Herria non grata

Atalak: Hannah Arendt, Itxaro Borda, Literatura, Mikrofaxismoak, Patriarkapitalismoa

Herria ez den herrian bizi garenez, Itxaro Bordak karrikaratutako olerki batek engaiatu nau. “Herria non grata” da horren izenburua. Lerroen artean, hainbat galdera bota dizkigu, jaugin erromantiko eta morbidoa apur dezagun:

Mendeak mendetegi,

herri bezala ez al dugu malenkonia

erromantiko eta morbido honetaz

besterik agurtzen gaituenari

eskaintzeko?

Dolore kolektiboak biderkatu

balio esponentziala al da

ezezagunari emango diogun

opari bakarra?

Herri hau etxe bat baldin bada, etxekaltez beteta dago, antza. “Euskal gizarteak duplizitatez / duplizikatzeaz beste axolarik ez du”, dio olerkariak. “Apezak, irakasleak, aitak, anaiak” salmokatu baino ez digute egiten, existitzen ez den herri monolitiko batetik. Bitartean, “ez dira aldatzen Familia Lana Aberria nehoiz ez”. Eta mikrofaxismoz jositako patriarkapitalismo honetan, duplizitateak nagusi, “eleak hilotz”, bi muturrek bultzatzen dute gure melankolia erromantikoa, urriki eta gorrotoaren arteko duplizitatetik:

Segi aurrera

abesten dute Miranderen faxismo

probokatzailearen eta Friedmanen

neoliberalismo mendekariaren

artean aukeratu ezinean

biez bat egiten dutela hain maite

duten herriaren geroa

finkatzeko nehoiz ez

etxekalte.

Zer izan eta nora jo geure buruari galdetzeko testu ederra da, gure iragana eta gure etorkizuna infantilizatu barik, erromantizismo faxista eta neoliberal honetatik at. Itxaro Bordaren poesia ez da “a-soziala”, ez dago “outside”, geure barrukotasunean baizik. Zure hatzaren ez galtzeko liburuan, bere itaunak gureak dira, eta bere aipamenak ere bai, gehienbat orrialde batean Hannah Arendten eskutik hurrengo hausnarketa irakurtzen dugunean: “Adiskideak baizik ez ditut maite eta ezagutzen dudan amodio sinesgarri bakarra jendeenganakoa da”. Eleak ez dira hilotzak herri honetan. Ez beti, esker onez.