Made in Galiza, made in Euskal Herria

Atalak: Sailkatu gabea

Sechu Sendek idatzitako Made in Galiza izeneko liburua euskaratu dut eta irailean argitara emango du Txalapartak. Liburu horretarako idatzi dudan hitzaurrea da hauxe (Gure liburuak aldizkarian argitaratutakoa).

Ametsak etorkizuneko errealitatearen zirriborroak omen dira. Ametsek etorkizuneko errealitatea marrazten dute, aldatzen dute. Ametsak gauzatzeko baina elkarrekin egin behar dugu amets, elkarrekin. Hitzorduak jarri beharko ditugu denok egun berean eta leku berean elkarrekin amets egiteko, Séchu Sendek olerki batean esaten duen bezala. Amets egitera eta amets horiek gauzatzera dei egiten dizu liburu honek.

Ametsak partekatzeko herri batetik bestera bideak ere behar ditugu. Bide mota asko daude: errepideak, autobideak, bidexkak, bidezidorrak, ardibideak, … eta bidegorriak. Liburu honek bidegorria izan nahi du, galizieratik euskarara doan bidegorria, munduko beste hainbat hizkuntza gutxitu ere zeharkatuz. Milaka mundu desberdin aurkitzeko bidegorria.

Bidegorri hauetan topo egiten dugu geure iraganari geroa bilatzen ari garenok, nahiz eta sarriago topo egin beharko genukeen. Bidegorritxo gehiago egin behar ditugu (autobideetan ez goaz eroso gu), bide estu gehiago, ardibide gehiago. Elkarrekin ikasteko, elkarrekin partekatzeko, elkarrekin gozatzeko, elkarrekin amets egiteko eta, zergatik ez, batzuetan elkarrekin negar egiteko.

Bidegorri hau aspalditik hasi nintzen egiten. Txikitan Uretamendiko aldapetan galiziera entzutea errazagoa zen euskara baino, mila aldiz errazagoa. Ordutik “arraro” hitz egin zuten horiekin behin baino gehiagotan egin dut topo. Bide eta amets askotan egin dugu topo, ezinbestean.

Baina bideetan ibiltzeko, ezinbestekoak ditugu berbak. Berba barik, kontatzeko istoriorik ez genuke izango. Berba barik, ametsak ezingo genituzke partekatu. Berba barik, herrien artean ezingo genituzke harremanak ondu. Eta hori da garrantzitsuena, bideetan bizitakoa kontatzea, bidegorrietan bizitakoa kontatzea.

Séchu Sende galizieraren eguneroko errealitatearen bidegorritik abiatzen da, txispaz eta errebeldiaz abiatu ere. Bidetxoetan gertatu direnak, gertatzen direnak eta gertatzeko daudenak istorio bilakatu ditu, fresko-fresko. Hainbat egoera dakar berak hizpidera: haietako batzuk gurean zeharo desberdinak badira ere, asko eta asko gurera ederto egokitzen dira, ia-ia hitzez hitz.

Izan ere, euskaldunok, hizkuntza kontuetan beti ere, lepoa ekialdera bihurritzen dugu gehienetan. Gure ispilua ez da izaten askotan mendebaldean dagoen herri galiziarra, nahiz eta elkarrekin amets egiteko herri ederra den. Liburu honen bidez, lepoa mendebaldera bihurritzeko gonbite txikia egin nahi dut, han ere zer ikusia eta zer ikasia dugulakoan.

Liburu hau ez da apalategian gorde beharreko liburu horien modukoa. Inondik ere ez. Liburu honi zikindua, lohitua, erabilia izatea gustatzen zaio. Galizia aldean liburuko hainbat pasarterekin bideoak egin dituzte, irakurtzeko gidak egin dituzte irakaskuntzan erabiltzeko, interneteko hainbat webgunetan agertu da liburuaren pasarterik, komikiak egin dituzte … Gonbidatzen zaituztet horiek guztiak eta gehiago egitera, euskaraz eta euskaratik, edo euskaraz eta galizieratik.

Galizieratik eta euskaraz, hizkuntzen bidegorrietan barna amets egitera deitu. Made in Galiza made in Euskal Herria ere izan daitekeelako.