Language standardisation

2011-05-30  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Garabide elkarteak jarraitzen du euskararen berreskuratzeari buruzko bigarren liburu-DVDarekin. Oraingo honetan hizkuntzen biziberritzeetan estandarizazioak daukan garrantziari buruz.

Aurrekoa bezala, liburua da, baina baita dokumentala ere (momentuz aurrerapena baino ez dago sarean). Liburua lau hizkuntzatan plazaratu dute: euskaraz, gaztelaniaz, inglesez eta frantsesez. Eta, gainera, lizentzia librearekin.

Azatzak 10: eskola txikiak

2011-05-27  //  Azatzak  //  Iruzkin bat

Tonto-tonto 10 azatza idatzi ditut. Eta oraindik orain askotxo daukat errekamaran. Beraz, jarraituko dut irakurleak matxinatzen ez bazaizkit behintzat.

Hamargarrena beti berezia egin behar da. Eta oraingo honetan ere hala da: Gipuzkoako eskola txikiak ekarri gura ditut.

Herri txikiak bizi behar dira, eta horretarako ezinbestekoa da eskolak izatea herrian. Eskola hauek, gainera, kulturaren eta hizkuntzaren transmisiorako ezinbestekoak dira. Arnasguneak aipatzen ditugu maiz, baina arnasgune horiek ezin dira izan altxor, etorkizuneko herri biziak izan behar dira. Eta langintza horretan ezinbestekoak dira eskola txikiak.

Bide batez, ekainaren 12an egingo dute urteroko jaia. Oraingo honetan Abaltzisketan. Egitarau xume baino oparoa dute. Aupa eskola txikiak!!

Soziolinguistika domestikorako gida osatzen

2011-05-26  //  Sailkatu gabea  //  2 iruzkin

2009an
soziolinguistika domestikorako gida egiten ibili nintzen. Eta gustora
egin ere. Ordutik etxeko, komuneko eta tabernetako soziolinguistikatxoan
aurrerapenak izan dira. Gaurkoz hiru:

–
Zer egin? liburuxka: iaz Emunek eman zuen argitara (eta sarean eskegi
debalde). Gainera, hilabete hauetan lantalan blogean argitara eman
ditugu gomendio horietatik batzuk.

–
Aritu.eu: webgune honetan hainbat esparru eta egoeretan euskara maizago
erabiltzeko tresna lagungarriak eskaintzen ei dira (horietara iristeko
izena eman behar da eta ez dut nik izenik eman). Kontsultak egiteko
aukera ere ematen du antza.

–
Emangiltza.com: webgune hau Bizkaiko udaletako euskara zerbitzuek eratu
dute. Guraso euskaldun zein erdaldunei hainbat eta hainbat aholku
ematen zaie transmisioa hobetze aldera. Oso itxura ona dauka webguneak
eta ematen du aurrerantzean ere berrituko dutela. Kontsultak egiteko
aukera ematen du.

Aurrerapauso
nabarmenak dira hiru hauek nire ustez (bakoitza bere esparruan). Oheko,
sukaldeko eta txokoetako soziolinguistikan oraindik pauso gehiago behar
baditugu ere.

Uemaratu

2011-05-23  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkin bat

Hauteskundeak
izan dira Hego Euskal Herrian. Udal hauteskundeak, besteak beste. Eta
euskararen gaia oraingo honetan ez da agendaren lehen lerroan izan.
Nahiz eta udaleko hizkuntza politika garrantzia handikoa izan.

Bilduk
emaitza ikaragarriak izan ditu, batez ere euskararen arnasguneak diren
herrietan. Herri askotan gehiengo osoa izan du. Eta kanpainan zehar,
Bildukoei entzun diegu Uema indartzeko asmoa.
Ea hala den. Bizkaian hainbat herritan dute horretarako aukera (Bermeo,
Dima, Ea, Elantxobe, Gamiz-Fika, Larrabetzu, Lekeitio, Mañaria, Meñaka,
Nabarniz, Ondarroa eta Zeberion), Gipuzkoan ere badaude
aukerak (Ataun, Azkoitia, Berastegi, Berrobi,
Bidania-Goiatz, Errezil, Legorreta,
Mendaro, Oñati, Segura eta Zarautzen), baita Nafarroan ere (Baztan, Bertizarana, Lesaka,
Sunbilla).

