GOIERRIKO ZUBIA

Atalak: Sailkatu gabea

Gaur egun Sexu aniztasun eta askatasunean oinarritutako gizarte batean aurkitzen garen arren, badira zenbait hutsune kolektibo honetako pertsonen eskubideak bermatzeko garaian.

Jaiotzen garen unetik onargarritasun soziala bilatzen dugu pertsona orok, eta gaur egun gizakiok dugun “hasierako pentsamendu” horretan ez dugu barne hausnarketa bat egiten geure buruarekin eta mundu guztia heterosexualtzat hartzen dugu normalean (aurresuposizioa), gainera joera binarioa azaldu izan ohi dugu, “normaltasun” horretatik at beste joera batzuk aurkitzen direla ohartu gabe, eta honen ondorioz legitimitate morala, onargarritasun soziala eta legezko eskubideak galarazten dizkiegu gainerako sexu politiko eta identitateei.

Zenbaitetan nire buruari galdetu izan ohi diot ea zergatik suertatzen diren hainbeste ezberdintasun denok maila berdinean jokatzen dugun garaian eta aurreko garaietara jotzen dut orduan: heterosexualitatia, binarismoa, matxismoa, homo-transfobia garbiak ziren garaietara, hain zuzen. Urte eta mendeak igaro ditugu “balio moral” horietan biziz, familia eta bizi eredu bakarrak daudela ikusiz, “normaltasuna” zer den erakutsi izan digute: Emakume eta gizon bat ezkontzea, seme-alabak izatea, emakumea etxean geratu eta gizonezkoa lanera joatea, dibortziorik ez izatea eta bizitza guztia batera igarotzea, baina honek balio etiko eta moralak suntsitu ditu, zenbait pertsonen nortasuna mugatuz eta beste zenbait petsonengan ideia baztertzaileak bultzatuz.

Esan bezala, zentzugabezko balio horiek zenbait pertsonen nortasuna mugatu izan ohi dute, askok beldurra eduki baitute diren hori azaleratzeko garaian eta sekretuan edo ezkutuan bizi izan dira. Ez al da tristea zarena izateagatik onarpen soziala izango ez duzula pentsatzea? Baztertua izango zarela sentitzea? Zaren hori azaleratzeko ikara izatea?. Pentsatu dezagun alderantziz, une batez, eta hausnartu nola sentituko ginatekeen izateagatik epaituak, baztertuak, jipoituak, irainduak… izango bagina, ikaraz biziko bagina, garen guzti hori ezkutatzeko beharra izango bagenu… Niri pertsonalki, barrenak mugitzen zaizkit.

Aurrera pausoak egon diren arren, (zenbait berdintasun lege eta eskubideetan) oraindik ere badugu lana alor honetan, hezkuntzak ezinbesteko papera jokatzen duelarik. Garaiak aldatu diren moduan hezkuntza sustatzeko garaian moduak ere aldatu behar direlako, ikastetxe eta familiak aniztasunean murgilduak aurkitzen baitiria. Hezitaile orok aurkitu izan du ikastetxean homosexualak diren ikasleak adibidez, zenbait familietan transexualak diren seme-alabak, edota familia eredu ezberdinak (monoparentalak, homosexualak, etab.) eta ideia baztertzaileak aldatzeko ez dago oinarritik lantzea baino modu hobeagorik. Arartekok burututako ikerketen arabera EAEko adingabeen %10-15ak jarrera homofoboak azaldu ditu eta bigarren hezkuntzako %23k gertu ikusi izan dituzte eskolan homofobiak eragindako jazarpenak. Datu nahiko esanguratsuak gaur egungo gizartean LGTBI kolektiboaren inguruan ematen den errepresioaz ohartarazteko.

Familiak ere ezinbesteko bilakatzen dira, askotan hauen onarpen ezak sufrimendua areagotu egiten baitu. Nik, pertsonalki aukera izan nuen hau gertutik bizitzeko, nire ahizparen prozesuan (transexualitatea) neska gazte bat ezagutzeko premia izan bainuen. Neska honen kasuan, ez zuen familiaren laguntzarik izan eta 13 urte zituela etxetik alde egin behar izan zuen bere aitak jipoitu egiten zuelako, ez dago horretarako eskubiderik, azken finean horrelako bizimodu tristeak eragina izaten baitu zeure bizitzan, psikologikoki eta psikiatrikoki kalteak eragiten dituelako. Beraz, etxean landu beharreko alorra ere bada, pertsona orok baitugu errespetatuak izateko eskubidea, eta guk geure seme-alabak errespetatzen ez baditugu ezin dugu pentsatu ondoren beraiek beste norbanakoak errespetatuko dituenik.

Aipatutako hutsuneak direla eta, Goierriko Zubiak paper garrantzitsua jokatzen du genero-identitatean oinarritutako diskriminazioaren aurkako borrokan, pertsona guztiak berdintasunean kokatzen baititu, aniztasunak aberastu egiten gaituela ohartaraziz, bakoitzak kolore bat dugu eta denon artean erromako zubia osatzen dugu.

Goierriko zubiaren hiru helburu nagusiak belaunaldi gazteak eta gizartea heztea, informazioa zabaltzea eta babesa ematea izanik gizartea hezteko tresna aproposa dugu hau, aurrera pausoak emateko ezinbesteko bilakatzen delarik. Honen bitartez, helduok informazio gehiago izateko aukera izango dugu, alor honetan trebatzeko aukera paregabea eta honen ondorioz seme-alaben babesa.

Ni neu, talde honetako partaide naiz, funtsezko ikusi nuelako Goierriko Zubia bezalako talde baten eraikuntza, honen bitartez gutxinaka, hutsuneak kolorez betetzen joango garelako. Paper garrantzitsua jokatzen dugula ikusten dut, azken finean genero eta sexu aniztasunaren aurkako ideia baztertzaileak alde batera uzteko lana egingo dugulako, errespetua kaleetan murgildu behar delako eta kontzientzia eta onarpena ezinbesteko bilakatzen delako danak geure ezberdintasunean berdinak izateko.

Gaur egun “normaltzat” hartzen dena aspergarria, lotsagarria dela esan dezaket, beraz bakoitzak normala zer den galdetu beharko genioke geure buruari, azken finean diskriminazioa egotea, jarrera baztertzaileak izatea, errespetu faltak edukitzea… ez dira Goierriko Zubiaren normaltasunaren barnean sartzen. Guk ez dugu diskriminaziorik egiten norbanakoa aske bizitzea aldarrikatzen dugu, sexu askapena ehuneko ehunean defendatuz. Hori horrela izanik, edozeinek du aukera sortu dugun talde honen partaide izateko, edo nahiz eta partaide ez izan taldean parte hartzeko (zuzenean ez bada zeharka izan daiteke).