Norbanakotik kolektibora (eta alderantziz)
Egia estiloa hedatzen ari da han eta hemen. Eta ni pozik nago, norbanakoaren portaera aldaketak lehen lerrora ekarri nahi dituelako euskalgintzak. Eta bada zerbait. Baina ….. Nire ustez, diskurtsoetan norbanakoaren portaeren aldaketa gehiegi ardazten ari da norbanakoaren epizentroan. Egia estiloak arau sozialak aldatzeko joera du, aldatzeko bidea ematen du. Eta taldetasunak ematen digu ohitura horiek aldatzeko oinarria. Portaera aldatzeko portaera zaharra aldatu eta desikasteko leku bat behar...
Read MoreLiteratura
Durangon ostera egin ondoren bost ogerleko gogoeta merkea. Zer garrantzia du literaturak hizkuntza baten biziberritzean? Galdera hori etorri zait burura bat-batean Mercedes Queixas-en “De pergamiños, follas voandeiras e libros ao .gal. Breve historia da literatura galega” liburua irakurtzen ari nintzenean (trenak baditu bere ondorio onak!). Ez al dugu denok gainbaloratu literaturak duen edo izan dezakeen garrantzia? Beste behin ere, galderak ditut, erantzun argirik ez,...
Read MoreAztarna ekologikoa
Hizkuntza ekologian ekologismoko hainbat kontzeptu sanpleatu eta hizkuntza alorrera ekarri ditugu. Horietako bat izan daiteke aztarna ekologikoa. Eta zer esan gura du? Aztarna horrek pertsonen eskariak eragiten duen ingurunearen inpaktua neurtzen du. Izan ere, lurrak bere baliabideak zaharberritzeko aukera mugatua du. Eta pertsonon eskaerak, ostera, mugagabeak dira. Berez aztarna ekologikoa adierazle bat baino ez da, kalkulu korapilatsua duena, hainbat eta hainbat faktoreri erantzuten diolako....
Read MoreAutokontzientzia
Hiztun berrien inguruko liburua argitara eman du Deustuko unibertsitateak. Hiztun berrien inguruan, asko eragiten duen faktoreetako bat da hiztunaren autobalorazioa. Edo beste berba batzuekin esateko, hiztunak bere burua hiztun legitimotzat edo ez ikusten duen. Eta, beraz, autobalorazio hori hobetzeko lana egitea garrantzitsua izan daiteke eta fruituak eman ditzake. Eta zelan hobeto autokontzeptu hori? Horretan ari nintzela, 70eko feminismo erradikalak (AEBetan) sustatutako emakumeen...
Read MoreJaia bai, …… ere bai
Iñaki Martinez de Lunak egin zuen behin ikerketa bat euskara komunikabideetan zelan agertzen zen irudikatzeko. Eta ondorioztatu zuen egunkarietako portadetan agertzen ziren euskarari buruzko berriek bi norabide izaten zutela: edo gatazka edo jai giroa. Agurainen ibili dira 75 ordu euskaraz eta Berriako kazetariak nabarmendu du jai girorik gabekoa izango dela. Honela hasi du artikulua Jon Rejadok: “Jai girorik gabe. Ospakizunik gabe. Normaltasunez ekingo diote gaur Agurainen (Araba) 75 orduko...
Read MoreSoziolinguistika gazteentzat
UEUk aspaldi argitaratu zuen Katalunia aldean ondutako Soziolinguistika gazteentzat izeneko liburu gogoangarria (interneten doan daukazue esteka horretan). Denbora pasatu da eta soziolinguistikari hezkuntza arautuan ez zaio behar besteko garrantzia eman. Azken urteotan, ordea, gauzak apur bat mugitu dira. Batetik, Uemako herrietan Xabi Aizpuruak egindako ikerketa eta ondorengo interbentzioa dugu. Eta, bestetik, orain dela gutxi, Kike Amonarrizek eta enparauek ondu duten materiala (Tribuaren...
Read MoreLeialtasuna
Edo, zehatzago esanda, hizkuntza-leialtasuna. Hemendik kanpoko soziolinguistikan asko erabiltzen den terminoa da. Are gehiago, Fishman eta enparauek hizkuntzaren aldeko mugimendu sozialei language loyalty movement deitzen diete. Sekula ez diot terminoari kasu egin. Gaur arte. Eta konturatu naiz egokitasuna ez dudala sekula epaitu. Egokia al da leialtasuna? Edo, zehatzago esanda, egokia al da gurean leialtasunari aldarri egitea? Ba ez dakit. Zalantzak ditut. Batetik, oso termino kristaua...
Read MoreHautu-determinatzen
Uste dut PPko politikari batek esan zuela euskal herritarrok lau urterik behin autodeterminatu egiten garela. Ba, orain batzuk esaten dugu euskaldunok uneoro hautu-determinatu egiten garela (kontzeptua Metrokoadrokari lapurtua). Feminismoak erakutsi zigun pertsonala politikoa zela. Anarkismo zaharberrituak (John Holloway, adibidez) ere gauza bera dio. Autodeterminazio sozialerako bulkada deitzen dio berak mugimendu honi (arrakalen mugimenduari hain zuzen ere). Uneoro hautu-determinatu egiten...
Read MoreEuskaraz eroso bizi nahi dut
Estitxu Eizagirrek artikulu gogoangarria idatzi zuen pasa den astean: Euskara askatasun bat da. Hortik lerro hauek nabarmendu nahi nituzke: Barkatu, ez dut euskal herritar denak konbentzitu eta denei irtenbidea emango dien diskurtso, erantzun edo planik. Erakunde eta jende inportantea arduratzen da horretaz, eta mila esker, oso beharrezkoa da lan hori. Baina faltan nabari dut euskaraz aske sentitzen direnak plan, diskurtso eta kanpainen zentroan jartzea, ia beti. Eta mesedez, ez daramaguna...
Read MoreBost metafora kontzeptu baten bueltan
Orain dela denboratxo bat arnasgune funtzionalei buruz aritu nintzen blog honetan bertan. Aurretik, gune hegemonikoak ere aipatu nituen (gune autozentratuak esamoldea ere aditu dut). Orain dela gutxi, Ekolingua jolasaren harira, dentsitate guneak izeneko esamoldea ere entzun dut. Eta, hori gutxi balitz, Patxi Baztarrikak, gauza berari deitzeko, D ereduko espazioak (D ereduko gizartea) esamoldea erabiltzen du. Laupabost “metafora” brikolaje berarako. Metaforak metafora, gure gerorako...
Read More
Iruzkin berriak