Hasiera »
Txerraren bloga - Garaigoikoa
Txerra Rodriguez
Soziolinguistikari buruz dihardu blog honek, euskararen hizkuntza komunitatearen ikuspegitik beti ere.
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- Lehen jabetze eskola sortu da Gasteizen(e)k Zer da soziolinguistika domestikoa? bidalketan
- Lehen jabetze eskola sortu da Gasteizen(e)k Soziolinguistikaren dibulgazioa gaur eta hemen: barreiatzen egitasmoa bidalketan
- 30 musker(e)k Normalizaziorako alderdi linguistikoak bigarren mailakoak dira bidalketan
- Joan-etorri (xin-fan)(e)k Hegemonia (edo autozentroa) bidalketan
- Joan-etorri (xin-fan)(e)k A casa do amo bidalketan
Artxiboak
- 2025(e)ko urtarrila
- 2024(e)ko abendua
- 2024(e)ko azaroa
- 2024(e)ko urria
- 2024(e)ko iraila
- 2024(e)ko uztaila
- 2024(e)ko ekaina
- 2024(e)ko maiatza
- 2024(e)ko apirila
- 2024(e)ko martxoa
- 2024(e)ko otsaila
- 2024(e)ko urtarrila
- 2023(e)ko abendua
- 2023(e)ko azaroa
- 2023(e)ko urria
- 2023(e)ko iraila
- 2023(e)ko uztaila
- 2023(e)ko ekaina
- 2023(e)ko maiatza
- 2023(e)ko apirila
- 2023(e)ko martxoa
- 2023(e)ko otsaila
- 2023(e)ko urtarrila
- 2022(e)ko abendua
- 2022(e)ko azaroa
- 2022(e)ko urria
- 2022(e)ko iraila
- 2022(e)ko abuztua
- 2022(e)ko uztaila
- 2022(e)ko ekaina
- 2022(e)ko maiatza
- 2022(e)ko apirila
- 2022(e)ko martxoa
- 2022(e)ko otsaila
- 2022(e)ko urtarrila
- 2021(e)ko abendua
- 2021(e)ko azaroa
- 2021(e)ko urria
- 2021(e)ko iraila
- 2021(e)ko uztaila
- 2021(e)ko ekaina
- 2021(e)ko maiatza
- 2021(e)ko apirila
- 2021(e)ko martxoa
- 2021(e)ko otsaila
- 2021(e)ko urtarrila
- 2020(e)ko abendua
- 2020(e)ko azaroa
- 2020(e)ko urria
- 2020(e)ko iraila
- 2020(e)ko abuztua
- 2020(e)ko uztaila
- 2020(e)ko ekaina
- 2020(e)ko maiatza
- 2020(e)ko apirila
- 2020(e)ko martxoa
- 2020(e)ko otsaila
- 2020(e)ko urtarrila
- 2019(e)ko abendua
- 2019(e)ko azaroa
- 2019(e)ko urria
- 2019(e)ko iraila
- 2019(e)ko abuztua
- 2019(e)ko uztaila
- 2019(e)ko ekaina
- 2019(e)ko maiatza
- 2019(e)ko apirila
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2019(e)ko urtarrila
- 2018(e)ko abendua
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko uztaila
- 2018(e)ko ekaina
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko abendua
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko abuztua
- 2012(e)ko uztaila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko apirila
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko abendua
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko urria
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko abuztua
- 2011(e)ko uztaila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko abuztua
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko apirila
- 2009(e)ko martxoa
- 2009(e)ko otsaila
- 2009(e)ko urtarrila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko urria
- 2008(e)ko iraila
- 2008(e)ko abuztua
- 2008(e)ko uztaila
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko maiatza
- 2008(e)ko apirila
- 2008(e)ko martxoa
- 2008(e)ko otsaila
- 2008(e)ko urtarrila
- 2007(e)ko abendua
- 2007(e)ko azaroa
- 2007(e)ko urria
- 2007(e)ko iraila
- 2007(e)ko uztaila
- 2007(e)ko ekaina
- 2007(e)ko maiatza
- 2007(e)ko apirila
- 2007(e)ko martxoa
- 2007(e)ko otsaila
- 2007(e)ko urtarrila
- 2006(e)ko abendua
- 2006(e)ko azaroa
III Euskal soziolinguistika jardunaldia
2010-02-02 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Jardunaldia hausnarketa teorikoan eta maila aplikatuan euskalgintzan ari direnei
zuzentzen zaie, hau da, ikerlarien, unibertsitateko irakasleen, eta ikastetxeetan,
lan munduan eta administrazioan euskararen normalkuntzan ari direnen topagune
izatea du helburu. Horretarako, hitzaldi eta tailerrak burutuko ziren, eskura
dauden datuak partekatuz, horien inguruan hausnartu eta eztabaidatzeko.
