Askatasun barik ez dago estetikarik: Ga(t)za 3

Atalak: Gaza, Mahmud Darwish, Palestina, Setio egoera

Gaza hirian ez da Gaza hil, nazioarteko komunitatea baizik. Palestinarrek bertze basamortu bat eta olibondoak bilatuko dituzte, baina Israelgo estatuak sorturiko mortua guregan geratuko da, lotsaren kartografian, erailketaren aritmetikan. Armada israeldarraren matematikaren arabera “zero eremua” da Palestina, konturatzeke gaurko erailak etorkizuneko asasinatuak izanen direla. Hiltzen dituzten eremuan ereiten dira biharko gorrotoak, biderketa infinitu batean.

Gazako hiriko Shujaiya auzo birrinduan ez dugu Gaza agerian, baizik eta Gernika eta Durango, eta Dresde, Coventry, Hanburgo, Vietnam, Hiroshima, bertzeak bertze. Zerutik bidalitako heriotza da, jainkoek ulertzen ez dutena, aireari dar-dar egiten diona, lurra astintzen duena, herri baten biktimek eta senideek jasaten dutena, beltzez jantzitako emakumeen keinu eta kexuetan nabari den eran.

Bigarren Mundu Gerran, Paris bonbardatu zutenean, ikuskizun estetiko bat hautemateko gauza izan zen Ernst Jünger idazle alemaniarra, katastrofearen erdian, inurriak edo intsektuak bezala emakume-gizonak sumatuz. Bart, OccupiedAir dela medio, streaming bidez aukera izan nuen Gaza hiria begiesteko, erasotzen zuten bitartean. Sirenak, bengalen eta misilen argiak, tiroak, eztandak, suak, kea… dena nahaste-borraste batean, epikarik gabe, anbulantziena izan ezik. Biztanleen isilunea ilunpetan baino ez, emakume-gizonen eta intsektuen isiltasuna, okupatzaileen gerraren zarata lazgarriaren zain. Ikuskizun estetikorik ez, inoiz ez. Bakarrik sufrimendu gor bat. Larderia zuzenean genozidioaren menpe.

Ez dakit zer eginen duten hildakoekin. Eta ez da metafora bat. Gaza hirian uztailaren 28tik hilerria beteta zegoenez, aitonaren hilobia berriro ireki behar izan zuten, mutiko ilobasoa lurpera zezaten. Horrela idatzi zuen txio batean Mohammed Omer kazetari palestinarrak handik: “The cemetery is full now. one boy had to be buried by reopening his grandfather’s grave #Gaza city”.

Honen aurrean estetika bakarra Mahmud Darwish olerkari palestinarraren lerro batean laburbiltzen da: “Hildakoak irakasten dit: ez dago estetikarik askatasun barik”.