Etxe gehiagotan irakurriko da euskaraz

2022-12-06  //  Aldizkaria, Elkarlanak, Komunitatea  //  Iruzkinik ez

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Nire denboratxoa hartu dut jasotako erantzun guztiak irakurtzeko. Irribarrea atera didazue, lagunok. Zuek, bai, ARGIAren azken kanpainarekin bat egin eta euskara praktikatzeko, irakurtzeko, ikasteko, gozatzeko astekaria etxean jasotzea eskatu duzuen zuek guztiok. Ze polita den zuek denok euskaraz irakurtzea, zuekin harremana euskaraz egitea. Horregatik jarri du ARGIAk kanpaina hau martxan, Euskal Herri osoan Euskaraldia abiatu den honetan, euskarari bultzada eman asmoz. (gehiago…)

Sendabelarrek espazioa merezi dute

2022-12-01  //  Elikadura burujabetza, Ingurumena  //  Iruzkinik ez

Garbiñe Larrearen “Sendabelar baratzea” argitalpenaren aurkezpen hitzaldian 55 lagun inguru batu ziren.

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Azaroak 26, larunbata. Ordurako bete da Hernaniko Plaza Feministako aretoa. Eta sarri ez bezala, ordurako hasi da Garbiñe Larrea Iturralderen azken liburuaren aurkezpena. Han da bera, landareen babesean, hamabi sendabelarrez osatutako palaxuaren atzean. Iridiologo batentzat ezin aproposagoa eman diote itxura Sendabelar baratzea. Urte osoa loretan liburuari. Polita da, berezia, egitea proposatzen den baratzea bezalakoxea.

Liburuaren errepasoa egin du egileak, landarez landare geldialdia eginez eta bakoitzaren berezitasun edo azpimarratzekoak aipatuz. Gehiegi luzatu gabe, esplikatu du zergatik eta nola egin biribila, horrelako espaziorik eduki ezean balkoiak ere ematen dituen aukerak eta paso eman die bertaratutakoen galderei, esplikatutakoa praktikan jartzera joan aurretik. Bideo honetan ikusentzun daiteke hitzaldia osorik:

Hitzaldiaren ostean, han bildu gara, Plaza Feministaren atarian, lur-mutur baten bueltan, Garbiñek inguratutako hamabi sendabelarrak landatzeko. Denon artean osatu dugu baratze berria eta pasa gara sukaldera malba tortila dastatzera. Ez nuen berehalakoan pentsatuko hain gustura jango nuenik!

Malba tortilla dastatuz ospatu dute argitalpen berria.

Lore erlojua inspirazio iturri

Carl von Linneo naturalistaren lore erlojuari begira jarrita otu zitzaien biribila egitea eta urtaroka antolatzea, hilabete bakoitzeko sendabelar bati leku eginez. Hori bai, lekuaren arabera eta klimaren arabera sendabelar hauek ez dira erlojuaren hurrenkeran helduko. Halako perfekziorik ezin eskatuko diegu!

Sendatzeko baratzea lantzen lagunduko digun liburu biribil honekin geure beharretara egokitzen diren sendabelarrak landuz osasuntsu egoteko behar ditugun erremedioak prestatu ahal izango ditugu. Hasberrioi zaintzen lan handirik emango ez diguten hamabi sendabelarren baliabide terapeutiko, kosmetiko eta gastronomikoak ekarri dizkigu Garbiñek orri hauetara.

Garbiñe Larrea Hernaniko Kulturarteko Plaza Feministaren atarian sendabelar baratzea landatzen.

Durangoko Azokan erosteko aukera duzu eta bestela lasai, eskuragarri duzu azoka.argia.eus-en. Sendabelarren inguruan hitzaldia edo sendabelar baratzeari buruzko tailer praktikoa antolatu nahi baduzu, jar zaitez harremanetan bizibaratzea@bizibaratzea.eus helbidera idatzita.

Larrungo uhinak

2022-11-23  //  Elkarlanak, Internet, Komunitatea  //  Iruzkinik ez

Azkaingo AEK-ko ikasleek abiatu dute irratsaioa eta ARGIAren webgunean irekitako blogean paratzen dute. Ondoren, material hori erabiltzen dute eskolan beste ariketa batzuk egiteko. (Argazkia: Azkaingo AEK)

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Gau eskolatik plazara, plazatik oihan-zolara, oihan-zolatik mazeletara, mazeletatik mendi-kaskora, mendi-kaskotik uhinetara… euskara zabaltzen ari gara”. Azkaingo AEK-ko ikasleen bloga. Hori da ARGIAn sortu zaharra ez den blog berriaren aurkezpena. Azkaingo gau eskolako ikasleek euskara praktikan jartzeko duten formula berria da irratsaioa eta lehen hiru saioak zintzilik daude. (gehiago…)