Ez al dute gogorik? Ba al dakite?
gure ahaleginak? Ezagutza-mailako aurrerapenek, zein kasutan dakartzate erabilera-mailako
aldaketak?
hizkuntza-jarrerak?
EGITARAUA
8:45
DOKUMENTAZIO-BANAKETA
9:00
HARRERA- EKITALDIA
Eusko Jaurlaritza, Gipuzkoako Foru Aldundia, Gipuzkoa Donostia
Kultxa, Soziolinguistika Klusterra
9:30 – 10:45
MAHAI-INGURUA
Euskararekiko jarreretatik erabilerara
Erramun Baxok, Hizkuntzalaria, Euskararen Erakunde
Publikoan aholkularia
Iñaki Martinez de Luna, Euskal Herriko Unibertsitatea
Pablo Sotés, Nafarroako Unibertsitate Publikoa
Koordinatzaile: Belen Uranga, Soziolinguistika
Klusterra
10:45 – 11:15
ATSEDENA
11:15-12:15
TAILERRRAK
Hizkuntza-ohituren aldaketak: gako teorikoetatik egoera
errealetara
Pello Jauregi, HUHEZI, Mondragon Unibertsitatea
Pablo Suberbiola, Soziolinguistika Klusterra
Gazteen erabileraren korapiloa begi-bistan
Jaime Altuna, Urtxintxa eskola
Asier Basurto, Soziolinguistika Klusterra
12:15 – 13:00
HAUSNARTU – II. Euskal Soziolinguistika Sariak – SARI-BANAKETA
Dabid Anaut: Argiak eta itzalak euskararen lurraldean.
Euskararen etxean, gazi-gozo [Lehen lan sarituaren
aurkezpena]
13:00 -15:00
BAZKARIA
15:00-15:45
HITZALDIA
Erdaldunen euskararekiko aurreiritzi eta jarreren inguruko
hainbat datu
Esti Amorrortu, Deustuko Unibertsitatea, Munduko
Hizkuntza-Ondarearen UNESCO Katedra
Koordinatzaile: Olatz Altuna, Soziolinguistika
Klusterra
15:45 – 17:15
HITZALDIA ETA ELKARRIZKETA
Hizkuntza-aurreiritziak, jarrerak, eta jokaerak
Juan Carlos Moreno Cabrera, Madrilgo Unibertsitate
Autonomoa
Elkarrizketatzaile: Onintza Irureta
17:15 – 17:30
ONDORIOEN AURKEZPENA ETA AMAIERA
IZEN-EMATE ORRIA ETA EPEA
HIZLARIEI BURUZKO INFORMAZIOA
Otsaila: hiru kandela
2010-02-01 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Orain dela hiru urte
Orain hiru urte, hilabetea hasi nuen
santogrialarekin: Nola euskalduntzen da lan mundua? Horretan ari gara
batzuk orain, eta ekinez ari gara, baina erantzun globalik ez dugu
(seguraski ez dagoelako). Ondoren, Bat 61 aldizkaria ekarri genuen hona, unibertsitate mailako irakaskuntzari buruzkoa. Ondoren, Fredi Paiak Berrian argitara eman zuen artikulua ekarri nuen hona, eta eztabaida dezentekoa eragin zuen blogean.
Wikipedia
ere aipatu nuen, eta gauzak askotxo aldatu dira (zorionez) azken hiru
urtetan. Soziolinguistikari buruzko sarrera gehiago daude gaur egun,
eta poztekoa da. Baina, nago oraindik ez dela nahikoa. Ondoren, Argia
aldizkarian Soziolinguistika Klusterrari buruz ateratako artikulua
ekarri nuen blogera. Bi iragarpen egiten zuten, eta hiru urte pasatuta,
ez dira bete. Hilabetea amaitzeko, Larrun aldizkaria iruzkindu nuen, han esandakoak batuz zelanbait.
Orain dela bi urte
Orain bi urte klasiko batekin hasi nintzen, Hizneteko
sakontze egitasmoekin, eta hilabetean zehar beste artikulu bat igo nuen
horren gainean. Eta ez hori bakarrik, hurrengo artikulua ere Hizneteko
saio batetik hartu nuen, Denis Elortzak egindako lanetik hain zuzen
ere. Ondoren Soziolinguistika Klusterraren lehen jardunaldiaren berri eman nuen (eta orain osatu dut haren ponentziak blogera ekarriz). Horren ostean Topaguneak
ateratako boletinaren berri eman nuen eta irakurri eta komentatzeko
beta hartuko nuela agindu, eta agindua bete ez. Ene jainkoa!!!
Hilabetea jarraitu nuen soziolinguistikaz berripaperaren beste ale batekin. Eta jarraitu nuen nire herrian egindako hitzaldi bat ekartzen blogera. Eta trenbidearen metafora ere (ez nahastu AHTrekin, jakina). Hilabetea amaitzeko, beste klasiko bat: Bat aldizkaria. Oraingo honetan Euskal Herriko kulturei buruzko alea.
