Gakoak Euskal Herritik munduari begiratzeko
[Itsaso Zubiria Etxeberria] Ez da erraza mundua nondik nora dabilen ulertzea. Niri sarri kosta egiten zait. Eta daramagun abiaduran, oraindik eta detaile gehiago galtzen zaizkit bidean. Informazioaren garaian uste dut inoiz baino desinformatuago gaudela, gaituztela, eta zein inportantea den egunerokoan bosgarren martxa sartuta goazenean frenoari sakatzeko ariketa egitea. Zenbat kostatzen den erdiko pedala bilatzea. Ea honek laguntzen dizun, irakurle. Entzun izan dut ARGIAren irakurleen artean,...
Read More1984 argiaren lehen urtekaria: Kazetaritzak eta telefono-gidak bat egin zuten lurraldea
[Miren Osa Galdona] 1984. urtekoa da ARGIAk kaleratutako lehen urtekaria. Urteari begiratuz gero, zerutik lurrerako trantsizioa egin berritan izan zela ondorioztatu daiteke; proiektua sustraitzen hasi berria zen aldian. Kontuan izanda aldizkaria astez aste aurrera ateratzen nahiko lan edukiko zutela, eta baliabide ekonomikoak oso aldekoak ez zirela, zer nolako beharrei erantzuteko osatu zuten 80ko hamarkadako kazetari sutsu haiek Urtekaria? Ordurako Eginek urtero kaleratzen zuen hamabi...
Read MoreAstean asteko historia: 1966ko abenduaren 25a
[Koldo Izagirre] Urte bik ehun aste, 1963tik geroztikako Zeruko Argiak gure kulturaren errepasoa egiteko parada hartu zituen 100, 200, 400, 500 (Orixeri buruzkoa osorik) eta 600 zenbakiak (bertsolaritzaz). Berrehungarren alea 1966an egokitu zen, fedea galdu, euskara zikindu eta jatortasuna kordokatu behar zuen belaunaldia agertzen hasitako garaian. Mendibururen eskultura, Ruiz Balerdiren eta Zumetaren margo bana, orrialdearen ertz bietan Mikel Lasaren poema (Baina euskaltzaleek balekite...
Read More1965-2012. Bertso berriak ARGIAn jarriak
[Miren Osa Galdona] 1965eko otsailaren 21ean eman zitzaion hasiera bertso jarrien atalari Zeruko Argian. Iñaki Eizmendi Manterolak “Basarri”k Nere Bordatxotik atal finkoa zuen, eta haren alboan egin zien lekua irakurleek bidalitako bertsoei. “Ereñozu ballarako Luistar bat dezute ondoren irakurriko dituzuten bertsoen egille. Donosti’n izandako Aizkora Txapelketa gai artuta, ara zer lore sorta eskeintzen dion Polipaso’ri. Maiteak dira bertsolariak Zeruko Argian. Poz pozik...
Read MoreEuskara dispertsatuari distantzia moztuz
[Itsaso Zubiria Etxeberria] Eskutitz zoragarriak jasotzen ari gara azken aldian ARGIAn. Irudikoa ikusi besterik ez dago. Asko dira Frantziako eta Espainiako kartzeletan ARGIA jasotzen duten euskal presoak, eta oraindik ere urrunegi daudenen artean ARGIAren komunitatea handitzen ari da. Bazter haietatik ari dira heltzen kartok, eta pozez jasotzen gu, mimoz betetako hitz eta marrazkiak. Euskal presoen sakabanaketak euskararen dispertsioa ere esan nahi baitu, ARGIAk hizkuntza dispertsatuaren...
Read MoreAstean asteko historia: 1986ko irailaren 21a
[Koldo Izagirre] Norena den eskultura hau? Ez da ezein artistarena, baina gu bizi garen artean iraunen du. Desguazetik txapa batzuk hartu eta soldadura elektrikoarekin josirik osatu genuen. Duintasunaren omenez. Edonork ukatuko luke bere burua izuaren bulegoan. Hala ere, edo beharbada horregatik, badago torturatuari kenduko ez dioten duintasun bat. Testigantza deritza. Eta testigantzarik lazgarriena utzi zigun hark: heriotzeraino jaitsi behar izan zuen lekuko izateko. Gehiegi da krimen hartaz...
Read More1989-1995: Bilboko erredakzioa, espezie askodun saltsa
[Miren Osa Galdona] 1989 inguruan hasi ziren Bilboko erredakziotik lehen orriak idazten, bai behintzat modu formalean. Euskaldunon Egunkaria sortzen ari ziren garaiotan ARGIAkoak, eta bi proiektuen artean partekatzen zuten erredakzioa. Anaitasuna aldizkaria hamar urte lehenago itxi zuten, baina euskal kazetaritzarekiko grinak bizirik jarraitzen zuela argi geratu zen. Hala, ARGIAn lur hartu zuten Anaitasunako hainbat kazetarik. Laura Mintegi eta Antton Azkargorta, besteak beste. Eskulana ez...
Read More1970eko abenduaren 27a
[Koldo Izagirre] Hogeita hamar urte luze honetan gozatzen dugun bakeak gorrotoa sustatu du gure ongizatea nahi ez duten indar ilunen artean… Zorionekoak gu, Espainia bake bidean daraman estratega handiaren garaian bizi garenok… Franco eta Bakea banaezineko izenak dira… Horrela, egun oroz eta urteetan. Arik eta poetak hitza hartu eta ez omen dagokion lekuan ipintzen duen arte, gure arima lokartua kontzientzia bihur dadin. Bilbao bete daukute kez emagalduz eta bakez ogi beltza...
Read MoreBaratzea bizi da
[Itsaso Zubiria] Pelikularik arrakastatsuenak ere, sarri, liburuetan oinarrituta egon ohi dira. Bizibaratzea.eus webgunearena ere fenomeno bera da. Bizi Baratzea liburuak izandako arrakasta ikusita (bosgarren argitaraldia kaleratu berri da, 12.000 ale saldu dira dagoeneko) sortu zen izen bereko web orria, mundu digitalak eskaintzen dituen aukerak probestuz landareek eta lurrak hartzen duten eremu zabal horretan bere lekua egin eta erreferentzia bilakatu asmoz. Eta lortu egin du. 2016ko...
Read MoreUrriak 12, badugu zer ospatu
Ez gaizki ulertu titularra, irakurle, etxe honetan ere ez dugu bereziki maitea ahuntzek lagundutako asto armatuen ospakizun eguna, eta ARGIAren mendeurreneko ospakizun nagusia egun berean tokatu denez, “hispanitatea”ren egunari buelta emateko baliatuko dugu, “deskoloniza gaitezen”. Donostiako Trinitate plaza izango da erdigunea. Probestu nahi da komunitatea elkartzeko, euskaltzale orori irekia izango den ospakizun bat egiteko, ARGIA kalean, denen eskura jartzeko. Argia...
Read More
Iruzkin berriak