Denok eskubide berak izan ditzagun

2022-11-15  //  Elkarlanak  //  Iruzkinik ez

Aurten ere Durangon izango da Argia, Mbolo elkarteko lagunekin ‘Inor ez da ilegala’ aldarria daramaten poltsak eta arropak saltzen kanpoaldean; aurtengo berritasuna, kaputxadun jertsea da. (Argazkia: Dani Blanco)

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Aspaldian sarri ikusten dut kalean Inor ez da ilegala aldarria. Poltsan idatzita ez bada, jertsean; eta jertsean ez bada, kamisetan. Kolore askotan. Kolore guztiek, edozein izanik ere, eduki beharko baikenituzke eskubide berak. ARGIAk eta Mbolo elkarteak duela lau urte hasitako kanpainak arrakasta du Euskal Herrian. (gehiago…)

Herri memoria elikatzen jarrai dezagun

2022-11-10  //  Sailkatugabeak  //  Iruzkinik ez

2023ko ARGIAren egutegia jadanik salgai dago Argiaren Azokan. (Argazkia: Dani Blanco)

[Itsaso Zubiria Etxberria] Horixe da 2023ko ARGIAren Egutegiaren helburua. Laugarren urtez efemerideek hartuko dute protagonismoa Euskal Herriko hamaika sukaldetan, goizero, eguna argitzearekin batera egutegiari orrialdetxo bat kendu eta historiaren dosi txiki bat dastatuz.

Datorren urtean badira urteurren borobil pila. 50 urte beteko dira Allenderen kontrako estatu kolpea eman zenetik Txilen, AEBetako azken soldaduek alde egin zutela Vietnamdik edo ETAk Carrero Blanco frankista airean bota zuela Madrilen. Mendeurrena beteko da Pantxo Villa mexikarra hil zutela. Erraz esaten da, baina hogeita bost urte beteko dira Lizarra-Garaziko akordioa sinatu zela, Egin itxi zutela eta Aitor Zabaleta hil zutela. Hogei, berriz, AEBen Irakeko inbasiotik edo Euskaldunon Egunkaria itxi zutenetik. Eta hamarkada oso bat pasa da bizardun batzuek Sanferminetako txupinazoan irribarre bat atera zigutenetik.

Urtero bezala, efemeride gehienak berriak dira eta eguneroko historia bat topatu, laburrean erredaktatu eta argazkia bilatzeak lan handia eskatzen badu ere, emaitzak merezi du. Xabier Burgaña ibili da lan horretan. Lau urte hauetan egindako lana Argia.eus-eko egutegiaren kanalean dago jasota eta eskuragarri dago nahi duenarentzat.

Egutegia aspaldiko produktua da ARGIAn, ia klasiko bat, esango nuke; ondo funtzionatzen du eta baditu jarraitzaile fidelak. Zahar eta gazte. “Gure amonaren sukaldea eta gure alaba lotzen dituen tresna”, irakurtzen genion abuztuan Hedoi Etxarteri Twitterren. Etxe batzuetan balio du belaunaldi desberdinetako kideak batzeko eta haurrekin erabili daiteke jolas modura ikasteko ere.

Historia edo gizartea bezalako irakasgaiak ingelesez irakasteko moda absurdo horri izkin egiteak geroz eta zailagoa dirudien garaiotan –historiarik eta ingelesik txukun ikasi gabe bukatzeko, azkenean– ARGIAk herri memoria elikatzen jarraitzeko hautua egiten du, etxe giroan, modu errazean eta euskaraz. Historia guk kontatzeak eta gure hizkuntzan kontatzeak asko esan nahi baitu.

‘Pantailaldia’ ekimenarekin bat egin du ARGIAk

2022-11-02  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Pantaiak euskaraz ekimenaren mobilizazioa Donostian (argazkia: Iñaki LL)

Pantailetatik jasotzen dugunak hizkuntza ohituretan “zuzeneko eragina” duela iritzita, astebetez euskarazko ikus-entzunezkoak kontsumitzeko eta horretarako dauden zailtasunez ohartarazteko xedez abiatu du Pantailaldia ekimena Pantailak Euskaraz elkarteak. Azaroaren 11tik 18ra bitartean izango da, hain justu Euskaraldiaren atarian, eta parte hartzeko Pantailakeuskaraz.eus atarian eman daiteke izena. Beste hainbat jarduera ere egingo dituzte egun horietan, eta azaroaren 13an protesta bat egingo dute, euskaldunek zinemetan bizi duten “diskriminazioa” salatzeko.

ARGIAk bat egin du ekimenarekin. Izan ere, Pantailaldia bezalako ekimenak bete-betean datoz euskarazko edukiak ahalik eta gehien zabaltzeko egiten dugu ahaleginarekin. Bada hamarkada bat baino gehiago gure webgunean dokumentalak, hitzaldiak, ekitaldiak eta film-laburrak eskaintzen hasi ginela, libre eta doan euskaraz ikusi ahal izateko. Gaur egun, komunikazio proiektu hau babesten duen komunitateari esker, ehundaka ikus-entzunezko ditugu nahieran ARGIAren multimedia kanalean.