Orain dela urtebete
Hilabetea
autobonboarekin hasi nintzen. Eta ondoren Klusterraren bigarren
jardunaldia etorri zen (orain ere eguneratuta). Ondoren, diglosia
atxikigarria kontzeptu berria ekarri nuen hona. Ordutik nik ez dut
berriro aditu kontzeptua, baina egia esateko ez dakit erabiltzen den
ala ez. Ondoren, HUHEZIk
antolatutako Euskal Kulturaren Transmisioko edukiak eta artikuluak
ekarri nituen blogera (por zierto lotura horiek guztiak ez dabiltza, ez
dakit ez ote duten kendu).
Hilabetea amaitu nuen soziolinguistikaz berripaperaren beste ale batekin, eta UEUk antolatutako ikastaro baten propaganda eginez.
Bat 72: Zein hizkuntza hitz egiten du komunikazio gizarteak?
2010-01-22 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Hiru artikulu azpimarratuko nuke azken Bat aldizkarian:
Iñaki
Lasa “Eskerrik asko lagun”: Iñaki Lasak artikulu honetan hainbat gauza
aipatzen ditu, gehienak oso interesgarriak. Baina, batez ere, nik
azpimarratuko nuke euskaldunak zenbat garen jakiteko zailtasunak
daudela. Bere hitzetan: “2001 urteko Biztanleria eta etxebizitza
zentsuan, Espainiako INE institutuak EAEn 15 urtetik gorako 882.707
euskaldun zenbatu zituen bitartean Eustatek 352.000 gutxiago (530.700
euskaldun) zenbatu zituen. Ikuspuntu zientifiko batetik hori ulertezina
izanen litzateke, biek ala biek 2001eko Biztanleriaren eta etxebizitza
zentsuan izan baitute iturburu”. Baina artikulu osoa merezi du.
Aitor
Zuberogoitia “Asaba zaharren baratzetik mundu arranora”: oso artikulu
mamitsua da Aitorrena. Baina kritikatxo bat egingo nioke. Hedabideen
mapa bat egiten du, Euskal Herriko hedabideen mapa. Baina nik mapa
horrtean bi hutsune ikusi ditut: kirol egunkariak eta aldizkari
tematikoak. Kirol egunkariak, bereziki, horiek baitira gure herri
futbolero honetan gehien saltzen direnak.
Roberto Manjon
“Euskararen jarraipena eta azpiegitura handiak Euskal Herrian”: oso
artikulu dramatikoa da, horrela iruditu zait. Hala ere, zentzu batean
arrazoia dauka, euskararen komunitateko birikak arriskuan daude. Hala
ere, nago berak proposatutako irtenbideak ez diren eraginkorrenak.
Baina berba barik utzi nau. Ez dakit nondik hasi kritika, nondik hasi
ekarpena baloratzen.
Konpasaren teoria
2010-01-21 // Sutondoko kontuak // 6 iruzkin
Tximintxeko kide bat Erandiokoa da. Eta behin baino gehiagotan aipatu
izan du konpasaren teoria. Eta, holakoak garenez, ba nik kopiatu eta
hona ekarri.
Esan bezala, Erandiokoa da, nahiz eta Derion
aspaldi bizi. Eta Erandio Goikoan jaiotakoa, eta han bizi izan du
Deriora joan arte. Ba, Erandio Goikoako euskal komunitatearen gesaltzea
azaltzeko konpasaren teoria darabil berak. Hau da, Erandioko eliza
zentrotzat hartuta, konpas batekin marrazten baduzu mapan, elizatik
gero eta urrunago, orduan eta “euskaldunago”. Hau da, Erandioko
elizatik abiatuta, zirkuluak egiten hasiz gero, Erandioko euskal
komunitatearen gesaltze prozesuaren argazki paregabea lor dezakezu.
Berak dioen moduan, salbuespenak egon badaude, baina hori dira
salbuespenak. Eta, gaineratzen du, salbuespen horiek burugogorrak
izateagatik direla. Burugogor politikoak: hau da, elizatik hur bizi
arren, euskal nortasun politikoa garatuta zuten gurasoek transmisioa
bermatzen zuten, bestela ez.
Teoria polita iruditu zait. Eta
argigarria. Falta zaion gauza bakarra arrazoiak aipatzea litzateke.
Baina horiek nik aipatzea baino, agian irakurleren batek, ezta?
Konpasaren teoria map
Gazteen hizkuntza erabileran eragiten duten faktoreen azterketa
2010-01-20 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Hizkuntzaren erabilera, konplexutasun
handiko gizarte fenomenoa da. Pertsona bakoitzarengan gurutzatzen diren
hainbat faktoreren elkarreraginetik sortzen da pertsona horrek
hizkuntza batean edo bestean hitz egiteko duen joera. Aldi berean,
gazteena ere konplexutasun handiko gizarte sektorea da. Haurtzarotik
helduarorako bidea egitea da gizatalde honek komunean duen ezaugarria,
baina horrez gain, gazterian neurtu ezinezko aniztasuna topa liteke
pentsaera, iritzi, ohitura eta jokaerei dagokienez.
