Leihoak?
Hizkuntza bat hiltzen denean, munduari begiratzeko leiho bat ixten dela esan ohi da (metaforen gerratea ematen du honek). Ez nau sekula ase metafora horrek, baina, tira, guztiek erabiltzen badute … Orain dela gutxi, ordea, buelta bat eman diot metaforari, eta ez, ez nau asetzen. Eta ez asetzearen errua Jakoba Errekondok eta bere Bizi-baratzea liburuak du. Hango irakurgaiak nire buruko irabiagailuan sartu eta hauxe galdetu nion neure buruari: hizkuntzak zer dira, munduari begiratzeko...
Read MoreJakin, jabetu, ahaldundu, boteretu
Bat aldizkariaren 98. zenbakian Lorea Agirrek eta Idurre Eskisabelek “Euskalgintza eta feminismoa” izeneko artikulua idatzi dute. Handik lerrokada hau kopiatu dut, nire ustez, jakin, jabetu, ahaldundu eta boteretu aditzak ederto batean azaldu dituztelako. Eta ez langintza erraza, batez ere kontuan hartuta lau berba hauen inguruan dagoen txolopotea. Ea zer deritzozue: “Feminismoak subordinaziotik eragile edo agente eraldatzaile izateko lau urrats markatzen ditu: jakin, jabetu,...
Read MoreHitz hutsak
Dut taldearen kanta mitiko baten izenburua da Hitz hutsak hori (entzun eta gozatu!). Letra horretan bi ahapaldi nabarmendu nahiko nituzke: “Gezur batean bizi gara” eta “ez dut inoiz onartu errealitateari uko egiten dion jendea” Eta zertara dator hau guztia? Azken urteotan, mila plangintza irakurri behar izan ditut, mila proposamen eta mila ekintza. Eta behin baino gehiagotan paper horietan hitz hutsak daudela iruditu zait. Hitz hutsak. Izan ere, euskararen aldeko...
Read MoreInertzia geza
Edo izenburua izan zitekeen ere Grabitatearen aurka. Izan ere, izenburua Berri Txarrak taldearen Dortoken mendea kantatik hartu dut, baina berdin hartu nezakeen Zea Mays taldearen Grabitatearen aurka kantatik. Baina goazen hasierara. Uda honetan taldeen mikropolitikari buruzko liburua irakurri dut mendi artean. Liburua apur bat astuna iruditu zait, batez ere darabilen hizkera barroko samarra dela eta. Baina liburutik bertatik bi aipu hartu ditut, eta biek bi kanta horiek ekarri didate...
Read MoreEuskalgintzak eta anarkismoa lotzeko 10 puntu
Carlos Taiboren “Repensar la anarquía” liburua irakurri berri dut (oporrek askotarako ematen dute). Eta liburua amaitutakoan, nire buruan bueltaka ibili da galdera bat: euskalgintzek ba al dute zerikusirik anarkismoarekin? Eta hasi naiz erantzunak bilatzen eta 10 etorri zaizkit burura: Ikastolak eta euskaltegiak ez al ziren izan bere sortze sasoian (eta orain ere, baina tira) bestelako joko-arau batzuk zituzten espazio autonomoak? Euskal soziolinguistikan itzal handia duen...
Read MoreTripetatik
Uda aurretik 3 soziolinguistika hausnarketa-saio-bazkari egin genituen EMUNeko hainbat lankidek. Txoko banatan, mokadu eta mokadu artean, soziolinguistikaz aritu ginen, batzuetan gai-jartzaileak proposatutako gaiari tiraka, beste batzuetan libre, buruan bueltaka genituen ideiak, kezkak eta iritziak lankideekin partekatuz. Horren inguruan hiru artikulu egin ditugu Emuneko hiru kidek, eta hauxe da lehena, nirea. Jatorrizkoa lantalan.eus webgunean. Askotan galdetu diot neure buruari...
Read MorePublikoa – pribatua
Publikoaren eta pribatuaren arteko dikotomia patriarkatuak ezarri duela ikasi diegu feministei. Eta dikotomia hori apurtu egin behar dela. Eta pribatua politikoa dela, hau da, pribatuan egiten dugun horrexek dimentsio politiko nabarmena duela. Eta horretan ari nintzela Fishmanen irakaspenek brastakoa eman zidaten buruko neurona txikituetan. Ostia! Fishmanek aldarrikatzen zuen biziberritzearen muina ez ote zen pribatutzat hartu izan den eremua? Izan ere, berak etxea-auzoa-gertuko komunitatea...
Read MoreHiru prota
Garapen komunitarioan maisu dugu Marco Marchioni, maisu teorian eta maisu praktikan. Bere aipu hau aurkitu eta euskaratu egin dut, gure alorrean ere aplikatzeko modukoa dela iruditzen zaidalako, ez ala? “Aldaketarako edozein prozesuk hiru protagonista izan behar ditu: erakundeak, baliabide teknikoak eta herritarrak eta haren erakunde sozialak. Eta, gainera, protagonista bakoitzak bere papera bete behar du. Hau da, erakundeek gobernatu behar dute, teknikariek jakintza eta gaitasun teknikoa...
Read MoreZona euskaldunak, zona erdaldunak
Oso ohituta gaude gurean zona euskaldunak eta zona erdaldunak bereizten. Oso ohituta, era berean, arnasguneak berba erabiltzen (zonalde erdaldunak orduan itoguneak?). Oso. Uema ere soziolinguistika geografikoa da (nik gurago soziolinguistika funtzionala, baina tira). Oso ohituta gaude mapetara. Mapek erakusten dituzten mugak errealitatera eramaten ere trebeak gara, trebeak garenez. Euskalkien mapatik hasita (esate baterako, Durangon edo Errenterian guztiek egiten dute euskalkiz? Gasteizen ez...
Read MoreJarrerak
Inkesta guzti-guztietan agertzen da euskararen aldeko jarrera badagoela. Gehienek euskararen aldeko jarrera agertzen dute, beraz. Eta hori aditu eta eragile guztiek onartzen dute garrantzitsua dela. Nik ere garrantzi hori aitortzen dut, jakina. Baina aldeko jarrera horrek portaera bihurtzeko zer behar duen galdetzen diot neure buruari. Izan ere, jarrerak zer garrantzia du norberaren barruan? Edo, beste era batera galdetuta, zer “postutan” sailkatzen da gurean euskararen aldeko...
Read More
Iruzkin berriak