Herri
horietako asko Ueman sartuz gero (gehi beste alderdi batzuek
gobernatutako beste hainbat), Uema indartuko litzateke eta arnasguneen
aldeko dinamika potoloa martxan jartzeko aukera legoke. Ea aldaketa
horretan ere sumatzen den.

Manjonenak

2011-05-20  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Aurrekoan aipatu nuen Roberto Manjonen artikulua. Eta esan nuen aurrerago komentatuko nuela.

Aurreratu egin zaizkit Tirakakoak. Artikulua ederto laburtu dute eta merezi du kuku bat egitea.

Roberto Manjonen artikulua: 1 eta 2.

Euskara planei buruz ari da artikulua. Administrazioko eta enpresetako euskara planei buruz. Eta kritika latza egiten die. Latza.

Soziolinguistika hezkuntzan

2011-05-13  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Aisia blogetik hartutako berria.

Soziolinguistika Klusterrak otsailen antolatutako III. Jardunaldietan Jordi Sole i Camardons gure artean izan genuen. Hik hasi
aldizkariak elkarrizketa egin zion eta maiatzeko alean argitaratu dute.
Besteak beste, hiru proposamen egiten ditu hezkuntzaren eremuan
soziolinguistika lantzeko:

1. Hezkuntzaren soziolinguistika

Soziolinguistikaren presentzia, Bigarren Hezkuntzan ez ezik,
unibertsitatera ere zabalduko nuke. (…). Lehen Hezkuntzan
garrantzitsuena hitz egiteko jarrera da. Eta horretan ari dira. Baina
Bigarren Hezkuntzan gurasoek eta irakasleek eredu izateari uzten diote,
eta aisialdiak eta komunikabideek hartzen dute lekukoa. Eta hori guztia
gaztelaniaz edo ingelesez izaten da. (…). Gauzak horrela, hezkuntzaren
soziolinguistika irakasgaiak hizkuntza gutxituaren aldeko jarrerak zein
diren erakutsiko liguke. Zein jarrera hartu beharko genukeen egoera
zehatzetan eta zein diren hizkuntzarekiko jarrera deuseztatzaileak.
Ekolinguistikoki zer jarrera eta erabilera diren positiboak eta zer
deuseztatzaileak erakutsiko litzateke.

(…)

Era berean, Bigarren Hezkuntzan eta unibertsitatean irakatsi
beharreko soziolinguistikak ez luke mugatu behar errealitatea
ezagutaraztea. (…) Prozesu sozio-kulturalak azaldu egin behar dira.
Hizkuntza gutxituak zer mekanismoak ezabatzen dituen  azaltzen eta
ulertzen badugu, hori ulertuz gero, ikasleek errazago ulertuko dute
zer-nolako mekanismoak, eragin politikoak eta bestelakoak dauden.

2. Hizkuntzaren erabilera arau berrien irakasketa

(…) beti gaztelaniara ez pasatzeko arau berriak irakatsi beharko
lirateke. (…) Azken iraultza soziolinguistikoa hiztunen erabilera arauak
aldatzea izango litzateke, beti gaztelaniarekin bat egitera jotzen
baita. Hau da, hizkuntza batean normala dena, orain anormal bihurtzea
da, eta beste hizkuntzan egitea bihurtzen da normal. Hori da erabilera
arauak aldatzea.

