Hasiera »
Onintza Iruretaren bloga - Jalgi hadi plazara
Onintza Irureta
Euskara kontuak ditut hizpide Argia aldizkarian, eta blog honetan ere, euskara etengabe plazara atera dadin saiatuko naiz. Betaurreko matxistak eranzten ere saiatuko naiz eta emakumea txokotik plazara ekartzeko ahalegina egingo dut.
Azken bidalketak
- “Amak esan zuenean bakarrik zegoela, ulertu nuen berriz ikasi behar nuela bengalera”
- Pandemiak batuko ote ditu pentsionistak, zahar egoitzetako senideak, sindikatuak, emakume migratzaileak…?
- Iñaki Lasagabaster: “Nork agindu dezake zahar etxeko egoiliarra logelan itxita uztea?”
- Ana García Mendoza: “Adinekoa menpekoa denean, guk erabakitzen dugu dena bere ordez”
- Amaia Álvarez: “Medikuari egunero esaten nion uzteko ama bisitatzen, bazihoala, eta berak ezetz”
Iruzkin berriak
- Ekhi Mandiola(e)k Amaia Álvarez: “Medikuari egunero esaten nion uzteko ama bisitatzen, bazihoala, eta berak ezetz” bidalketan
- Kontxi Azkoaga(e)k Amaia Álvarez: “Medikuari egunero esaten nion uzteko ama bisitatzen, bazihoala, eta berak ezetz” bidalketan
- Madalen Ibañez(e)k Amaia Álvarez: “Medikuari egunero esaten nion uzteko ama bisitatzen, bazihoala, eta berak ezetz” bidalketan
- Kontxita Beitia oyarbide(e)k Madalen Ibañez (Gipuzkoako Senideak): “Birusak jo ez dituen egoiliarrak ‘hil’ egin dira bi hilabetez gelan bakartuta egonda” bidalketan
- Nathalie(e)k Guillermo Perea: “Murgak eta Artolazabalek esan behar dute zergatik abandonatu dituzten adinekoak egoitzetan” bidalketan
Artxiboak
- 2020(e)ko abendua
- 2020(e)ko iraila
- 2020(e)ko ekaina
- 2020(e)ko apirila
- 2020(e)ko martxoa
- 2020(e)ko urtarrila
- 2019(e)ko urria
- 2019(e)ko iraila
- 2019(e)ko maiatza
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko ekaina
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko abuztua
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko abendua
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko urria
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko uztaila
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko abuztua
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko apirila
- 2009(e)ko martxoa
- 2009(e)ko otsaila
- 2009(e)ko urtarrila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko urria
- 2008(e)ko iraila
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko maiatza
- 2008(e)ko apirila
- 2008(e)ko martxoa
- 2008(e)ko otsaila
- 2007(e)ko urria
- 2007(e)ko iraila
Antisorgailuen historia matxista
2014-03-28 // Gizartea // Iruzkinik ez
Zergatik ez dago gizonentzako pilula antisorgailurik? Argazkia: Orbita Diversatik hartua.
Pilula antisorgailuak erakusten digu matxismoa bazter guztietan dagoela, baita medikuntzan ere. Sarri erabiltzeak arrisku zerrenda luzea du. Gizonentzat ez al dago pilularik? Arrakasta izango al luke? Halako hausnarketak egin dituen Daniel Curbelok honela amaitu du bere iritzi artikulua: “Kontrazepzio moduak emakumeentzat, afrodisiakoak gizonentzat”. (gehiago…)
Galizieraz olgetan aritzeko biltzen dira Compostelako guraso-haurrak
2014-03-10 // Hizkuntzak // Iruzkinik ez
Beti ezin da parkean ibili, euria egiten duenerako ideiak ere badituzte.
Txerra Rodriguez soziolinguistaren eskutik heldu zaigu ondoko idatzia. Compostelako hainbat gurasok whatsapp-ean taldea sortu eta euren haurrekin parkean (eguraldiak laguntzen badu) biltzen dira galizieraz aritu ahal izateko. Idatzian Bilboko antzeko esperientzia ere kontatzen da: (gehiago…)
Europar Batasuneko emakumeen hirutik batek jasan du genero indarkeria
2014-03-06 // Gizartea // Iruzkinik ez
Europako iparraldeko herrialdeetan bikotekidearen indarkeria datu altuenak atera dira, ez gehiago gertatzen direlako, hortaz kontziente direlako eta salatzen dutelako baizik.
Inoizko ikerketarik handiena egin du Europar Batasunak. 42.000 emakume elkarrizketatu dituzte. Ondorioetako bat hauxe: 62 milioi emakumek jasan dute indarkeria fisikoa edo sexuala. Egunero eta edonon pairatzen ditu emakumeak gizonengandiko eraso fisiko, psikologiko eta sexualak. (gehiago…)
Nancy Huston: “Gazte emeek arrak limurtu nahi dituzte ama izan nahi dutelako”
2014-02-20 // Gizartea // 2 iruzkin
Gaztelaniaz ‘Reflejos en el ojo de un hombre’ da izenburua. Argazkia: www.ellequebec.com
Nancy Huston kanadarrak 2012an idatzi zuen Reflets dans un œil d’homme eta Frantzian hautsak harrotu zituen. Iaz, Espainian gaztelaniazkoa kaleratu zuten (Reflejos en el ojo de un hombre) eta beste hainbeste gertatu zen. Arkeologo eta antropologoak asaldatu dira, baita feministak ere. Hustonen iritziz, gaur egungo gizartea tematuta dago emakumeen eta gizonen arteko desberdintasunak ezerezean uzten, diferentziak eraiketa kulturalak direla argudiatuz. Berak garbi dauka: gainerako ugaztunak moduan gizakiak ugaltzeko programatuta daude. (gehiago…)
Onintza Enbeitak gaztelaniaz errimatu beharko ez duen egunaren zain
2014-02-12 // Euskara // Iruzkinik ez
Enbeitak kongresuan bertsotan aritzerik izango balu… Argazkia: Argazki Press.