Soziolinguistika Klusterrak Urtxintxa eskolarekin eta Topagunea
euskara elkarteen federazioarekin garatu du hain konplexua den gazteen
hizkuntz erabileraren fenomenoaren azterketa. Gazteekin lanean
esperientziadun jendea, gaia maila teorikoan landu duena eta ezaugarri
ezberdinetako gazteen arteko hausnarketa partekatua du oinarri
azterketa honek.
Gazteen erabilerarekin
harremanean jartzen den edonori (kanpaina bat egin nahi duena, egitasmo
bat antolatu nahi duena, kirol elkarte batean gazteekin diharduena,…)
fenomenoaren alderdi ezberdinak presente izanik usteen eta iritzietan
oinarrituta baino, bere jarduna oinarri sendo baten gainean burutzeko
baliabideak eskaintzea litzateke helburua.
Ondorengo fitxategietan ikus daitekeena azterketa lan horren fruituak dira.
Power
Pointa
Txostena
Munduan arraroak dira hizkuntza bakarreko estatuak
2010-01-14 // Sailkatu gabea // 3 iruzkin
La Vanguardia egunkarian elkarrizketatu dute John Edwards, Quebec-eko soziolinguista. Hona hemen:
John Edwards, sociolingüista, experto en bilingüismo en Quebec
Inglaterra, pero vivo en Quebec y hablo el quebequés. El estado natural
de lenguas y hablantes es la mezcla caótica. No saber idiomas sale más
caro que aprenderlos. Mi laboratorio es la calle. Publico ´Un món de
llengües´
“El inglés – bromea Edwards-es una lengua en extinción,
porque carece de una Real Academia que vele por su pureza”. Y explica
cómo, cuando Francia, España, Alemania y otros países fundaban sus
academias, en el XVII y XVIII, los anglos rehusaron fundar la suya
“porque los demás lo hacían”. Fiaron su estándar lingüístico a dos
espontáneos: el británico Samuel Johnson y el estadounidense Noah
Webster, quienes compilaron los dos grandes diccionarios normativos del
idioma. “Hoy EE. UU. no se preocupa, al contrario que Francia, de
mantener la expansión de su lengua, pero sí de dar al mundo razones
económicas, científicas y militares para que todos se esfuercen en
aprenderlo”.
Para empezar, déjeme decir algo a los profesores…
Adelante.
Ninguna lengua, dialecto, modismo o giro local es más omenos valioso que otro.
Pero unos cotizan más que otros.
Hay lenguas americanas, por ejemplo, cuya numeración no pasa de contar hasta tres…
Si no les hace falta llegar a cuatro…
Exacto. El idioma responde a lo que exige el entorno al hablante.
Por eso, esas mismas lenguas sin cuatro tienen una palabra para
designar con precisión a primos cuartos.
¿Por qué?
Porque eran grupos pequeños que debían clarificar el parentesco para
evitar relaciones incestuosas; en nuestras grandes ciudades esa
necesidad de evitar consanguinidades indeseables se pierde y así usted
no sabrá definir, por ejemplo, concuñado.
Lo oía decir en mi pueblo.
Cada lengua es el resultado de la adaptación de un grupo a su medio,
pero si quiere prosperar en otro, deberá adquirir otras lenguas,
dialectos, subdialectos, modismos…
¿Y si tienes varias lenguas de origen?
Antes pensábamos que la lengua materna era siempre la base
imprescindible sobre la que se erigían las demás, pero el caso Steiner
y otros demuestran que la plasticidad del cerebro infantil también
permite a los niños ser bi, tri o tetralingües sin que predomine una
lengua materna inicial.
¿Y las sociedades?
La lengua es más que un mero medio de comunicarse: es seña de identidad grupal y, por ello, materia de estudio muy sensible.
Hoy unas lenguas sustituyen a otras.
El bilingüismo es un equilibrio inestable, pero – y vivo en
Quebec-puede ser sufrido como tensión y amenaza o aprovechado como
estímulo y oportunidad.
¿En qué sentido?
Canadienses y quebequeses, igual que catalanes y españoles, llevan
demasiado tiempo viendo en la coexistencia de sus lenguas un conflicto
que será resuelto sólo cuando desaparezca la lengua de los otros.
Es “el problema” lingüístico.
Si fuera un problema tendría solución; pero no lo es, porque el
estado natural del ser humano, la realidad de la inmensa mayoría de los
habitantes del planeta y de los estados donde viven, es la mezcla
caótica de lenguas. Son raros los países monolingües puros.
¿Y aspirar al monolingüismo?