3. Hizkuntzaren motxila

Ikasleek dakizkiten hizkuntzek osatzen dute hizkuntzaren motxila.
Esate baterako, ikasle baten familiako hizkuntza berberera izan daiteke,
baina eskolan arabiera ere ikasiko zuen. Kataluniara etori, eta
katalan, gaztelania eta ingelesa ikasten ditu. Eta, horrez gain, ez daki
edo ez da konturatzen, baina frantsesezko eta italierako gauza asko
dakizki. Azken batean, gai da frantseseko 50 hitz ulertzeko, arabieraz
idazteko, badaki auzoko txinatarrek gauza bati txineraz nola esaten
dioten…Horri guztiari deitzen diogu hizkuntzen motxila, ezaguera
linguistiko horri guztiari.

Ikasleek guk uste dugun baino askoz ezagutza handiagoa daukate
hizkuntzen alorrean, eta ez dugu aprobetxatzen. Erabil ditzagun
dakizkiten hizkuntza horiek gogoetak egiteko, gauzak alderatzeko, arauen
logika ulertzeko…Aprobetxa ditzagun dakizkigun hizkuntzak, aldamenenko
komunitateak…, dena ingelesa izan gabe.

Hizkuntza ekologiaren etika

2011-05-12  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Atzo aipatu nuen Lapiko kritikoa eta gaurkoan horrekin nator berriro ere.

Hizkuntza ekologiaren etikari buruzko eztabaida piztu gura izan dute (apiriletik ez da erantzunik, baina tira). Eta, horretarako, Jon Sarasuak aspaldi egin zuen hitzaldi baten transkripzio luzea ekarri dute blogera. Oso luzea da, baina merezi du, mila gauza interesgarri aipatzen ditu, amaren suari buruz, golde aroari buruz eta abarri buruz. Patxadaz eta sakon leitu eta aztertu beharrekoa.

Txepetxen lapikoa

2011-05-11  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Mila
aldiz aipatua izan da. Eta oso gutxi irakurri da. Txepetx bai. Eta bere
liburu nagusia: Geroa gure iraganerako. Eta horren beste froga bat
gaurkoan.

Lapiko
kritikoa webgunean Txepetxi buruzko eztabaida sutsua dabil. Eztabaida
oso interesgarria (aukeran, teoriko-filosofiko samarra). Kukutxo bat
egitea merezi du (luzea da gero eta batzuetan ulertzeko zaila, baina
tira). Ni ez naiz ausartu ekarpena egiten, baina hari erreferentzia
egiten bai.

Irakurgaiak: Bat 78

2011-05-09  //  Irakurgaiak  //  Iruzkinik ez

Bat 78: III. hausnartu sarien gaineko izan da aldizkaria.

Gazteak, musika eta euskara: Luis Azpiazu. Lehengoan komentatu nuen zerbait blogean. Lana interesgarria da, batez ere aurreiritziei erreparatzeko. Dena den, neuk artikuluaren tesi nagusiarekin ez dut bat egiten: musika edozein hizkuntzatan entzun dezakezu eta euskaraz egin. Baina tira, ez gara hasiko kritika merkeekin.

Sugea dantzan: Galder Unzalu. Antropologiatik egindako ekarpena da Galderrena. Hurreratzeko modu bitxia izan da behintzat soziologiara emanago gaudenontzat. Burua zabaltzeko lan ona.

Euskal soziolinguistika aplikatua: bilakaera metodologikoa eta teknikoa, Patxi Juaristi. Hurbilpen teorikoa izan da Patxirena, baina era berean euskal soziolinguistikak azken urteetan eman duenaren berri izateko oso aproposa. Gainera, etorkizuneko bideak marrazten saiatzen da eta hori beti da eskertzekoa.

Roberto Manjonek ixten du aldizkaria Osakidetzako euskara planari buruzko artikulu batekin. Baina horren gaineko komentarioa beste post baten argitaratuko dut.

Udan bada zer ikasia

2011-05-05  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Aisia blogeko lagunek aurrea hartu eta udarako soziolinguistikaren inguruan momentuz dauden ikastaro aukerak eraman dituzte euren blogera. Honako hauek dira:

– Hizkuntza ekologia, teoriatik praktikara

– UEUk antolatutakoak

– Hik Hasik antolatutakoak