Onintza Enbeitak ez du inondik ere bertsolari sena galdu Madrilgo diputatuen kongresuan. Atzo, PPk ezarri nahi duen Abortuaren Lege berriaren harira, errima polita osatu zuen “moño” eta “coño”rekin. Seguru gaude ordea, errima ederragoak aterako litzaizkiokeela baldin eta kongresuan euskaraz hitz egiten utziko baliote.
Zertara datozen atzoko “moño” eta “coño”? Bada, gaur, Madrilgo diputatuen kongresuan, beronen araudia aldatzeko eztabaida prozesua abian jarriko dute. 1982tik berritu gabe dago araudia eta ordutik saiakerak egin badituzte ere adostasunik ez dute inoiz lortu. Araudia aldatzeko proposamenak gisa honetakoak dira: kongresura joan ez denari (arrazoitu gabe) isuna jartzea; diputatuen sartu-irtenak fitxatzea; oporrak abuztuan izatera behartzea; eta abar. (gehiago…)
Pubiseko ilea berriz modan?
2014-01-23 // Gizartea // Iruzkinik ez
Dirudienez pasian zebilen horrek ez du aspaldian pubis iletsurik ikusteko aukerarik izan. Argazkia: Informe21.com
Begiratu argazkiari, manikiak barruko arropatan daude, eta kulerotatik ihes egin nahian, pubiseko ileak. Mataza beltza nabaria da. Ez al zen bada moda-modakoa sexu organoen inguruko ileak desagerraraztea? (gehiago…)
Hirigintza planek eragiten al dute euskal hiztunengan?
2014-01-17 // Euskara // Iruzkinik ez
Ia 200 lagun bildu ginen atzo Lurraldea eta Hizkuntza jardunaldietan. Argazkia: UEMA.
Gune industrial indartsua eraiki da halako herritan eta espainiar anitz heldu da lanera, eta bizitzera. Herria oso euskalduna da. Nola eragin du euskal hiztunengan, euskararen erabileran, etorrera horrek? Etxe bakar hesituak, lasai ederrean egoteko aukerarik ematen ez duten auzo errepidez josiak… herritarrek hitz egiteko aukerarik ere ba al dute? Euskararen kaltetan al da? (gehiago…)
Heroia aurkituko nuelakoan (‘Nire amaren autobiografia’ liburuaz)
2014-01-16 // Gizartea // Iruzkinik ez
Urtebete igaro du Jamaica Kincaid-ren Nire amaren autobiografia (Alberdania-Erein-Igela, 2012) liburuak gau-mahaian, duela bi edizioko Durangoko azokan erosia. “Irakurri!, irakurri!” esan zidaten lagunek eta azkenean heldu diot. Asko gustatu zait eta Gabon oporretako eguntxoetan di-da irakurri dut. Ez dut aurkitu ordea, espero nuena. Karibeko emakume beltz zapaldu heroiaren bila ibili naiz eta ez dut aurkitu. Bai, hainbat koloretako zapalketak (matxismoa, kolonizatuaren egoera, karibear pobreak eta zuri aberatsak) deskribatzen eta azpimarratzen ditu etengabe, eta horietatik ihes egiten saiatzen da, baina horixe, denari aurre egingo zion heroia espero nuen (inozoa ni!). Mediku ingeles aberatsarekin ezkonduko da. Triste geratu naiz.
Ez bedi gaizki ulertu, merezi du irakurtzea. Fundamentuzko kritikak liburuaz, Amaia Alvarez Uriak eta Iratxe Esnaolak.
“Ekarri eskopeta tiro egingo diot eta”
2014-01-09 // Gizartea // Iruzkin bat
“Hey, hey, hey” du izena abestiak eta Los Tres musika talde txiletarrarena da. Letra eta bideoklipa aho zabalik geratzeko horietakoak dira, emakumeen aurkako biolentziaren agerpen gordina (taldekideek diote apologiarik ez zutela egin nahi inondik inora). Edo agian ez da hainbeste harritzekoa, hamarnaka horrelako ikusiak gara, eta sarean aurki daitezke. Bitxia egin zait genero biolentziaren kontrako konpromiso sendoa erakutsi izan duen Luis Tosar aktoreak bideoklipean parte hartu izana. (gehiago…)
Valentziako irrati-telebista publikoaren itxiera eta bertako PPren proiektua
2013-11-06 // Hedabideak // Iruzkinik ez
Valentziako irrati-telebista publikoak ixtearen kontrako protesta. Argazkia: Vilaweb.
Valentziako Gobernuak bertako irrati-telebista publikoak ixtea erabaki izana ezusteko handia izan da Vicent Partal Vilawebeko zuzendariarentzat. Partalen ustez, Radiotelevisió Valenciana RTVV itxita, Fabra presidentea Balearetako Bauzáren PPren ondoan eseri da, eta lelo bera elkarbanatzen dute: estandar espainiarrean sartzen ez den guztia arriskutsua da. (gehiago…)