Ya le he dicho que no es una aspiración natural: ¿a usted le parece una aspiración inteligente?
Una lengua sin Estado desaparece.
Falso. Del mismo modo que tampoco es cierto que una lengua con
Estado sobreviva necesariamente. Y he vivido y estudiado el caso
irlandés: el gaélico irlandés tiene un Estado y sin embargo no tiene
casi hablantes.
Ysi una lengua desaparece, no resucita.
También es falso: el hebreo era una lengua muerta que hoy es moderna
y hablada, y el checo y otras lenguas agonizaban hasta que desapareció
el imperio austro-húngaro.
Un pueblo sin lengua deja de serlo.
Vuelve a ser inexacto: irlandeses o escoceses siguen siéndolo – yo
no se lo discutiría-pese a haber adoptado la lengua del invasor inglés.
También los austriacos tienen identidad sin lengua, como otras naciones
tienen varias lenguas y una sola identidad.
¿Hay identidad nacional sin lengua?
Rotundamente, sí. La identidad grupal va mucho más allá de la lengua y le sobrevive.
¿Una vez una lengua empieza su declive es imposible detenerlo?
Tampoco es cierto, y tiene usted aquí el propio catalán, que es un
gran ejemplo de la recuperación del uso social de una lengua: ¡ya les
gustaría a cientos de lenguas en declive gozar de su salud! Irlanda y
Escocia, en cambio, me temo que van a perder del todo sus lenguas a no
ser que implanten una dictadura o algo por el estilo.
¿Las multas lingüísticas defienden un idioma o sólo logran que se maldiga?
Incentivar es mejor que prohibir, e ilusionar mejor que penalizar,
pero si existe – como en Quebec-una gran mayoría democrática dispuesta
a multar por defender su lengua, sólo puedo añadir que ellos lo han
decidido.
Veo que no hay grandes soluciones.
No, pero me temo que algunos activistas suelen elegir a la carta las
cómodas condiciones de su menú lingüístico: quieren gozar de hegemonía
lingüística, pero sin pagar el coste del aislamiento y la pérdida de
conectividad y valor que comporta renunciar a las demás lenguas
habladas en el país.
¿El bilingüismo acaba con la desaparición de la lengua más débil?
Para devolver la hegemonía a un idioma que la ha perdido en su
territorio no basta con un par de leyes y unas cuantas multas; sería
imprescindible una auténtica revolución que anulara las mismas fuerzas
del mercado y la globalización que la han arrinconado. Y eso tiene un
coste altísimo y no siempre compatible con una democracia.
¿Por qué?
Porque esas fuerzas operan porque benefician a la mayoría. Los
activistas quieren hablar gaélico, pero seguir gozando de los
privilegios de hablar inglés. Y no es posible.
¿Qué propone usted?
Tal vez se podría conservar la propia lengua sin renunciar a otras
más poderosas si se logra establecer un vínculo afectivo y duradero con
ella, un compromiso que pusiera en valor su plus cultural y equilibrara
esas fuerzas globalizadoras.
La Contra
La Vanguardia
Iritzia izan aurreko iritziak
2010-01-13 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Aurreiritziak, beraz. Galizian. Eta hemen?
Urtarrila: hiru kandela
2010-01-08 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
liburuarekin egon nintzen tematuta. Liburu probokatzailea da, eta gure
lanbideari buruz azken aldian idatzitako iradokitzaileena. Hizneteko
ikerketa lanak klasiko bat dira dagoeneko blog honetan, eta ezin falta.
2007an oraindik fin nenbilen eta lanen azterketa egin nuen. Bereziki
azpimarratzekoa Roberto Manjonen lana, geroztik eta lantzean behin blog honetara polemikak ekarri dituen pertsona.
egindako udalen hizkuntza politikaren azterketa ekarri nuen blogera.
Azterketa honekin jarraitu du lanean Kontseiluak urte hauetan. Webgunea
ireki du, UEMAko herriak aztertu ditu, alternatibak eta konponbideak eskaini ditu, …
soziolinguistika gazteen artean (??) lantzeko filmekin. Ondoren, kale
neurketaren ondorioak eta emaitzak aztertzen dituen Bat aldizkaria
etorri zen (loturak gehituta). Egun bakarrean gure egunkarian (LIBRE!) agertutako hainbat albiste ekarri nuen, eta gero horri lotuta, hilabetea amaitu nuen Joxerra Garziaren
elkarrizketa batekin. Blog honek komunikabideetan izan zuen oihartzun
dezentea garai hartan eta poztu (puztu) egin nintzen apur bat. 2007ko
Hizneteko bost ikerketa lan iruzkindu nituen eta 2008ko Linguanet-en
matrikulatzeko deia egin.
