Zergatik Marx eta ez Federici eta Zizek
Iraganean esklaboak beti jakin zuen bera eta nagusia ez zirela berdinak. Kapitalismoan, aldiz, harremanak hain deformatuta daude eta trukea hain alienatuta, ezen historiako bi klase ezberdinenek kapitalak eta lanak berdinak baitirudite. Hori dela eta, Karl Marx ez zen Manifestu komunista-n geratu, non bi klaseen berri ematen baitzen, eta Kapitala lanari idazteari ekin zion, fetitxismo horren eitea desestaltzeko asmoz. Horrela salgai-trukearen balioa eta langileriari...
Read MoreSartre kolonialismotik at: naziotik klasera euskal auzian
1970eko abenduan Burgosko epaiketa suertatu ondoren, Gisèle Halimi abokatu ekintzaile eta feminista franko tunisiarrak liburu bat kaleratu zuen, Le procès de Burgos izenekoa. 1971ko lan honek txit gomendagarria da garaiko aitorpenak eta nazioarteko egunkariko berriak jasotzen dituelako. Honez gain, Jean-Paul Sartre filosofo frantsesak sarrera egin zion. Hitzaurre luze hau Zutik aldizkariko 61. zenbakian euskaratua izan zen osorik. Tamalez Halimiren liburua ez zen...
Read MoreMarx, klasea, nazioa
Karl Marxek klasearen eta nazioaren arteko lotura modu dialektiko batetik planteatu zuen. Agiriaren testuinguru osoa aipatu eta konprenitu barik, askotan inozenteki Manifestu komunista-ren aldarrikapen sonatu bat oihukatzen da: “Langileek ez dute aberririk!”. Egia da esaldi hau baieztatzen dela, baina horrek ez du esan nahi manifestuan langileen nazioa desagertu denik. Ikustagun nola idatzi zuten Marxek eta Engelsek: “Komunistei gainera aurpegiratzen...
Read MoreTOURISTS GO HOME!
TURISTOK ZOAZTE ETXERA! ZEZENOK ZOAZTE KANPORA LARRATZERA! MOUNIRA CHEIKHOUNA ONGI ETORRI! TOURISTS GO HOME! BULLS GO OUT TO PASTURE! MOUNIRA CHEIKHOUNA WELCOME! Iruñea – Pamplona –...
Read MoreNola funtzionatzen duen globalizazioak: zor subiranotik portuko zamaketarien gatazkara
Askotan, globalizazioaz mintzatzen direnean, Hollywoodeko filmak edo Bill Gates bezalako pertsonaiak hartzen dituzte aztergai, ez, ordea, portuko zama bezalako gaiak. Ez da maiz ezagutzen nola funtzionatzen duen globalizazioak ekonomian, batik bat, halako tramak eta interesak azaltzerakoan, komunikabide handienek eskaintzen ez dutelako ez espaziorik, ez denborarik. Har dezagun erreferentziatzat COSCO Shipping Group konpainia txinatarra, kaietan eta portuko zamaketan egun piztu...
Read MoreKarl Polanyi 1934an: faxismoa bat dator kapitalismoarekin
Liberalismoaren propagandaren aurka baieztatu behar da “kapitalismoa ala faxismoa” hautatzea tranpa bat dela. Karl Polanyi ekonomialariak ezin hobeto azaldu zuen faxismoa bat datorrela kapitalismoarekin. Hori dela eta, benetako erabakia ez da “faxismoa ala kapitalismoa”, baizik eta “demokrazia ala kapitalismoa”, edota “sozialismoa ala faxismoa”, demokraziaren bide naturala sozialismoa delako. Honela argudiatu eta laburtu zuen Polanyik zehaztasun osoz 1934an New...
Read MoreSuntsipen sortzailea Antropozenoan edo Kapitalozenoan
Krisialdi hirukoitz batean bizi gara, baina ez saltzen diguten “krisian”. Hiru krisi ditugu batera gainean: hasieran, krisi ekonomikoa, munduko kapitalismoak erakutsi eta zabaldu duena, Amerikako Estatu Batuetatik Txinara. Fase hau agerikoa izan da 2007tik hona, gezur ofizialez aparte. Gero, alderdi eta estatuetatik haratago, bigarren krisia dugu: politikoa. Hemen koka ditzakegu gure elkarbizitzan –arrazaz, generoaz, klaseaz baliatuz– krisi ekonomikoak deuseztatu eta...
Read MoreMiguel Sánchez-Ostiz adiskidekeriaren txarrantxa kulturalaren aurka
Erregimen usteldua hainbat urtetan mantendu denean, eraldaketa ez dator gauzarik aldatzeke –aldaketa ez da trukaketa, haurren kromoekin bezala–. Ekonomian adituek crony capitalism (adiskideen kapitalismoa) deritzote adiskidekeriaren sistema usteldu horri. Hori dela kausa, interesen eta bezeroen sare hedatua desegin behar da, ekonomian eta kulturan aldaketa sakona nahi izanez gero. Helburu nagusia ez da aurrekontuetan diru gehiago sartzea (diru gehiago beharrezkoa da gauza...
Read MoreInternet proletarioa
Informazio-autobideetan Google korporazioak bertze enpresen konkurrentzia errekaratu zuen. Amerikako Estatu Batuetako Merkataritza Batzorde Federalaren txosten baten arabera, Googlek bere bilatzailearen emaitzak desbideratu eta aldatu zituen modu artifizialean bere zerbitzu eta interesak sustatzeko asmoz, hauta lehiakorren kalterako. Googleko gailuan datuak bilatzen ditugunean, informazioa eman ez ezik, enpresa honek egiak ekoizten eta sortarazten ditu –bere azken saioetako batean...
Read MoreSoziofobia nagusi
Noizbehinka pisu handiko liburukoteetan ulertzen ez duzuna bertze leku batean, paragrafotxo batean, argi agertzen zaizu. Hori gertatu zait Eduardo Galeanoren Ispiluak liburuan. Hor irakurleak pasarte bat aurkituko du, “Askatasunaren filosofoa” izenekoa, non John Lockeren eragina azaltzen den. Pentsalari ingelesa aitzindaria izan zen mundu politiko modernoan, batik bat, tolerantziaren eta askatasunaren arloan. Enpresa askatasuna, merkataritza askatasuna,...
Read More
Iruzkin berriak