Ara (ta hona)
Oso aspaldikoa da jainko-jainkosei gurtza egitea, bereziki mendi goren batean, haien onespena jasotzeko eta haiei esker ona adierazteko. Aramendi abizena ezaguna dugu, Ara-mendi. Zer da “ara” baina? “Ara egin” da abere bat eskaintzea, opari gisa jainko-jainkosei aurkeztea. Horretarako “araki” bat behar da, “harakai” bat. Ara egiteko gai bat. ara. (L, BNc, Sc ap. A; SP). Como, a la manera (de). “Haren ara (O), […] comme lui” SP. “Voluntad, gusto,...
Read MoreOkela erre
Abereak arekeitzea oso ohitura zaharra eta hedatua dugu. Euskaldunen erlijio zaharra [Bittor Kapanagaren testua] –Zer daukagu erraiteko euskaldunon erlijio zaharraren gainean? Orain arte gai honi buruz hitz egitea tabu izan da. Ez da aintzina aintzinakoa gure artean kristianismoa, baina egin izan zuen ordezkatzea erabatekoa izan zan. Eta beste guztia ilunpean estalia eta kondenatua geratu zan. Beraz, aipaezina bilakatu zan aurrerago izan zitekeena, ezer izan ez balitz bezela....
Read MoreShaykh Ahmadou Bamba: garaiotarako bakegilea
Ahmadou BAMBA shaikha-ren hiru aipu hasteko: [BAT] Asmoek zer balio duten, balio hori dute ekintzek. [BI] Zure pentsamendua sakonago. Zure fedea areago. [HIRU] Zientzia baliagarri bakarra: pertsonak Jainko Gorenaren maitasunarentzat ikasi eta irakatsi duena da. Baina ez ezbai eta eztabaidetarako ikasitakoa, ezta loria, ospe edo beste harrokeria batzuetarako ikasitakoa ere. Ezta helburu mundutar hutsetarako ikasitakoa ere, hala nola aginpide-nahia eta kargu gorenetara...
Read MoreOvidio-ren metamorfosiak
Nork ez ditu Nartziso edo Pigmalion izenak inoiz entzun? Bata, bere buruaz maitemindu zen pertsonaiaz ari zaigu; bestea, berriz, bere artelanaz maitemindu zenaz. Nork ez ditu Dedalo eta Ikaro aita-semeak eguzkipean irudikatu? Bata, hegalak galdurik eta itsasoak irentsi zain, aitari deika; eta bestea, Ikaro! Ikaro! hots eginez, uraren gainean semearen luma batzuk bistaratu arte. Nola ahantzi maitale mitiko haien istorioak: Orfeo kantari paregabearen eta Euridize maitearen artekoak, Teseo...
Read MoreChan da Polvora: poesia galiziarra
Azken hilabeteotan, Chan da Pólvora Editora-k gaur egungo galiziar poesiaren aniztasuna erakusten duten hainbat argitalpen egin ditu, eta ustekabeko bi libururen argitalpenean amaitzen du: Fran Alonsoren Poemas inmóbiles de movemento estático eta Quería contarche o que é unha casa, María do Cebreirok testuetan eta Antón Lamazaresek irudietan egindako neska-mutilentzako poesiaren hurbilketa harrigarria. Bi liburuak, beren aparteko izaera eta bokazio objektiboa komunean dituztenak,...
Read MoreNere izena zan Plorentxi
10 or. Zumayan “Gipuzkoako Zumayan jaio nintzan, 1873-ko Otsaillaren 22-an. Eta hurrengo egunean bataiatu ninduten San Pedro Apostoluaren elizan, erriko parrokian, alegia. Geroago, antxe bertan artu nuan Konfirmazioko Sakramentua ere. Etxe pobre bateko alaba naiz. Nire aideetatik geienak arrantzaleak ziran.” Aitak, Mariano Sorazu zuen izena. Amak, berriz, Antonia Aizpurua. Bataioan Florencia, Plorentxi izena jarri zioten. Eta izen onekin izan zan ezagutua gure artean, arik eta moja sartu...
Read MoreMiriam Luki-ren argialdiak
Nora Iheslaria nonbaitetik egotzia izan den pertsona bat da, baina inora ez doana ez duelako nora joanik. Slavenka Drakulic Komunean sartu da. Sartzeko denborarik izango ez balute bezala borrokatu dira bi eskumuturrak heldulekuarekin, barruan zoruraino irristatu eta belaunak bildu ditu besoetan; orduan atera zaio aienea saihetsetatik. Ezagun zaio. Dardarizoa eragiten dio gizon horren presentzia hutsak, gorputz osoan. Komuna txikitu egin da, pilatutako kaxak handitu,...
Read MoreDakarren atunetan & Ternuan bakailaotan
[Donibane Lohitzune eta Ziburuko bi hirien bihotzak taupaka ari dira arrantza-portuko ontzien kulunkaren erritmoan. Mendeak joan mendeak etorri, gertaera nabarmenak izan zituen, balearen arrantzatik kortsarioen feudora, lehen portua izan arte Frantzian, sardinetan eta gero atunetan. 1956-1970 aldian, Dakarreko atun-arrantzara joandako euskal arrantzaleen epopeia ausarta da portuaren historia markatzen duten gertaera horietako bat] (Jacques Ospital). Juan Mari Benito Eizaguirre...
Read MoreBalio erantzia
[Felipe Juaristiren hitzaurretik] Ekaitz Goikoetxea bertsolaritza mundu entzutetsutik datorkigun artista da, idazle baino gehiago baita, bertsolari baino gehiago ere bai, nire iritzian. Idazleak idatzi egiten du, txukun edo zakar hori beste kontu bat da, baina zurian beltz pintatzen du bere barne-gogoak kaleratzeko agintzen diona. Idaztea maitasunezko kontua da, inork gutxik idazten du beretzat eta bere baitarako. Besteari begiak zuzenduak ditu, hark izan dezan non hartu plazer edo atseden,...
Read MoreGontzal Mendibil-en Hazia
Hazia musikalaren une bi. HAZIA musikala, Jose Maria Arizmendiarrietaren bizitza eta obraren eta orainaldirako eta etorkizunerako baliozko irakaspenen laburpena da. Ikuskizun musikala, gizakiari izena eman dion kimu berri eta protagonistaren esanahi gisa hasten da. Musikala, Arrasateko kooperatiben eredua sortu eta bultzatu zuen pertsonaren aurkezpen artistikoa da. 1936ko gerraren giza malkotik eta bere etorkizun larritik, 1941.ean enpresaren susperraldira eta Arrasatera iritsi zeneko...
Read More
Iruzkin berriak