Soziolinguistika lantzeko filmak
Bat 64: Kale erabileraren neurketa
Zer kristo egin behar dugu?
domestikoarekin. Urte hasieran eskatzen nituen eskuliburuak eta,
azkenean, nik osatu dut eskuliburua. Gero udalbloga
deskubritu nuen, blog gomendagarria (baina bakarrik prentsan agertzen
denari egiten diona jaramon). Horren ostean, bi jardunaldien berri eman
nuen, eta horietako eduki guztiak osatu ditut iruzkinetan. Zelan ez,
Bat aldizkaria ere iruzkindu nuen, oraingo honetan komunikabideen gaia
jorratzen zuen. Eta, azkenik, Mezularia irratasaioan entzundako elkarrizketa baten harira, neure ikuspuntua plazaratu nuen.
Soziolinguistikaz berripapera 27
2010-01-07 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
SOZIOLINGUISTIKA
KLUSTERRA
BAT
ALDIZKARIA 72 ZENBAKIA KALEAN
BAT aldizkariaren 72. zenbakia Zein hizkuntza hitz
egiten du komunikazio gizarteak? kaleratu du Soziolinguistika Klusterrak.
Zenbakiak 2009ko ekainean Donostian buruturiko izenburu bereko EHUko
Udako Ikastaroan oinarrituriko lanak biltzen ditu. Aldi berean, 71.
zenbakiari jarraipena eginez Kontseiluko ildo politiko-instituzionalaren
arduraduna den Iñaki Lasak Txillardegiri eskainitako
artikulu bat ere argitaratzen du. Gainera, GUREAN atalean, Roberto
Manjónen eta Iraia Saenz de Biteriren
lan bana ere bildu ditu.
Beraz, aldizkariak eskaintzen dituen lanak honakoak dira:
DOSSIERRA – Zein hizkuntza hitz egiten du komunikazio gizarteak?
aro globalean. Aitor Zuberogoitia.
Jon Sarasua, Josu Amezaga, Igor Calzada, Pablo Suberbiola.
GUREAN
Manjón Lozoya.
EUSKO IKASKUNTZAREN XVII. KONGRESUAN SOZIOLINGUISTIKA
KLUSTERRAK PARTE HARTU ZUEN
2009ko azaroaren 18, 19 eta 20an Gasteizen ospatutako
Eusko Ikaskuntzaren XVII. Kongresurako Soziolinguistika Klusterrak bi
saio prestatu zituen Hizkuntzen
ekologia eta garapen iraunkorra gaiaren inguruan, Globalizazioa
ardatzean kokatuta.
Lau urtez behin egiten da kongresuak, aurten, Gizarte
aurrerapen iraunkorrerako berrikuntza izan du gai orokor modura.
Saioak azaroaren 19an izan ziren, eta bertan honako hizlariek hartu
zuten parte:
UNESCOren ekimenak. Itziar Idiazabal (EHU).
egungo egoera eta etorkizuneko aukerak Soziologiaren ikusmiratik.
Iñaki Martinez de Luna (EHU)
inprobisazioa. Txema Abarrategi (Fagor Etxetresna Elektrikoak).
batean. Mikel Irizar (Kutxa).
(Emun Koop. E.).
arabera, euskarazko produktuak / zerbitzuak sustatzeko. Daniel
Hermosilla (EHU).
II. HAUSNARTU – EUSKAL SOZIOLINGUISTIKA
SARIEN IRABAZLEAK ERABAKITA
Hausnartu – Euskal Soziolinguistika Sarien helburu
nagusia euskal soziolinguistika teorikoaren eta metodologikoaren garapena
eta berrikuntza da. Asmoa da euskal soziolinguistikarekin harreman zuzena
duten ikerlarien lana bultzatzea, eta beste hainbat ikerlari ere euskal
soziolinguistikaren eremura biltzea, modu horretan hizkuntzaren eta soziolinguistikaren
inguruko ikerketen oinarri teorikoak zabaldu eta aberastuko baitira.
Aurten bigarren edizioa burutu da, eta erabakia epai-mahaiaren
bileran hartu zen, 2009ko abenduaren 18an. Bertan parte hartu zuten
Pello Jauregi Mondragon Unibertsitateko HUHEZI fakultateko pedagogiako
irakasleak; Iñaki Martinez de Luna EHUko irakasle
eta BAT Soziolinguistika aldizkariko argitalpen batzordekideak; Estibalitz
Alkorta Gipuzkoako Foru Aldundiko Euskara Zuzendariak eta Igor
Calzada Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Koordinaziorako
Zuzendariak.
Hartutako erabakiaren arabera honako lanak saritu ziren:
HAUSNARTU – EUSKAL SOZIOLINGUISTIKA SARIEN SARI-BANAKETA
2010eko otsailaren 26an burutuko da, Soziolinguistika Klusterrak antolatuko
duen Euskal Soziolinguistika III. Jardunaldian.
