Sartre kolonialismotik at: naziotik klasera euskal auzian
1970eko abenduan Burgosko epaiketa suertatu ondoren, Gisèle Halimi abokatu ekintzaile eta feminista franko tunisiarrak liburu bat kaleratu zuen, Le procès de Burgos izenekoa. 1971ko lan honek txit gomendagarria da garaiko aitorpenak eta nazioarteko egunkariko berriak jasotzen dituelako. Honez gain, Jean-Paul Sartre filosofo frantsesak sarrera egin zion. Hitzaurre luze hau Zutik aldizkariko 61. zenbakian euskaratua izan zen osorik. Tamalez Halimiren liburua ez zen...
Read MoreMarx, klasea, nazioa
Karl Marxek klasearen eta nazioaren arteko lotura modu dialektiko batetik planteatu zuen. Agiriaren testuinguru osoa aipatu eta konprenitu barik, askotan inozenteki Manifestu komunista-ren aldarrikapen sonatu bat oihukatzen da: “Langileek ez dute aberririk!”. Egia da esaldi hau baieztatzen dela, baina horrek ez du esan nahi manifestuan langileen nazioa desagertu denik. Ikustagun nola idatzi zuten Marxek eta Engelsek: “Komunistei gainera aurpegiratzen...
Read MoreTOURISTS GO HOME!
TURISTOK ZOAZTE ETXERA! ZEZENOK ZOAZTE KANPORA LARRATZERA! MOUNIRA CHEIKHOUNA ONGI ETORRI! TOURISTS GO HOME! BULLS GO OUT TO PASTURE! MOUNIRA CHEIKHOUNA WELCOME! Iruñea – Pamplona –...
Read MoreBelfasteko zamaketarien ikasbidea
Belfasteko udaletxeko beirate batean 1907an portuko zamaketariek eginiko grebaren irudikapena daukagu ikusgai. Jendetzarekin nahasturik Jim Larkin ekintzailearen silueta beha dezakegu. James Connolly kidearekin batera, bera aitzindaria izan zen sindikalismo irlandarrean. Beirate horretan grebaren urtea oroitzen da eta OBU laburdura ere bai: “One Big Union”, “Sindikatu Handi Bat” edo “Batasun Handi Bat”, Larkinek erabilitako ikurritza, Internazionalaren tradiziotik....
Read MoreJohn Berger bizikide hildakoen ekonomian
Nola gogoratu John Berger bezalako egile marxista bat? Nola oroitu bere ekarpen material eta kulturala, hil ondoren? Ikuskizunaren gizartean egile baten heriotza egunetik egunera agertu eta desagertu egiten da. Indarkeria kapitalista isilak lanak eta gorputzak ahaztarazten ditu, salgai ez den oro baztertuz. Sarritan ez gara basakeria honetaz ohartzen. Joan den hilabetean JAKIN aldizkarian karrikaratuko den artikulua idatzi nuen, “Hiltzeko tankera aurrerakoia Europako kulturatik”...
Read MoreGizabere kooperatiboa elkarrekiko historian
Ez dakit zer karrikaratuko duen etorkizunean Joxe Azurmendi egile emankorrak, baina, nire iritziz, gaurdaino bere filosofia eta asmo antropologiko eta politikoa hoberen laburtu dituen liburua da Gizabere kooperatiboaz lana (Jakin, 2016). Gogoz eta zoriontsu irakurri dut. Elkarlanean ibilitako bizitza baten esperientzia sendo eta argitsua dugu idazki honetan. Egungo hondamendian, non kapitalismoak berba oro usteldu duen, non posmodernitateak adierazle oro hustu duen, eskertzekoa...
Read MoreThis land is your land, Itxaro Bordarekin
Aurreko sarreran olerkigintzaren inguruan Woody Guthrie ekarri nuen gogora, eta kasualitatea zein kausalitatea, Itxaro Bordaren Noiztenka liburuan “This land is your land” topatu dut berriro poema batean. Biziki laket ditut bertso hauek. Irakurle, hemen gaituzu, Woody Guthrie, Itxaro Borda eta hirurok, lurzoru honetan, nirean, zurean, gurean, from Santagrazi to Tutera band, this land is made for you and me, eremu hau ez da mortua, ez gara ez-leku hustuak: Milia...
Read MoreEuropako kultur hiriburuan
EUROPAKO KULTUR HIRIBURUAN Pobretu egin gara. Zatiz zati gizadiaren herentzia entregatuz joan gara, kasu askotan bahi-etxean saldu behar izan dugu herentzia hori. Walter Benjamin – “Esperientzia eta pobrezia” Euskal kultura hil da, biba euskal kultura! Danele Sarriugarte ranplanplan, rapataplan! hiltzera zereak jiten diren kostaldean, neguko iris zuri eta urdinak goaitean, badatoz militarrez beztitutako hiritarrak, badatoz sukaldariez jantzitako...
Read MoreSuntsipen sortzailea Antropozenoan edo Kapitalozenoan
Krisialdi hirukoitz batean bizi gara, baina ez saltzen diguten “krisian”. Hiru krisi ditugu batera gainean: hasieran, krisi ekonomikoa, munduko kapitalismoak erakutsi eta zabaldu duena, Amerikako Estatu Batuetatik Txinara. Fase hau agerikoa izan da 2007tik hona, gezur ofizialez aparte. Gero, alderdi eta estatuetatik haratago, bigarren krisia dugu: politikoa. Hemen koka ditzakegu gure elkarbizitzan –arrazaz, generoaz, klaseaz baliatuz– krisi ekonomikoak deuseztatu eta...
Read MoreHamlet Calaisen edota Europaren iratxoa
Boteretsua izan zen, ahaldunegia izan zen, baina ez dakigu non izan zen ehortzia Alexandro Handia. Bere hezurrak, hauts bihurtuak, hainbat hauts-izpirekin eta hainbat izakirekin nahastuak izan ziren. Horazioren aurrean Hamlet galdezka ibili zen errege horren itxuraz eta ibilbideaz lurperatu ondoren, hurrengo hitzekin: “Alexandro hil zuan, Alexandro ehortzia izan zuan, Alexandro hautsetan hauts bilakatu zuan. Hautsa lurra duk; lurretik lokatza diagu lantzen, eta zergatik ez zen bera...
Read More
Iruzkin berriak