=player_embedded

Polimero zati bat laban batez bitan ebaki ondoren, bi orduren buruan %97ko sendaketa bat erakusten du, eta aldi berean, nahiz eta alde bietatik tiratu ez da apurtzen. Materiala, poli(urea-uretano)zko elastomero bat da, eta konponketa eragiten duena disulfito aromatikoen metastasi erreakzio bat da, hauek tenperatura arruntean eraldatzen baitira. Ikertzaile taldeko Ibon Odriozolak dio polimero hau bizirik balego bezala portatzen dela, bere burua etengabe sendatuz, eta “Terminator Polimeroa” deitu du, Terminator 2 filmean agertzen den T-1000 errobotaren omenez. Berez “sendatzen” diren polimeroek beraien buruak konpontzen dituzte puskatutako lotura gurutzatuak birsortuz, baina loturen birsorkuntza mekanismo honek kanpoko eragin bat behar du, dela beroa, dela argia edo ingurugiro kimiko jakin bat. Kanpoko laguntzarik gabe berez konpondu zitezkeen polimero sintetikoak ez ziren ezagutzen orain arte. CIDETEC zentroko taldeak berak ere aurretik silikonazko elastomero bat garatu zuen berez konpondu zitekeena, zilarrezko nanopartikulak erabiliz lotura bezala; baina hartan kanpotik presio bat eragin behar zen polimeroa konpontzeko, eta gainera zilarrak materiala garestitzen zuen eta komertzialki ez zen erakargarria. Oraingoan, material berri honek aukera handiak zabaltzen ditu plastikozko produktu askoren segurtasuna eta iraunkortasuna hobetzeko, bai eraikinetan, bai autoetan edo biomaterialetan. Adibidez, material honekin egindako hodi bat puskatu edo lehertuko balitz, nahikoa litzateke zati biak elkartzea hodia berez konpontzeko.