Informazio gehiago:
EKIMENAK
ETA KANPAINAK
NAFARROAKO
GOBERNUAK BURUTURIKO EUSKARAZKO LAGUNTZEN MURRIZKETEN AURREAN EKIMENA
[Berria.info]
Nafarroako Gobernuak euskarazko hedabideei diru iturria guztiz itxi
diela eta, Sakanako ‘Guaixe’ aldizkaria eta Beleixe irratia egoera larrian
daude. Zorra kitatzeko itsulapikoak jarri dituzte.
Informazio gehiago:
Berria.info: http://paperekoa.berria.info/harian/2009-12-30/012/007/Itsulapikoetako_diruaren_zain.htm
Argia: http://www.argia.com/albistea/sakandar-1-euro-1-20000-baietz
ARABAKO ALDUNDIAK EUSKARAREN LEHEN PLAN ESTRATEGIKOA
ONARTU DU
[Euskaraba.com]
Diputatu Nagusiorde Claudio Rodríguezek eta Euskara, Kultura
eta Kirol Saileko foru diputatu Lorena López de Lacallek Euskararen
Plan Estrategikoa (2010-2013) aurkeztu dute, zeina Arabako Foru Aldundiko
Diputatuen Kontseiluak onartu duen gaur egindako bilkuran. Plana abiaraztearen
arrazoi nagusia izan da Arabako euskararen normalizazioan eragiteko baliabide
batez hornitzea.
Araban garatutako planak hiru jomuga nagusi ditu: hizkuntz eskubideak
bermatzea, euskararen gizarte erabilera bultzatzea, eta koordinazio eta
lankidetza ekimenak lantzea. 1.039.978 euroko aurrekontua du horretarako.
Arabako zazpi kuadrillez gain, Trebiñu ere planaren barruan sartu
dute.
Informazio gehiago:
INSTITUT D’ESTUDIS CATALANS-EK EUSKALTZAINDIAREN
ETA REAL ACADEMIA GALEGAREN KIDE BANA AKADEMIKO IZENDATU DITU
[Euaskaltzaindia.net]
Abenduaren 23an eginiko batzarrean, Institut d’Estudis Catalansek Euskaltzaindiaren
eta Real Academia Galegaren kide bana onartu zituen akademiko urgazle
gisa, erakunde horren Secció Filològica barruan. Euskaltzaindiari
dagokionez, Andres Urrutia euskaltzainburua izendatu dute urgazle, eta
Academia Galegaren kasuan, Manuel González idazkaria.
Informazio gehiago:
ITZULTERM, ITZULPEN-MEMORIEI ETEKINA ATERATZEKO
DOAKO WEB-ZERBITZUA JARRI DU SAREAN ELHUYAR FUNDAZIOAK
[Elhuyar Fundazioa]
Elhuyar Fundazioko I+G+B unitateak garatu du tresna eta erabiltzaileak
aukera izango du itzulpen-memorietatik lexiko elebiduna erauzteko.
Elhuyar Fundazioko I+G+B unitateak ItzulTerm web-zerbitzua sareratu
berri du, itzulpen-memoria batetik euskarazko eta gaztelerazko termino
baliokideen bikoteak automatikoki erauzten dituen doako zerbitzua. Itzulpen-memoriekin
lan egiten duten erabiltzaileengan dago, batik bat, pentsatua: itzultzaileak,
itzulpen-zerbitzuak, terminologoak, hizkuntzalariak, euskara-teknikariak.
Informazio gehiago:
http://www.elhuyar.org/EU/Prentsa-oharrak/ItzulTerm-itzulpen-memoriei-etekina-ateratzeko-doako-web-zerbitzua-jarri-du-sarean-Elhuyar-Fundazioak
GAZTELANIA-EUSKARA ITZULTZAILE AUTOMATIKO
HOBETUA AURKEZTU DUTE
[Eleka ingeniaritza linguistikoa]
Eleka enpresak Matxin gaztelania-euskara itzultzaile automatikoaren
bertsio hobetua garatu du. Elhuyar Fundazioarekin eta EHUko IXA taldearekin
elkarlanean garatu da itzultzaile automatikoaren bertsio hobetua.
Bost urte pasa dira Eleka Ingeniaritza Linguistikoa, SL Galiziako eta
Herrialde Katalanetako enpresa eta unibertsitateekin batera Opentrad kode
irekiko itzulpen automatikorako plataforma garatzen hasi zenetik (www.opentrad.com).
Matxin gaztelania-euskararen bertsio hobetua Opentrad plataformaren parte
da, eta bertan itzulpen automatikoko teknika ezberdinak erabili dira.
Informazio gehiago:
ALBISTEAK
NETLE
NAFARROAKO EUSKARA TEKNIKARIEN LANBIDE ELKARTEAK NAFARROAKO EUSKARA ZERBITZUEN
EGOERA ITOGARRIA SALATU DUTE
[Berria.info]
Krisi ekonomikoa aitzakia modura hartuta UPNren Nafarroako Gobernuak
euskararen mundua itotzeko lasterketan sartu dela salatu dute NETLE Nafarroako
Euskara Teknikarien Lanbide Elkarteko hogeita bederatzi bazkideek. Diru-laguntzen
beherakada ez da orain-oraingoa, 1998tik 2005 eta bitartean diru-laguntza
horiek erdira jaitsi baitira, eta harrez gero bide hori etenik gabe jarraitu
baitu.