Lauko handia

2022-10-27  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Ezker-eskuin: Aner Peritz, Oihana Arana, Leire Vargas eta Haizea Arana. Astero eseriko dira ARGIAren Lasarte-Oriako estudioan, ‘Berezkoa Ta Naturala’ podkastarekin Bertsolari Txapelketa Nagusia jarraitzen. (Argazkia: Dani Blanco)

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Ez dut Bertsolari Txapelketa Nagusia jarraitzen. Kito, bota dut. Bai, itxura batera betetzen omen ditut BTN-ren jarraitzaile izateko neska gazte euskaldunaren estereotipoak. Ez zara aurrena hori esaten. Ez, Anari ere ez dut entzuten. Bai, arraro xamarra naiz. Ez erratu, bertsozalea naiz, baina puntuaziorik gabekoak maiteago ditut, afalostean behe-laino artean entzuten diren horien zalea. Dena den, ARGIAk lortzen du txapelketa tokatzen denero engantxatzea programa berri batera. Hitzetik Ultzera, Damutuko zaizute, Zauztela, ea Berezkoa Ta Naturala saioarekin ere lortzen duten. (gehiago…)

Harreman interesatuak dira baratzekoak

2022-10-27  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Agendaren Alegiako aurkezpenean, ezker-eskuin: Eñaut eta Unai Agirre, Jakoba Errrekondo,
Antton Olariaga eta Iñaki Sanz-Azkue. Aretoak betekada hartu zuen. (Argazkia: Mikel Olabide)

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Alegian aurkeztu dute ARGIAren Bizi Baratzea proiektuak kaleratu duen Ilargia eta landareak 2023 agenda, eta dagoeneko eskuragarri dago Argia.eus-eko Azokan. Jakoba Errekondo eta Antton Olariaga egileak izan dira bertan, Iñaki Sanz-Azkue biologoak eta Eñaut eta Unai Agirre bertsolariek lagunduta. Aurkezpen berezia izan da, landareez eta bioaniztasunaz aritu dira hitzez, eskuz eta bertsotan. (gehiago…)

Lurrak herria adina behar du lurra herriak

2022-10-20  //  Elikadura burujabetza, Elkarlanak  //  Iruzkinik ez

(Argazkia: Dani Blanco)

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Lurra herriari deika kanpainaren bigarren kolpea iritsi da. Pandemia garaian jarri zuten martxan proiektua ARGIAk eta Euskal Herriko agroekologia mugimenduak elkarlanean. Kutsatze arriskua zela-eta azokak debekatu zirenean, saltoki handiak irekita mantentzen ziren bitartean.

Erreakzio bat sortu zuen debeku hark eta bertako nekazarien sareari eta zuzeneko salerosketari babesa emateko mugitu zen jende bat. Hori du abiapuntu kanpaina honek, baina ez zen horretara mugatzeko sortu. Kolektiboan lanean jarraitzen dute. Mundua, lurra, larrialdi klimatikoa zuzenean lotzen baitira lehen sektorearekin, eta nekazaritzak momentuko eta etorkizuneko borroka horretan esku hartu beharra baitauka. Agroekologiatik buru-belarri ari dira lanean XXI. mendeko mundu mailako erronka nagusietakoa den honen aurrean eta ARGIAk ere kazetaritza lanetik ikusgarritasuna eman nahi dio mugimendu horri, lurrarekiko errespetuzko jardueran, pestizidarik, kimikorik, toxikorik gabeko nekazaritzan, gertukoan sinesten duelako. (gehiago…)

Kontxakoa ez da baranda mitiko bakarra

2022-10-12  //  Erredakzioa, Komunitatea  //  Iruzkinik ez

Kata taberna ondoko barandan, 1980ko hamarkadako eta gaur egungo taldeak. (Argazkiak: ARGIA artxiboa eta Xalba Ramirez / Irutxuloko Hitza)

[Itsaso Zubiria Etxeberria] ARGIAren irakurle gazteenek akaso ez dute 1980ko hamarkadaren hastapenetan Egiako eskaileretan ateratako argazki hura gogoan, baina aspaldi xamarretik aldizkaria jarraitzen dutenek ezagutuko dute, seguru. Kata tabernaren pareko barandaren bueltan agertzen dira orduko kide batzuk, ARGIAri ‘Zeruko’-a kendu eta enpresa langileek erosi berritan. Hantxe bertan izan zuten lehen lokal txikia, eta berrogei urte geroago gaur egungo taldea leku berera itzuli da, bisitan. (gehiago…)