Informazio gehiago:
EUSKARAREN ERAKUNDE PUBLIKOAK IAZ BAINO 360.000
EURO GEHIAGO ESKURATUKO DITU 2010. URTEAN
[Kazeta.info]
Euskararen Erakunde Publikoak (EEP) agerraldia egin zuen 2010-2016 epean
garatu beharreko hizkuntz proiektua azaltzeko. EEPren aurrekontua ziurtatzeko
-estatua, eskualdea eta departamendua- iaz baino 120.000 euro gehiago
ezarriko dute 2010ean. Ondorioz, EEPren aurrekontua 360.000 eurotan handituko
da. Bestalde, jakitera eman da Frantxua Maitia eskualdeko kontseilari
sozialista izanen dela Euskararen Erakunde Publikoaren lehendakari berria.
Informazio gehiago:
NAFARROAKO GOBERNUAREN AURREKONTUAK EUSKARAREN
NORMALIZAZIOAN OZTOPO IZANGO DIRELA SALATU DU KONTSEILUAK
[Erabili.com]
Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua biziki kezkatuta dago euskararen
normalizazioak Nafarroan daraman bidearekin. Hori azaltzeko, agerraldia
egin zuten atzo (2009-12-14) Kontseilua osatzen duten hainbat eragileetako
ordezkariek. “Euskara normalizatzeko beharrezkoa den hizkuntza-politika
eragingarria baztertu eta euskal hiztunen hizkuntza-eskubideak sistematikoki
zapaltzea ahalbidetzen duen politika du indarrean UPNren Gobernuak”,
azaldu zuen Iñaki Lasak, Kontseiluko ildo politiko-instituzionaleko
arduradunak.
Informazio gehiago:
IRITZIAK
– ELKARRIZKETAK – ARTIKULUAK
Iparraldeko arduraduna, Jakes Bortairu AEK-ko Ipar Euskal Herriko arduraduna
eta Hur Gorostiaga Seaskako zuzendaria mahai-inguruan Legeari
beha, hizkuntzaren geroa hizpide. http://paperekoa.berria.info/harian/2009-12-29/002/001/Legeari_beha_hizkuntzaren_geroa_hizpide.htm
bi ikuspegi desberdin. http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1260431578
http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1258708298
con un talento natural para aprender lenguas. http://www.noticiasdegipuzkoa.com/ediciones/2009/07/16/sociedad/gipuzkoa/d16gip10.1541461.php
erakusteko muga bakarra baliabide falta da. http://paperekoa.berria.info/harian/2009-09-18/013/004/%C2%ABHizkuntza_bat_baino_gehiago_erakusteko_muga_bakarra_baliabide_falta_da%C2%BB.htm
ARGITALPEN
GOMENDATUAK
HABE
Liburutegiak eskuratu berriak
futurs del català : un estat de la qüestió i una qüestió d’estat
langue et nation : qu’est-ce qui se joue avec les langues?
Globalization
and language in contact : scale, migration, and communicative practices
EUSKALTZAINDIA
EUSKALTZAINDIA ekin eta jarrai
euskera en la Comunidad Autonoma Vasca (2009). Una apuesta por la diversidad
lingüística
Irakurgaiak: Euskaltzaindia, ekin eta jarrai
2009-12-29 // Irakurgaiak // Iruzkinik ez
Batek aurrekoan esaten zuen bezala, corpus plangintzara bakarrik
dedikatzen ez den akademia da Euskaltzaindia. Eta esaten zuen batzuek
ez dutela Euskaltzaindiaren lana soziolinguistikaren esparruan
kokatzen. ba besteek ez dakit zer egingo duten, baina nik bai, corpus
plangintza ere soziolinguistikaren alorra delako.
Baina utz ditzagun alde batera eztabaidak. Eta liburura jo dezagun. Horretara etorri gara ba.
Liburu
dibulgatiboa da, eta eskertzen da. Formatua asko gustatu ez bazait ere
(oso handia da, tamainaz), liburua erraz eta samur irakurtzen da. Eta
ez da gutxi, benetan. Euskaltzaindiaren historia kontatzen du eta haren
gaineko istorioak ere. Euskara batuaren sortze prozesua, haren gaineko
iskanbilak eta desadostasunak, Azkueren garaiak, frankismo osteko lehen
urteak, oreka politikoak, … eta ez du ahazten etorkizuna.
Euskaltzaindiak gaur egun martxan dituen proiektuen gaineko informazio
asko dago, informazio esanguratsua eta eguneratua.